kid jumping on bed

Για πολλά χρόνια, γονείς και εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να διαχειριστούν παιδιά που δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, που αντιδρούν παρορμητικά χωρίς να σκέφτονται πριν ενεργήσουν και κινούνται συνεχώς.

Υπάρχουν εκδηλώσεις υπερκινητικής συμπεριφοράς  διαφορετικές μεταξύ τους. Πολλά από τα παιδιά εκδηλώνουν την υπερκινητική συμπεριφορά σε πολύ πρώιμο στάδιο της ανάπτυξής τους, μερικά πριν από την είσοδο στο σχολείο ενώ άλλα μετά το ξεκίνημα του σχολείου. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις υπάρχουν παιδιά στα οποία η υπερκινητικότητα συνυπάρχει με αντιδραστική ή επιθετική συμπεριφορά. Αυξημένα ποσοστά υπερκινητικότητας διαπιστώνουμε και σε παιδιά με πρώιμη αποστέρηση της μητέρας ή με δυσκολίες στο δεσμό με τη μητέρα.

Χωρίς υποστήριξη και αναγνώριση της δυσκολίας που παρουσιάζουν τέτοια παιδιά, ένας δάσκαλος ή ένα σχολείο μπορεί να καταφεύγει σε «αποκλεισμό» του παιδιού, μερικές φορές ακόμη και σε πολύ νεαρή ηλικία. Οι γονείς που βρίσκονται κάτω από το άγχος αυτής της συμπεριφοράς του παιδιού, μπορούν να χάσουν επανειλημμένα την ψυχραιμία τους και να τιμωρήσουν το παιδί τους με τρόπους που πιθανόν να επιδεινώσουν το πρόβλημα.

Επίσης οι γονείς μπορεί να αισθάνονται τύψεις για την συμπεριφορά  τους, αναγνωρίζοντας ότι η σχέση τους με το παιδί τους δεν είναι όπως θα επιθυμούσαν.

 Κατανοώντας την συμπεριφορά του παιδιού σας

Κάθε παιδί είναι πιθανό να περάσει φάσεις που οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί του δυσκολεύονται να το καταλάβουν.

Παιδιά που παρουσιάζουν τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να:

  • δυσκολεύονται να ακούσουν ή να επικεντρωθούν σε αυτό που κάνουν
  • είναι σωματικά δραστήρια, συχνά χωρίς στόχο
  • μένουν πίσω στα μαθήματα τους και συχνά αποφεύγουν το σχολείο
  • αντιδρούν γρήγορα χωρίς να σκέφτονται
  • απορροφούν το μυαλό τους σε ηλεκτρονικά παιχνίδια, στον υπολογιστή και στην τηλεόραση, όπου δεν χρειάζεται να σκέφτονται.

 

Η υπερκινητική συμπεριφορά του παιδιού μπορεί να προκαλείται από ασταθή συμπεριφορά των γονιών, δυσκολία να βάζουν όρια, οικογενειακό περιβάλλον με πολλές εντάσεις ή υπερβολικά αυστηρές τιμωρίες. Παιδιά με τέτοιες συμπεριφορές συχνά στερούνται αυτοπεποίθησης. Η αγχώδης συμπεριφορά τους μπορεί να τους δυσκολέψει να αναπτύξουν φιλίες ή να δημιουργήσουν καλές σχέσεις με τους ενήλικες. Η προσπάθεια στο να κατανοήσετε τα συναισθήματα του παιδιού σας θα είναι η αρχή για να τα βοηθήσετε. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να έχει μάθει ότι ο καλύτερος τρόπος να προσελκύσει την προσοχή του ενήλικα, είναι να συμπεριφέρεται με υπερβολικό και ανεξέλεγκτο τρόπο. Τόσο το παιδί σας αλλά και εσείς ως γονείς πρέπει να ξανασκεφτείτε αυτή του την συμπεριφορά και να μην την ενισχύετε.

 

Θα είναι πολύ βοηθητικό για να κατανοήσετε τέτοιες συμπεριφορές, να δημιουργήσετε ένα είδος ημερολογίου για το πώς ήταν το παιδί σας, για παράδειγμα, πότε είχε αναστατωθεί και πότε ήταν ήρεμο; Σχεδόν πάντα υπάρχει ένα μοτίβο. Μόλις αναγνωρίσετε αυτό το μοτίβο, μπορείτε να αρχίσετε να σκέφτεστε τρόπους για να καταλάβετε πως μπορείτε καλύτερα να βοηθήσετε το παιδί σας.

 

Για παράδειγμα:

  • Μην ανταμείβετε την κακή συμπεριφορά με προσοχή, αλλά προσέχετε πολύ την καλή συμπεριφορά του παιδιού.
  • Μην συγκρίνετε το παιδί σας με κανέναν άλλο – ειδικά με τα αδέλφια του.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Mom and daughter washing their teeth

Προσπαθώντας να σκεφτείτε τις δικές σας περιστάσεις όταν το πρόβλημα ξεκίνησε μπορεί να βοηθήσει να κατανοήσετε την μεταγενέστερη συμπεριφορά του παιδιού σας. Τίποτα από αυτά δεν είναι πολύ εύκολο. Αλλά ένα παιδί που αισθάνεται ότι το σκέφτεστε και του δίνετε χρόνο να εκφράσει τα συναισθήματα του, θα μπορεί να επεξεργάζεται σιγά σιγά τις συμπεριφορές του μόνο του. Έτσι το παιδί σας, θα αρχίσει να αισθάνεται καλύτερα επειδή κερδίζει την έγκριση σας και το νοιάξιμο σας.

 

Tips για Γονείς

 Το γεγονός ότι προσπαθείτε να σκεφτείτε τη συμπεριφορά του παιδιού σας δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται επίσης να αναπτύξετε στρατηγικές για τη διαχείριση καθημερινών καταστάσεων. Δεν μπορείτε να αγνοήσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας όταν είναι ενοχλητική ή επικίνδυνη για τους άλλους ή για τον εαυτό του.

Πρέπει να ορίσετε όρια σε τι είναι ή δεν είναι αποδεκτή η συμπεριφορά του σε εσάς ή σε άλλους ανθρώπους.

Πρέπει να περιορίσετε τις εκρήξεις του, ή αποσπώντας την προσοχή του σε άλλες δραστηριότητες ή μερικές φορές να το συγκρατήσετε με τα χέρια σας, με σταθερότητα δίνοντάς του μία αίσθηση ασφάλειας στο εκρηκτικό παιδί σας.

Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά θα βοηθήσει εσάς και το παιδί σας, εάν διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Χρειάζεται να βρίσκετε τρόπους για να σταματήσετε αυτή τη συμπεριφορά, χωρίς να τιμωρήσετε το παιδί σας.

Αλλά εκτός από τους περιορισμούς χρειάζεται να του δίνετε χώρο και χρόνο για δραστηριότητες και παιχνίδι, όπου όχι μόνο θα εκτονώνεται αλλά θα έχει την ευκαιρία να αναπτύξει τη φαντασία και τη σκέψη και να μειώσει την τάση για ανεξέλεγκτη δράση (Winnicott, 1971).

 

Όταν όμως αυτή η συμπεριφορά του παιδιού επιδεινώνεται περισσότερο με το χρόνο αντί να υποχωρεί, μπορεί να υπάρχει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα. Μεταξύ αυτών των καταστάσεων  υπάρχουν ορισμένες που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν χωρίς τη βοήθεια ειδικού, όπως είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Μια σημαντική μελέτη με επεξεργασία αυτών των προβληματισμών ήταν των Fonagy and Target (1996), όπου αναφέρεται ότι σε μια ευρύτατη έρευνα σε 763 παιδιά που έκαναν ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία στο Anna Freud Centre του Λονδίνου, ακόμη και τα παιδιά που είχαν διαγνωστεί με ΔΕΠ-Υ βελτιώθηκαν σημαντικά. Οι ειδικοί ψυχικής υγείας παιδιών πιστεύουν επίσης ότι είναι σημαντικό να εξετάζεται  η κατάσταση κάθε παιδιού ξεχωριστά, και συνολικά η ψυχική και η σωματική του υγεία, προτού γίνει αυτή η διάγνωση ή η συνταγογράφηση οποιοδήποτε φαρμάκου.

 

Στην υπερκινητικότητα συμβάλλουν ψυχολογικοί και βιολογικοί παράγοντες, όμως αν ιδιαίτερα φροντίσουμε  την ψυχική υγεία αυτών των παιδιών θα έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα στη συμπεριφορά τους.

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

Βιβλιογραφία:

  1. Winnicott, D. (1971) Playing and Reality, London: Penguin Books
  2. Fonagy, P., & Target, M. (1996). Predictors of outcome in child psychoanalysis: a retrospective study of 763 cases at the Anna Freud Centre. Journal of the American Psychoanalytic Association, 44, 27-77.