boy with paper towels for the bathroom

Ένα παιδί, με πλήρη έλεγχο των σφιγκτήρων, νιώθει ξαφνικά την ανάγκη να ουρεί συχνά, ακόμα και κάθε 5-10 λεπτά, αποβάλλοντας συνήθως μικρά ποσά ούρων. Δεν παρατηρούνται επεισόδια ακράτειας (διαφυγής ούρων) κατά τη διάρκεια της μέρας ή της νύχτας. Το παιδί βιώνει συχνοουρία κι ένα αίσθημα επείγουσας ανάγκης για ούρηση. Η παραπάνω εικόνα περιγράφεται συχνά από τους γονείς, που με αγωνία αναζητούν μία λύση, καθώς είναι μία κατάσταση που διαταράσσει την καθημερινότητα της οικογένειας. Είναι σημαντικό να αποκλείονται τα παθολογικά αίτια της συχνοουρίας και να αναγνωρίζεται εγκαίρως η πραγματική αιτία, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζεται.

Η φυσιολογική ανάπτυξη του ελέγχου της κύστης επιτυγχάνεται καθώς το παιδί μεγαλώνει. Στη βρεφική ηλικία δεν υπάρχει έλεγχος, ο οποίος αποκτάται κατά τη διάρκεια της μέρας συνήθως μέχρι την ηλικία των 4-5 ετών, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας θέλει περισσότερο χρόνο για να αναπτυχθεί, συνήθως στην ηλικία των 5-7 ετών. Στην Ελλάδα συχνά υπάρχει η λανθασμένη άποψη ότι ένα παιδί 2 ή 3 ετών πρέπει να έχει βγάλει την πάνα κι ότι αν δεν είναι έτοιμο, μπορεί να εκπαιδευτεί.

Συχνοουρία ονομάζεται η αυξημένη συχνότητα ουρήσεων, όταν δηλαδή το παιδί φτάνει τις 8 ή περισσότερες την ημέρα (με μικρά ποσά ούρων κάθε φορά). Ας μη σταθούμε στα σοβαρά οργανικά αίτια τα οποία συχνά διαγιγνώσκονται κι αντιμετωπίζονται στο νοσοκομείο. Θα ασχοληθούμε με εκείνα τα αίτια με τα οποία ασχολείται στην καθημερινή άσκηση της ιατρικής ο παιδίατρος και προβληματίζεται ένας γονιός:

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

family having fun

 

  • Ένα τέτοιο συχνό οργανικό αίτιο συχνοουρίας είναι η ουρολοίμωξη. Το παιδί βιώνει επιπλέον αίσθημα επείγουσας ανάγκης για ούρηση, μη ηθελημένη απώλεια ούρων, αίσθημα πόνου ή καύσου κατά την  ούρηση, πυρετό. Στην υποψία ουρολοίμωξης,  πρέπει να διενεργείται άμεσα μία γενική εξέταση και καλλιέργεια ούρων. Όσο πιο νωρίς γίνεται η διάγνωση, τόσο νωρίτερα ξεκινά η θεραπεία κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για το παιδί, ιδίως σε μία εμπύρετη ουρολοίμωξη.
  • Ο σακχαρώδης διαβήτης, όταν εκδηλώνεται, παρουσιάζει μία έντονη εικόνα με πολυουρία, δηλαδή αποβολή μεγάλων ποσών ούρων , με πολλές ουρήσεις κατά τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας σε ένα παιδί που είχε μέχρι τότε πλήρη έλεγχο της κύστης. Η πολυουρία συνοδεύεται από πολυδιψία και απώλεια βάρους. Υπάρχει κι ο άποιος διαβήτης, που είναι μία σπανιότερη κατάσταση στα παιδιά και χαρακτηρίζεται από την αποβολή μεγάλης ποσότητας αραιών ούρων. Και τα δύο νοσήματα απαιτούν άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση.
  • Η δυσλειτουργία της κύστης ή της ούρησης είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει διαταραχές στην πλήρωση και στο άδειασμα της ουροδόχου κύστης. Ένα παράδειγμα είναι η υπερδραστήρια κύστη: το παιδί βιώνει ένα αίσθημα επείγουσας ανάγκης για ούρηση, συχνοουρία και συχνά απώλεια ούρων. Άλλες καταστάσεις με δυσλειτουργία της κύστης είναι η απώλεια ούρων που συμβαίνει μόνο όταν το παιδί γελάει (giggle incontinence), ή όταν κάνει μία δραστηριότητα (stress incontinence), ή όταν δεν κατορθώνει να αδειάζει την κύστη του πλήρως, για παράδειγμα όταν βιάζεται (incomplete bladder emptying).
  • Τέλος, υπάρχει αυτή η κατάσταση που στη βιβλιογραφία ανευρίσκεται με διάφορους όρους ,όπως καλοήθης συχνοουρία (benign urinary frequency, extraordinary daytime only urinary frequency, daytime frequency of urination) και η οποία προαναφέρθηκε στην εισαγωγή. Συμβαίνει συχνά και αφορά ένα παιδί ηλικίας 4-5 ετών που ξαφνικά αρχίζει να ουρεί συχνά, φτάνοντας ακόμη και τις 30 με 40 φορές την ημέρα. Το παιδί έχει μέχρι τότε πλήρη έλεγχο των σφιγκτήρων, δεν πίνει μεγάλες ποσότητες υγρών και δεν έχει πόνο κατά την ούρηση. Επίσης, αυτή η συχνότητα ούρησης δεν παρατηρείται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Είναι μία ακούσια αντίδραση του παιδιού σε ένα έντονο βίωμα ή σε μία αλλαγή της ρουτίνας του. Θα υποχωρήσει μόνη της, σε λίγες εβδομάδες και η αποδρομή της μπορεί να επιτευχθεί νωρίτερα με τη βοήθεια του γονιού: εντοπίζοντας το γεγονός που πιέζει το παιδί,  καθησυχάζοντάς το ότι είναι υγιές, βοηθώντας το να ηρεμήσει, ελαφρύνοντας το πρόγραμμά του, για να έχει ελεύθερο χρόνο και να διασκεδάζει, ενισχύοντας του το αίσθημα ασφάλειας, παρέχοντας ηρεμία στο σπίτι.

Υπάρχουν κάποιες καθημερινές συνήθειες που βοηθούν στην αποφυγή λειτουργικών διαταραχών της ούρησης. Είναι καλό όλα τα παιδιά να κάθονται σωστά στην τουαλέτα: τα αγόρια είτε όρθια είτε καθιστά, όπως αισθάνονται πιο άνετα. Τα κορίτσια καθιστά, με τα πόδια καλά ανοικτά να ακουμπούν στο πάτωμα. Βοηθά ακόμη η προγραμματισμένη, τακτική χρήσης της τουαλέτας (π.χ. κάθε 2-3 ώρες), και το πλύσιμο της περιγεννητικής περιοχής με κατάλληλα καθαριστικά (όχι το αφρόλουτρο του παιδιού), χωρίς κατάχρηση του νερού και με καλό στέγνωμα με χρήση της πετσέτας ταμποναριστά.  Τέλος, τα παιδιά πρέπει να ενυδατώνονται επαρκώς, αποφεύγοντας όμως τη λήψη μεγάλης ποσότητας υγρών πριν τον ύπνο και ποτών ερεθιστικών για την κύστη, όπως αυτά που περιέχουν καφεΐνη, τεχνητά γλυκαντικά και ανθρακικό.

 

Βιβλιογραφία

  1. Etiology and clinical feature of bladder dysfunction in children. uptodate.com
  2. Urinary frequency. chop.edu
  3. Extraordinary daytime only urinary frequency in children – Journal of Paediatric Urology, 2018
  4. Urination: frequency and urgency. Tufts Medical Center. hhma.org
  5. Bladder and voiding problems in children. cuh.nhs.uk