pcos and pregnancy

Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών  (PCOS – PolyCystic Ovary Syndrome) είναι μία κοινή ενδοκρινολογική διαταραχή σε νεαρές γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.  Η απουσία περιόδου, η υπογονιμότητα, η αρρενοποίηση (τριχοφυϊα, ακμή)  και το αυξημένο σωματικό βάρος, αποτελούν μερικές από τις κλασικές εκδηλώσεις του PCOS.

Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες μορφές σακχαρώδους διαβήτη, καρδιαγγειακά προβλήματα, υπέρταση, ακόμα και καρκίνο της μήτρας. Παρόλο που η ακριβής αιτία του συνδρόμου είναι άγνωστη, η έγκαιρη θεραπεία και η σωστή αντιμετώπιση, μπορεί να αποκαταστήσει τον κύκλο και τη γονιμότητα και να αποτρέψει τις πιθανές επιπλοκές που συνδέονται με το PCOS.

Οι διαταραχές της ωορρηξίας αφορούν περίπου το ¼ των ζευγαριών που παρουσιάζονται με υπογονιμότητα.[1] Οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι από τις συνηθέστερες υποκείμενες ενδοκρινολογικές αιτίες της υπογονιμότητας που οφείλεται σε διαταραχές ωορρηξίας. Σε αυτές τις γυναίκες τα επίπεδα της FSH (Θυλακιοτρόπου ορμόνης) είναι φυσιολογικά, ενώ αυτά της LH (ωχρινοτρόπου ορμόνης) είναι φυσιολογικά ή αυξημένα.[2]

Η διαδικασία της διέγερσης των ωοθυλακίων διαταράσσεται, με συνέπεια να μη παράγεται το κυρίαρχο ωοθυλάκιο και κατ’ επέκταση να μη γίνεται η ωορρηξία. Αυτό οφείλεται στην ανεπαρκή διέγερση ή τη τοπική αναστολή της  δράσης  της FSH, πιθανώς λόγω υπερβολικής παραγωγής της αντιμυλλέριας ορμόνης (AMH) και άλλων ενδοωοθηκικών ορμονών που ρυθμίζουν την ανάπτυξη των ωοθυλακίων.[3]

Η καταστολή της υπερβολικής αύξησης της FSH από την υπόφυση του εγκεφάλου,  μέσω της χορήγησης φαρμάκων όπως τα αντι-οιστρογόνα (π.χ. κλομιφαίνη) ή τους αναστολείς της αρωματάσης (λετροζόλη), συχνά θα έχει ως αποτέλεσμα την επαναφορά της φυσιολογικής διέγερσης των ωοθυλακίων και της ωορρηξίας.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

pregnant woman holding her belly

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Εγκυμοσύνη
Τοκοφοβία: Ένας Φόβος που Γεννά η Εγκυμοσύνη & ο Τοκετός

Στις γυναίκες με παχυσαρκία, η απώλεια βάρους μόνης της μπορεί να αποκαταστήσει τον κύκλο και την ωορρηξία.[4] Στις περιπτώσεις που η απώλεια βάρους δεν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, μπορεί να γίνει φαρμακευτική πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας. Η κλομιφαίνη είναι μικτής δράσης ρυθμιστής των υποδοχέων οιστρογόνων (SERMs) με κυρίως ανταγωνιστική δράση στην ωοθήκη και χρησιμοποιείται για τη πρόκληση της ωορρηξίας από το 1960.[5]

Η πρόκληση ωορρηξίας δε φαίνεται να αλλάζει τα ποσοστά αποβολής 1ου τριμήνου ούτε τον κίνδυνο εξωμήτριας κύησης. Ωστόσο δεν έχουν όλες οι γυναίκες την ίδια ανταπόκριση. Περίπου το 60-85% των ασθενών με PCOS, θα εμφανίσει ωορρηξία έπειτα από θεραπεία με κλομιφαίνη. Περίπου οι μισές γυναίκες θα πετύχουν ωορρηξία με μικρή δόση (50mg)[6,7]  και επιπλέον 35% στη δόση των 100mg ή 150mg.[8-10]  Σε μεγάλη μελέτη με 5.000 γυναίκες που έλαβαν κλομιφαίνη, το ποσοστό ωορρηξίας ήταν στο 73% και το ποσοστό κύησης στο 36%.

Συνολικά, η θεωρητική προβολή των αποτελεσμάτων της πρόκλησης ωορρηξίας με κλομιφαίνη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 25 από τις 100 θα κατάφερναν να γεννήσουν ένα υγιές μωρό.[11] Το ποσοστό αυτό ελαττώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία, το σωματικό βάρος και ο δείκτης ανδρογόνων.[12,13]

Μετά τους έξι μήνες θεραπείας, το ποσοστό επιτυχίας μειώνεται σημαντικά, πιθανώς λόγω της αντι-οιστρογονικής δράσης της κλομιφαίνης στο ενδομήτριο άρα και αποτυχίας της εμφύτευσης, καθώς και της δράσης στο τράχηλο με  μείωση της παραγωγής της τραχηλικής βλέννας.[14-16] Συνεπώς σε αυτές τις γυναίκες συστήνεται η αλλαγή στρατηγικής στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.

H λετροζόλη, ένας μη στεροειδής αναστολέας της αρωματάσης, φαίνεται να έχει καλύτερα ποσοστά επιτυχούς ωορρηξίας, ειδικά στις γυναίκες με PCOS και παχυσαρκία και παρόμοια ποσοστά ανεπιθύμητων ενεργειών.[17-20] Ωστόσο το φάρμακο αυτό δεν έχει την ένδειξη της πρόκλησης ωορρηξίας από τον Αμερικανικό FDA ή τον ελληνικό ΕΟΦ και η χρήση του είναι off-label.

  1. Hull MG, Glazener CM, Kelly NJ, et al. Population study of causes, treatment, and outcome of infertility. Br Med J (Clin Res Ed) 1985; 291:1693.
  2. Laven JS, Imani B, Eijkemans MJ, Fauser BC. New approach to polycystic ovary syndrome and other forms of anovulatory infertility. Obstet Gynecol Surv 2002; 57:755.
  3. Fauser BC, Van Heusden AM. Manipulation of human ovarian function: physiological concepts and clinical consequences. Endocr Rev 1997; 18:71.
  4. Norman RJ, Davies MJ, Lord J, Moran LJ. The role of lifestyle modification in polycystic ovary syndrome. Trends Endocrinol Metab 2002; 13:251.
  5. KISTNER RW, SMITH OW. Observations on the use of a non-steroidal estrogen antagonist: MER-25. Surg Forum 1960; 10:725.
  6. Kousta E, White DM, Franks S. Modern use of clomiphene citrate in induction of ovulation. Hum Reprod Update 1997; 3:359.
  7. Glasier AF. Clomiphene citrate. Baillieres Clin Obstet Gynaecol 1990; 4:491.
  8. Gorlitsky GA, Kase NG, Speroff L. Ovulation and pregnancy rates with clomiphene citrate. Obstet Gynecol 1978; 51:265.
  9. Gysler M, March CM, Mishell DR Jr, Bailey EJ. A decade’s experience with an individualized clomiphene treatment regimen including its effect on the postcoital test. Fertil Steril 1982; 37:161.
  10. Rostami-Hodjegan A, Lennard MS, Tucker GT, Ledger WL. Monitoring plasma concentrations to individualize treatment with clomiphene citrate. Fertil Steril 2004; 81:1187.
  11. Homburg R. Clomiphene citrate–end of an era? A mini-review. Hum Reprod 2005; 20:2043.
  12. Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Use of clomiphene citrate in infertile women: a committee opinion. Fertil Steril 2013; 100:341.
  13. Imani B, Eijkemans MJ, te Velde ER, et al. Predictors of chances to conceive in ovulatory patients during clomiphene citrate induction of ovulation in normogonadotropic oligoamenorrheic infertility. J Clin Endocrinol Metab 1999; 84:1617.
  14. Sereepapong W, Suwajanakorn S, Triratanachat S, et al. Effects of clomiphene citrate on the endometrium of regularly cycling women. Fertil Steril 2000; 73:287.
  15. Macgregor AH, Johnson JE, Bunde CA. Further clinical experience with clomiphene citrate. Fertil Steril 1968; 19:616.
  16. Kettel LM, Roseff SJ, Berga SL, et al. Hypothalamic-pituitary-ovarian response to clomiphene citrate in women with polycystic ovary syndrome. Fertil Steril 1993; 59:532.
  17. Legro RS, Barnhart HX, Schlaff WD, et al. Clomiphene, metformin, or both for infertility in the polycystic ovary syndrome. N Engl J Med 2007; 356:551.
  18. Legro RS, Brzyski RG, Diamond MP, et al. Letrozole versus clomiphene for infertility in the polycystic ovary syndrome. N Engl J Med 2014; 371:119.
  19. Franik S, Eltrop SM, Kremer JA, et al. Aromatase inhibitors (letrozole) for subfertile women with polycystic ovary syndrome. Cochrane Database Syst Rev 2018; 5:CD010287.
  20. ACOG Committee Opinion No. 738: Aromatase Inhibitors in Gynecologic Practice. Obstet Gynecol 2018; 131:1.