neglected kid

Η συναισθηματική αποστασιοποίηση ή παραμέληση μπορεί να οριστεί ως ένα μοτίβο σχέσης στο οποίο οι συναισθηματικές ανάγκες ενός ατόμου σταθερά παραβλέπονται, αγνοούνται, ακυρώνονται ή δεν εκτιμώνται από ένα σημαντικό άλλο άτομο. Τα μέλη τέτοιων οικογενειών είναι συναισθηματικά αποσυνδεδεμένα μεταξύ τους και συμπεριφέρονται σαν να “ζουν σε διαφορετικούς πλανήτες”. Οι γονείς μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις ανάγκες των παιδιών τους για αγάπη, στοργή, εγγύτητα και υποστήριξη ή μπορεί να αισθάνονται πολύ πελαγωμένοι, συναισθηματικά φορτισμένοι ή ανίσχυροι να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες σε σταθερή βάση. Αυτοί οι γονείς, προέρχονται συνήθως από οικογένειες στις οποίες, ως παιδιά, αγνοήθηκαν ή παραμελήθηκαν από τους δικούς τους γονείς. Μπορεί επίσης να στερούνται συναισθηματικά απ’ τις σχέσεις τους με ενήλικες. Αναγκάζονται να βασίζονται στον εαυτό τους για υποστήριξη, φοβούνται τις δικές τους ανάγκες εξάρτησης και απρόθυμοι να παραδεχτούν τον πόνο τους, αυτοί οι γονείς γίνονται αμφίσημοι στις ανάγκες των παιδιών τους, ειδικά όταν πονάνε, κλαίνε ή αναζητούν συναισθηματική υποστήριξη. Μπορεί να αισθάνονται ζήλεια ή δυσαρέσκεια για τα παιδιά τους και μπορεί να τα αντιλαμβάνονται ως υπερβολικά απαιτητικά και ανικανοποίητα. Μπορεί να είναι τόσο απασχολημένοι με τις δικές τους ανάγκες που δεν λαμβάνουν ποτέ υπόψη την άποψη των παιδιών. Στην χειρότερη περίπτωση, μπορεί να αισθάνονται ακόμη και θυμωμένοι και δυσαρεστημένοι που έχουν παιδιά και απλώς τα αγνοούν.

Συνέπειες στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού

Για τα παιδιά, η συναισθηματική παραμέληση μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες, όπως καθυστέρηση στην ανάπτυξη, παραβατική συμπεριφορά, χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση, υπερδραστηριότητα, επιθετικότητα, άγχος, κατάθλιψη και άλλες συναισθηματικές διαταραχές, χαμηλή αυτοεκτίμηση, φυγή από το σπίτι, κατάχρηση ουσιών και άλλες συναισθηματικές διαταραχές, συμπεριφορές προσκόλλησης και ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες. Αυτά τα παιδιά συχνά αισθάνονται ανάξια να αγαπηθούν και ανεπιθύμητα. Μπορεί να προσπαθούν να ευχαριστήσουν τους άλλους ή μπορεί να συμπεριφέρονται εσφαλμένα για να λάβουν την προσοχή που λαχταρούν. Μπορεί να απομακρύνονται από τους άλλους και να γίνονται ως ενήλικες αδιάφοροι και μη φροντιστικοί. Μπορεί να φοβούνται τη συναισθηματική εγγύτητα και να αποφεύγουν την οικειότητα στις σχέσεις. Διατρέχουν κίνδυνο για συναισθηματικά προβλήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ο βαθμός παραμέλησης και η ατομική ευπάθεια ωστόσο, επηρεάζουν το μέγεθος αυτών των  συνεπειών.

Τα παιδιά δεν έχουν κανένα τρόπο να προσδιορίσουν την έλλειψη συναισθηματικής οικειότητας στη σχέση τους με έναν γονέα. Δεν είναι μια έννοια που κατέχουν. Και είναι ακόμη λιγότερο πιθανό να καταλάβουν ότι οι γονείς τους είναι συναισθηματικά ανώριμοι. Το μόνο που αισθάνονται είναι ένα αίσθημα κενού, που είναι το πώς ένα παιδί βιώνει τη μοναξιά. Αντίθετα, με έναν συναισθηματικά παρόντα γονέα, η θεραπεία του παιδιού για τη μοναξιά  του είναι απλώς να πάει στον γονέα για στοργική σύνδεση και αυτή του η ανάγκη να ικανοποιηθεί.

Όταν τα παιδιά των συναισθηματικά αποστασιοποιημένων γονέων μεγαλώσουν, το αίσθημα μοναξιάς παραμένει, ακόμη και αν φαίνεται να έχουν μία φυσιολογική ενήλικη ζωή. Η μοναξιά συνεχίζεται στην ενηλικίωση με την επιλογή ασυνείδητων σχέσεων που δεν τους παρέχουν αρκετή συναισθηματική σύνδεση και ασφάλεια. Μπορεί να πάνε πανεπιστήμιο, να δουλέψουν, να παντρευτούν και να μεγαλώσουν παιδιά, αλλά όλη την ώρα θα εξακολουθούν να στοιχειώνονται από αυτήν τη βασική αίσθηση της συναισθηματικής απομόνωσης.

Η συναισθηματική αντιστοίχιση και οικειότητα ως αντίδοτα στη συναισθηματική στέρηση

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

family having fun

Ένα παιδί που βιώνει τη συναισθηματική οικειότητα με τους γονείς του, ξέρει ότι έχει κάποιον στον οποίο μπορεί να πει οτιδήποτε και να επικοινωνήσει τα συναισθήματά του χωρίς κριτική και με άνευ όρων αποδοχή. Αισθάνεται απόλυτα ασφαλές να ανοιχτεί στον γονέα. Η συναισθηματική οικειότητα βοηθά το παιδί να καταλάβει ποιο πραγματικά είναι. Ο συναισθηματικά ενεργός γονέας κάνει το παιδί να αισθάνεται ότι έχει πάντα κάποιον να απευθυνθεί. Αυτό το είδος ασφάλειας απαιτεί πραγματικές συναισθηματικές αλληλεπιδράσεις με τον γονέα. Ο γονέας που είναι συναισθηματικά ώριμος λειτουργεί σ’ αυτό το επίπεδο συναισθηματικής σύνδεσης σχεδόν πάντα. Έχει αναπτύξει αρκετή αυτογνωσία ώστε να νιώθει άνετα με τα συναισθήματά του και των άλλων. Το πιο σημαντικό, είναι συναισθηματικά εναρμονισμένος με το παιδί του, παρατηρώντας την διάθεσή του και καλωσορίζοντας τα συναισθήματά του με ενδιαφέρον. Αυτός ο γονέας έχει μια ζωντανή, ισορροπημένη συναισθηματική ζωή και συνήθως είναι συνεπής στην προσοχή και το ενδιαφέρον του προς το παιδί. Είναι συναισθηματικά αξιόπιστος.

Αν λοιπόν αναγνωρίζετε αυτά τα χαρακτηριστικά στον εαυτό σας ως γονέα είναι γιατί και εσείς ίσως είχατε αντίστοιχες προσλαμβάνουσες από τους γονείς σας κατά την παιδική ηλικία, αλλά μαγικός τρόπος να γυρίσουμε πίσω στο παρελθόν για να τα αλλάξετε δεν υπάρχει! Αυτό όμως που μπορείτε να κάνετε είναι να επιλέξετε το είδος των γονέων που θα γίνετε.

Αν επιλέξετε να είστε η υποστηρικτική εκδοχή του εαυτού σας στα παιδιά -ακόμα και αν κάποιες μέρες δεν τα καταφέρνετε- μην τα παρατάτε γιατί μια ισχυρή συναισθηματική βάση είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα για να τα βοηθήσετε να ζήσουν μια ευτυχισμένη ζωή. Δώστε υποστήριξη, ζεστασιά, αγάπη, κατανόηση, κατάλληλη πειθαρχία και καθοδήγηση και έχετε ήδη δημιουργήσει έναν ευτυχισμένο ενήλικα!

 

Βιβλιογραφία:

  1. Stephen Ludwig, Anthony Rostain,  Developmental-Behavioral Pediatrics (Fourth Edition)2009, Pages 103-118
  2. Block RW, Krebs NF: Failure to thrive as a manifestation of child neglect. American Academy of Pediatrics, Committee on Child Abuse and Neglect, Committee on Nutrition. Pediatrics 116:1234-1237, 2005
  3. Bartholomew, Kim and Leonard M. Horowitz. “Attachment Styles Among Young adults: A Test of a Four-Category Model,” Journal of Personality and Social Psychology (1991), vol.101 (2): 226-244.
  4. McLeod, S. (2007).  Simpy Psychology. Bowlby’s Attachment Theory
  5. Giardino AP, Christian C, Giardino ER: A Practical Guide to the Evaluation of Child Abuse and Neglect. Thousand Oaks, Sage Publications, 1997.