Όρια και πειθαρχία στα παιδιά: Συμβουλές, λύσεις και προτάσεις

Τα όρια και η πειθαρχία είναι δύο έννοιες ταυτόσημες της γονεϊκότητας. Από τις πρώτες κ όλες μέρες της ζωής του παιδιού, οι γονείς, εκτός από την σωματική και ψυχική υγεία σκέφτονται τους κανόνες και πως θέλουν να είναι το παιδί τους από θέμα συμπεριφοράς αλλά και αυτοσυγκράτησης.

Σε αυτό το άρθρο θα παρουσιάσουμε έναν μίνι οδηγό για τα όρια και την πειθαρχία αλλά θα κάνουμε και μια αναφορά για την παραπληροφόρηση που υπάρχει σχετικά με την τιμωρία.

Μια γενική αρχή σύμφωνα με τον πασίγνωστο παιδίατρο Αλντό Ναουρί είναι πως τα όρια πρέπει να ξεκινούν από την κούνια!

Εισαγωγή: Τιμωρία vs Πειθαρχία

Η παλιά σχολή γονέων, αυτή που έχουν μεγαλώσει οι περισσότεροι γονείς, θεωρούν την τιμωρία ως μέθοδο διαπαιδαγώγησης. Μια τέτοια παιδαγωγική όμως μας φέρνει στο σήμερα, στα συναισθηματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες στις σχέσεις τους και κατ’ επέκταση στις σχέσεις τους με τα παιδιά τους.

Η τιμωρία σε γενικές γραμμές επιβάλλεται από ενήλικες που χάνουν τον έλεγχο. Δεν μπορούν ή δεν γνωρίζουν πως συνδέονται με τα παιδιά τους με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούν την δύναμη τους στα παιδιά για να κερδίσουν μια συμπεριφορά άμεσα.

Αυτό όμως δεν θα μας βοηθήσει στο μέλλον. Επειδή βάζουμε ένα παιδί τιμωρία ή του στερούμε κάτι, δεν καταλαβαίνει πως δεν πρέπει να το κάνει ή το αξίζει ή ό,τι άλλο νομίζουμε πως σκέφτεται το παιδί. Εκείνη τη στιγμή ένα παιδί κάνει σκέψεις πως το εγκαταλείπεις, πως το αφήνεις αβοήθητο και σε γενικές γραμμές πως θα προσπαθήσει να επαναλάβει μια συμπεριφορά χωρίς να το αντιληφθείς.

Αντί να τιμωρήσουμε, μπορούμε να έχουμε στο μυαλό μας την υπέροχη αρετή της πειθαρχίας. Πως δηλαδή κατανοούμε ή διαπραγματευόμαστε κανόνες στο σπίτι ή στο σχολείο με σκοπό την ομαλή συμβίωση.

Όρια και πειθαρχία στα παιδιά 2 – 3 ετών

Στα παιδιά έως 3 ετών τα πράγματα είναι λίγο δύσκολα αλλά και απλά ταυτόχρονα. Αρχικά, οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν τις ανάγκες των παιδιών και στη συνέχεια να δουν αν οι ανάγκες είναι: α)βιολογικές, β)συναισθηματικές, γ)εξωτερικές. Αν για παράδειγμα το παιδί σου νυστάζει ή πεινά, σε καμία περίπτωση δεν θα ακούσει το όχι. Αν πάλι χρειάζεται την προσοχή σου και εσύ είσαι με το κινητό στο χέρι, σίγουρα θα βρει περίεργους και «επικίνδυνους» τρόπους για πάρει την προσοχή!

Πολλές φορές δίνουμε σημασία στα παιδιά έως 3 ετών και στα “χατίρια” τους. Μερικές φορές, απλά πρέπει να αδιαφορούμε. Τα παιδιά παίζουν με τα όρια μας και βρίσκουν παιχνίδι να μας βγάζουν έξω από τα ρούχα μας.

Άλλες φορές πάλι χρειάζεται ανακατεύθυνση. Προσπαθούμε να αλλάξουμε το όχι σε ναι, αποσπώντας την προσοχή του παιδιού με αυτό που μπορεί να κάνει. Εννοείται πως σε αυτό το σημείο δεν εννοούμε:

«θα σου δώσω μια σοκολάτα για να μην κλάψεις» ή «θα σου πάρω παγωτό για να πάμε στο γιατρό».

Μιλάμε για το ότι:

«δεν μπορείς να παίζεις με το κινητό της μαμάς», έλα να παίξουμε με τα μαξιλάρια».

Όρια και πειθαρχία στα παιδιά 3 ετών και άνω

Φεύγοντας από τα δύσκολα 2 και 3 έτη το παιδί μας από τα 4 έτη και πάνω, έχει κατακτήσει σημαντικές δεξιότητες. Η προσοχή του μπορεί να συγκεντρωθεί περισσότερο σε μια δραστηριότητα, αρχίζει να γίνεται ανεξάρτητο και τέλος μπορεί να καταλάβει την αιτία, το αποτέλεσμα και τις συνέπειες μιας πράξης.

Σε αυτή την ηλικία τα όρια μπορεί να συζητηθούν σε οικογενειακά συμβούλια, να μιλήσουμε αρκετά για τις πολιτικές που ακολουθεί μια οικογένεια. Για παράδειγμα, σε ένα συμβούλιο μπορεί να συμφωνήσουμε πως θα τρώμε 2 γλυκά την εβδομάδα και όχι παραπάνω. Αν η γιαγιά μας φέρει ένα γλυκό χάνουμε το ένα που θα τρώγαμε την Παρασκευή και θα φάμε άλλο ένα την Κυριακή στο πάρκο.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δραστηριότητες για Παιδιά

Μοντεσσοριανό Σύστημα: 4 Βασικές Αρχές να Εφαρμόσετε ως Γονείς

Γενικότερα, τα όρια στα νήπια είναι περισσότερο κομμάτι εκπαίδευσης και συνεργασίας παρά επιβολής της άποψης μας. Αν συζητήσουμε μαζί με τα παιδιά κάνουμε πίσω σε κάποια θέματα και είμαστε ευέλικτοι θα τα καταφέρουμε περίφημα!

Το παιδί μου είναι ανυπάκουο, ζωηρό, απείθαρχο

Ένα μεγάλο σφάλμα στο θέμα των ορίων αλλά και της πειθαρχίας είναι το σφάλμα της ταμπέλας. Ξεκινάμε με το ζωηρό παιδί και συνέχεια το παιδί ακούει τον ρόλο του. Εσείς αν ακούγατε συνεχώς πως είστε όμορφοι, ακόμα κ αν δεν το πιστεύατε στην αρχή, δεν θα προσπαθούσατε να “παίξετε τους όμορφους” ή να φέρεστε σαν αυτούς; Το ίδιο γίνεται με τα παιδιά.

Ένα παιδί προσπαθεί να παίξει τον ρόλο που του βάζουμε καθώς θέλει να μας ευχαριστήσει ή απλά επειδή μας εμπιστεύεται τυφλά! Εμείς παρόλα αυτά και επειδή θέλουμε να αντιμετωπίσουμε γρήγορα τα προβλήματα, βάζουμε μια ταμπέλα κοιτώντας περισσότερο τα άσχημα και λιγότερο τα καλά στοιχεία του παιδιού μας. Έτσι το παιδί παίρνει την επιβράβευση του από τα άσχημα χωρίς να ακούει λόγια επιβράβευσης στα όμορφα.

Για παράδειγμα, μια μητέρα θα πει:

«Πρόσεχε βρε Μανώλη, συνέχεια πειράζεις τον Θανασάκη, είσαι πολύ άτακτος» αλλά μπορεί να πει πολύ λίγες φορές «Μανώλη, αυτό που έκανες ήταν υπέροχο, έλυσες μόνος σου αυτό το δύσκολο πρόβλημα»

Προσπαθήστε να κάνετε έναν απολογισμό της συμπεριφορά σας και δείτε πόσες φορές βάζετε ταμπέλες σε ένα παιδί και πόσες ένα παιδί προσπαθεί να παίξει τον ρόλο της ταμπέλας που του βάζετε.

Φυσικές συνέπειες – Παραδείγματα ορίων

Εδώ περνάμε στο βασικό πρόβλημα των γονέων. Η τιμωρία μας γεμίζει τύψεις, νιώθουμε πως κάτι δεν κάνουμε καλά. Τι να κάνουμε όμως; Πως θα αφήσουμε το καρεκλάκι της σκέψης, τις φωνές και την απαγόρευση της τηλεόρασης;

Η λύση είναι στις λέξεις: συνεργασία και φυσικές συνέπειες.

Όταν έχουμε προβλέψει καταστάσεις, μπορούμε να οριοθετήσουμε καλύτερα τι ζητάμε από αυτές και τι ζητάμε από τα πρόσωπα που τις δημιουργούν. Δηλαδή εμάς και τα παιδιά.

Γνωρίζεις για παράδειγμα πόσες ώρες πρέπει να βλέπει τηλεόραση το 3χρονο παιδί σου; Αν όχι, ενημερώσου και μίλα με τον σύντροφο σου. Στη συνέχεια βάλτε αυτό το όριο μπροστά, σε συζητήσεις με φίλους και συγγενείς και πορευτείτε. Μπορεί να μην γίνει δεκτό από το παιδί με την πρώτη, αλλά σιγά-σιγά με υπομονή, με ήρεμες μεταβάσεις από την μια στην άλλη ρουτίνα, θα δεις πως το παιδί σου θα συνεργαστεί.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το φαγητό στο τραπέζι. Εφόσον έχουμε αποφασίσει να τρώμε όλοι μαζί και στη συνέχεια μπορούμε να δούμε παιδικά, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις καταστάσεις για να επιτευχθεί αυτό το όριο που έχουμε βάλει. Θα πρέπει να μιλάμε για αυτό στο παιδί, να του θυμίζουμε οπτικά για τη ρουτίνα, θα πρέπει να το βάλουμε να πάρει το πιάτο του ή να στρώσει μαζί μας το τραπέζι και στη συνέχεια, αφού φάει μια συγκεκριμένη ποσότητα να δει τα παιδικά του.

Επίλογος

Δεν ζητάμε υπακοή, ζητάμε συνεργασία. Αν ξεκινάς με την φράση: «το παιδί μου δεν με ακούει»κανείς σφάλμα προσέγγισης και νοοτροπίας. Το παιδί σου θέλεις να συνεργαστεί μαζί σου και όχι να σε ακούσει.

Αν ξεχάσουμε τη λέξη τιμωρία που μας έρχεται από το παρελθόν και την αλλάξουμε με την συνεργασία, την πειθαρχία και τα όρια στην καθημερινότητα, θα δείτε τεράστιες αλλαγές στην διάθεση σας, στην ομαλή συμβίωση με το παιδί αλλά και στην συζυγική σας σχέση.

Τα όρια κανονίζονται από τους ενήλικες καθώς είναι οι ρυθμιστές της ζωής του παιδιού. Οι επιλογές δίνονται στα παιδιά για την ελευθερία και την ανεξαρτησία όπου κρίνεται απαραίτητο. Τα παιδιά δεν είναι σε θέση πάντα να επιλέγουν για τον εαυτό τους. Αρκετές φορές οι επιλογές μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση. Εκεί χρειάζεται ένας ενήλικας να πάρει θέση και να καθοδηγήσει ένα παιδί σύμφωνα με τις ανάγκες του.