mom plays with the kid

Ο δείκτης νοημοσύνης για τα παιδιά αποτελεί πολλές φορές παγίδα για τους γονείς. Συνδέεται συχνά με το πόσο “έξυπνο” θεωρούμε ότι είναι ένα παιδί και επηρεάζεται η αντιμετώπιση που έχουν οι γονείς προς το παιδί. Ο δείκτης νοημοσύνης μπορεί να μετρηθεί μέσω κάποιων τεστ που γίνονται, όπως το τεστ WISC, το οποίο είναι εργαλείο εκτίμησης IQ σε παιδιά μέχρι 16 ετών.


Η νοημοσύνη μέχρι πρόσφατα ορίζονταν με βάση μόνο το IQ και τη μαθηματική λογική. Έχει αποδειχθεί όμως, και το βλέπουμε και εμπειρικά, ότι η νοημοσύνη μπορεί να συνδέεται και με άλλες κατηγορίες. Σύμφωνα με τον Gardner (διακεκριμένο αναπτυξιακό ψυχολόγο και «πατέρα» της θεωρίας της πολλαπλής νοημοσύνης), υπάρχουν 9 τύποι νοημοσύνης: η νατουραλιστική, η μουσική, η λογικομαθηματική, η υπαρξιακή, η διαπροσωπική, η κιναισθητική, η γλωσσική, η ενδοπροσωπική και η χωροταξική. Η διατύπωση του Gardner μας δείχνει ακριβώς ότι ο στενός ορισμός της νοημοσύνης ενός ατόμου μπορεί να εξαγάγει λάθος συμπεράσματα λόγω του διαφορετικού τύπου νοημοσύνης που μπορεί να έχει το άτομο αυτό.

Η ευφυΐα ενός παιδιού μπορεί να μη συνάδει με την τυπική νοημοσύνη και την τυπική εκπαίδευση που ακολουθεί το παιδί αλλά να έχει ανεπτυγμένη αντίληψη σε έναν διαφορετικό τομέα. Όταν βλέπουμε παιδιά τυπικής ανάπτυξης που δυσκολεύονται, για παράδειγμα, να ανταποκριθούν στο μαθησιακό πρόγραμμα του σχολείου ή να μη σημειώνουν υψηλό  σκορ σε κάποιο τεστ IQ, δεν ορίζουμε κατευθείαν ότι τα παιδιά αυτά δεν έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης, αλλά αναζητούμε πεδία στα οποία μπορεί να λειτουργούν καλύτερα. Τα παιδιά λοιπόν, που φαίνεται να μην έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης χρειάζονται υποστήριξη και αναζήτηση κατάλληλου πεδίου και όχι πίεση ώστε να πετύχουν σε έναν συγκεκριμένο τομέα και μια συγκεκριμένη λογική (κατά κύριο λόγο λογικομαθηματική).

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

kids eating


Ένα μεγάλο ζήτημα είναι και τα παιδιά που μέσω των τεστ φαίνεται να έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης, είτε στα περισσότερα πεδία, είτε στο κυρίαρχο πεδίο που αφορά και το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Αυτά τα παιδιά τείνουν να χάνονται μέσα στο σύστημα καθώς, αν δεν αναγνωριστεί και υποστηριχθεί η γρήγορη αντίληψή τους, μπορεί να μην καταφέρουν να εξασκηθούν ακόμα περισσότερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βαριούνται, να χάνουν το ενδιαφέρον τους και εν τέλει να μην αναπτύσσονται όσο θα μπορούσαν. Τα παιδιά αυτά χρειάζονται πολλές φορές και μία υποστήριξη από ειδικό καθώς παρατηρείται πιο συχνά να έχουν λιγότερους φίλους, καθώς νιώθουν ότι οι άλλοι δεν τους καταλαβαίνουν, αφού προτιμούν να εξασκούνται σε διάφορες δραστηριότητες μόνα τους ή γιατί θεωρούν τα ενδιαφέροντα των υπολοίπων βαρετά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση, γι’ αυτό και αυτά τα παιδιά χρειάζονται διαφορετική αντιμετώπιση ώστε να υποστηριχθεί η ευφυΐα τους αλλά και να μπορέσουν να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται αρκετή προσοχή ως προς τις απαιτήσεις που έχουμε από ένα παιδί με υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Του δίνουμε τον χώρο και τον χρόνο να πηγαίνει βήμα-βήμα και δεν το “τρέχουμε” με σκοπό να αποδείξει κάτι συγκεκριμένο.


Συμπερασματικά, αξίζει να θυμόμαστε πως ο δείκτης νοημοσύνης είναι απλώς ένας δείκτης που κατηγοριοποιεί τα παιδιά και το να τον αντιμετωπίζουμε ως έναν δείκτη που καθορίζει την υπόστασή τους, μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες. Οι γονείς επίσης, πρέπει να είναι προσεκτικοί ώστε να μην ταυτίζονται οι ίδιοι με τη νοημοσύνη του παιδιού τους. Για τα παιδιά είναι πιο βοηθητικό να αντιλαμβανόμαστε κάποια κλίση τους και να υποστηρίζουμε αυτό το πεδίο στο οποίο μπορεί να τα καταφέρουν αλλά ταυτόχρονα να είναι ευτυχισμένα. Χρειάζεται μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που θεωρούμε νοημοσύνη και αυτό που είναι μια ολιστική προσέγγιση του χαρακτήρα και της ανάπτυξης του κάθε παιδιού.


Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

Βιβλιογραφία:

  • Cooper, M., Hooper, C., (2012). Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων: Θεωρία και Πράξη, Αθήνα, Εκδόσεις Παρισιανού
  • Wright, A. J. (2020). Equivalence of remote, digital administration and traditional, in-person administration of the Wechsler Intelligence Scale for Children, (WISC-V). Psychological assessment.