Η επιλεκτική ή εκλεκτική αλαλία είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει την καθημερινότητα και τη λειτουργικότητα ορισμένων παιδιών αλλά και ολόκληρης της οικογένειας, κατ’ επέκταση. Όταν μιλάμε για επιλεκτική αλαλία αναφερόμαστε στη δυσκολία του παιδιού να επικοινωνήσει λεκτικά σε περιβάλλοντα όπου δεν νιώθει ασφάλεια (μπορεί να είναι το σχολείο, το σπίτι κ.ά.). Η αλαλία μπορεί να σημαίνει πλήρη απουσία λόγου αλλά μπορεί να είναι και μια κατάσταση όπου το παιδί μιλάει μόνο σε συγκεκριμένα άτομα ή μιλάει χαμηλόφωνα και όχι σε όλα τα περιβάλλοντα.

Η επιλεκτική αλαλία λανθασμένα θεωρείται ότι συνδέεται κυρίως με ψυχικά τραύματα. Κατά κύριο λόγο, υπάρχει σύνδεση της επιλεκτικής αλαλίας με τις παιδικές αγχώδεις διαταραχές. Όμως, είναι πολύ σημαντικό πριν καταλήξουμε σε συμπεράσματα για τα ψυχοσυναισθηματικά αίτια της αλαλίας του παιδιού μας, να γίνουν εκτιμήσεις και τεστ από κάποιον παιδίατρο – αναπτυξιολόγο ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποια αναπτυξιακή ή άλλη διαταραχή. Όποια και αν είναι τα αίτια,  οι γονείς είναι φυσιολογικό να αγχώνονται καθώς βλέπουν ότι το παιδί τους δυσκολεύεται να επικοινωνήσει, μπορεί να έχει δυσκολίες στο σχολείο και να επηρεάζεται η πρόοδός του ή οι κοινωνικές του σχέσεις, δημιουργώντας δυσκολία στην προσπάθειά του να βρει φίλους.

Σε περιπτώσεις όπως η επιλεκτική αλαλία, καλό είναι να υπάρξει μια συνολική παρέμβαση όπου το παιδί αλλά και οι γονείς θα επισκέπτονται κάποιο θεραπευτικό κέντρο (με παιδοψυχολόγο, λογοθεραπευτή κλπ) αναλόγως και το επίπεδο ή τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί. Οι γονείς παρ’ όλα αυτά μπορούν να βοηθήσουν το παιδί με απλούς τρόπους από το σπίτι:

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Happy family

Αρχικά, όπως στις περισσότερες καταστάσεις που αφορούν ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες του παιδιού, καλό είναι να εντοπίσουμε δυσλειτουργίες που υπάρχουν εντός οικογένειας και σπιτιού οι οποίες μπορεί να δημιουργούν περαιτέρω πίεση στο παιδί. Φτιάχνουμε ένα ασφαλές και ήρεμο περιβάλλον στο οποίο το παιδί θα νιώθει ασφάλεια, ώστε να λειτουργεί χωρίς στρες καθημερινά. Η πίεση ώστε να μιλήσει το παιδί δεν βοηθάει καθόλου, ίσα ίσα επιτείνει την αλαλία. Αποδεχόμαστε το παιδί και τη δυσκολία που έχει, συνειδητοποιώντας πως δεν είναι «προβληματικό», δεν είναι διαφορετικό, απλώς αντιμετωπίζει ορισμένα ζητήματα με αυτόν τον τρόπο. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε το παιδί να εκφραστεί και με άλλους τρόπους, όπως η μουσική και η ζωγραφική. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε συνεννοηθεί με τον κύκλο του παιδιού και με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου του, ώστε να ενημερώσουμε για την αλαλία αλλά και να οργανώσουμε ένα πλάνο υποστήριξης ως προς το παιδί.  Για παράδειγμα, στο σχολείο η επικοινωνία με το παιδί μπορεί να γίνεται με νεύματα ή ο εκπαιδευτικός να του επιτρέπει να ψιθυρίζει. Σε κάθε περίπτωση, το παιδί δεν πρέπει να μένει εκτός πλαισίων ή δραστηριοτήτων. Είναι σημαντικό να του δίνουμε την ελευθερία να συμμετέχει ακόμα και χωρίς να μιλάει, αλλά χωρίς να το πιέζουμε.

Αν και όλες οι μορφές ψυχοθεραπείας μπορούν να βοηθήσουν, σε περιπτώσεις όπως η επιλεκτική αλαλία, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές οι θεραπείες τέχνης και κυρίως η Παιγνιοθεραπεία και η Μουσικοθεραπεία. Μέσα στις συνεδρίες, το παιδί θα μπορέσει να εκφραστεί χωρίς να χρειάζεται να μιλάει, με την πλήρη αποδοχή της κατάστασης από τον θεραπευτή, χρησιμοποιώντας ως μέσο επικοινωνίας την ζωγραφική, την άμμο, τις μαριονέτες, τη μουσική. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσει να επεξεργαστεί και να εκφράσει συναισθηματικές δυσκολίες και φόβους που μπορεί να έχει μέσα του ώστε να αποκτήσει το υπόβαθρο για να ξεπεράσει την αλαλία στο περιβάλλον μέσα στο οποίο παρουσιάζεται.

Καλαντζής Κ. (2011). Διαταραχές του λόγου στην παιδική ηλικία. Φωνή, Ομιλία, Ανάγνωση, Γραφή. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση