girl playing with her tablet

Τα σημερινά παιδιά είναι σε μεγάλο βαθμό εξοικειωμένα με την τεχνολογία, ανάλογα και με την ηλικία τους. Τι γίνεται όμως όταν οι γονείς δεν γνωρίζουν τόσο καλά τα θέματα τεχνολογίας αλλά θέλουν να τηρήσουν τους απαραίτητους κανόνες cyber ασφάλειας για τα παιδιά τους; Ακολουθούν χρήσιμες γενικές οδηγίες για την ασφαλή χρήση των smartphones και tablets στην παιδική ηλικία.

 

Τι είναι ο γονικός έλεγχος (ή αλλιώς parental control);

Είναι προγράμματα ενσωματωμένα στα λειτουργικά συστήματα των συσκευών ή που μπορούν να εγκατασταθούν στη συσκευή -κάποια μπορείτε να «κατεβάσετε» δωρεάν και κάποια διατίθενται με αγορά- και περιορίζουν το τι μπορεί να δει και να κάνει online το παιδί. Συγκεκριμένα, ο γονικός έλεγχος δίνει τη δυνατότητα στον γονιό ή τον κηδεμόνα:

  • Να ορίσει για πόσο χρόνο μπορεί να χρησιμοποιεί το παιδί τη συσκευή ή να επιτρέψει την πρόσβαση συγκεκριμένες ώρες και ημέρες ή να κλείσει τελείως τον υπολογιστή από απόσταση
  • Να καταγράψει λεπτομερώς τις κινήσεις πλοήγησης του παιδιού στο Διαδίκτυο
  • Να μπλοκάρει την πρόσβαση σε sites με περιεχόμενο που δεν θεωρεί ότι είναι ή που δεν είναι κατάλληλο για το παιδί. Για παιδιά μικρότερα των 10 ετών, συστήνεται από τους ειδικούς1 να επιλέγεται ένα αυστηρότερο φίλτρο ασφάλειας: καλύτερα να μπλοκάρεται παραπάνω περιεχόμενο -ακόμα και αυτό που περιέχει ενδιαφέρον, εποικοδομητικό υλικό για το παιδί- παρά να υπάρχει ο κίνδυνος να μην μπλοκαριστεί επιβλαβές υλικό
  • Να μπλοκάρει την πρόσβαση σε εφαρμογές ή λειτουργίες (π.χ. τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί το παιδί την κάμερα ή να πραγματοποιεί αγορές)
  • Να ελέγχει τα sites που επισκέπτεται το παιδί, λαμβάνοντας ειδοποιήσεις όταν επιχειρείται πρόσβαση σε μία ακατάλληλη ιστοσελίδα ή εφαρμογή. Όταν ΔΕΝ είναι ενεργοποιημένος ο γονικός έλεγχος, τα μεγαλύτερα παιδιά κάποιες φορές μπορούν να κρύψουν τα ίχνη τους με εκκαθάριση: των προσωπικών δεδομένων (clear private data), του ιστορικού περιήγησης (clear history), της κρυφής μνήμης (cache) και των cookies
  • Να ορίσει ποιες εφαρμογές μπορεί να χρησιμοποιήσει το παιδί
  • Να καθορίσει τα παιχνίδια που μπορεί να «κατεβάσει» το παιδί
  • Να γνωρίζει τις επαφές με τις οποίες συνομιλεί το παιδί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
  • Να ενημερώνεται όταν το παιδί χρησιμοποιεί λέξεις-κλειδιά που συνδέονται με κινδύνους (π.χ. σεξ, αλκοόλ, αυτοκτονία κ.λπ.) μέσα από την απαγορευμένη λίστα που έχει καθορίσει ο γονιός στις ρυθμίσεις. Σύμφωνα με τους γνώστες των κανόνων ιντερνετικής ασφάλειας1  αυτή η ρύθμιση είναι προτιμότερη για τα μικρά παιδιά. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, συστήνεται να επιλέγονται φίλτρα που μπορούν να αξιολογούν όχι απλώς μεμονωμένες λέξεις που βρίσκονται στις απαγορευμένες λίστες αλλά το συνολικό περιεχόμενο μιας ιστοσελίδας. Αν, για παράδειγμα, ένα παιδί πληκτρολογεί τη λέξη Έσσεξ, αναζητώντας πληροφορίες για το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ για μία σχολική εργασία, το φίλτρο που θα αναγνωρίσει τη λέξη «σεξ» μέσα στη λέξη Έσσεξ θα μπλοκάρει την πρόσβαση στη συγκεκριμένη τοποθεσία ενώ αν επιλεγεί ένα φίλτρο αξιολόγησης περιεχομένου, θα επιτρέψει την πρόσβαση
  • Να ελέγχει τις κινήσεις του παιδιού από απόσταση, χωρίς το ίδιο να το γνωρίζει.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Family having good time together

Αρκούν οι σωστές ρυθμίσεις και τα φίλτρα ασφάλειας;

Το τεχνικό κομμάτι προστασίας είναι σίγουρα ένα αναγκαίο μέτρο, για ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά. Όμως, θυμηθείτε πως κανένας γονικός έλεγχος δεν είναι 100% αποτελεσματικός και πως ούτως ή άλλως από μόνος του δεν είναι αρκετός. Πριν και πάνω από όλα αυτά, το πιο πολύτιμο εργαλείο προστασίας που θα έχει το παιδί στα χέρια του, θα είναι το να εκπαιδευτεί σωστά από την οικογένεια και το σχολείο στο να «χτίσει» υγιείς συνήθειες ιντερνετικής ασφάλειας, αναπτύσσοντας την κριτική του ικανότητα και τα γρήγορα αντανακλαστικά του, έτσι ώστε να αναγνωρίζει τους κινδύνους. Πριν πιάσει το παιδί στα χέρια του το κινητό, το τάμπλετ ή το videogame, είναι σημαντικό να του μάθετε -μιλώντας του με λεξιλόγιο κατανοητό για την ηλικία του- τα εξής:

  • Να μη χρησιμοποιεί στο διαδίκτυο το πραγματικό του όνομα ούτε κωδικό ή password που περιέχει το όνομά του
  • Να μη δημοσιεύει κανένα προσωπικό στοιχείο, όπως όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο κ.λπ.
  • Να μην πιστεύει όλα όσα βλέπει ή διαβάζει στο ίντερνετ γιατί πολλά από αυτά δεν ισχύουν
  • Να μην πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι στο ίντερνετ είναι πάντα αυτοί που λένε ότι είναι
  • Να απευθύνεται αμέσως σε εσάς, όταν δει στο διαδίκτυο κάτι που το μπερδεύει ή που απλώς δεν του φαίνεται σωστό, ακόμα και αν δεν είναι σίγουρο ότι είναι λάθος.

Επαναλάβετε τη συζήτηση αυτή με το παιδί ξανά και ξανά, για να είστε διαρκώς ενημερωμένοι για την ιντερνετική του ζωή και οποιαδήποτε στιγμή κρίνετε ότι υπερβαίνει τα όρια, μη διστάσετε να εφαρμόσετε αυστηρότερο γονικό έλεγχο -όχι μόνο επί των τεχνικών ρυθμίσεων-  ή ακόμα πιο δραστικά μέτρα, απομάκρυνσης των έξυπνων συσκευών. Ενημερωθείτε εδώ για την πρόσφατη ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα καλύτερο διαδίκτυο για τα παιδιά2  , αξιοποιήστε και οποιαδήποτε έγκυρη πηγή ενημέρωσης στο διαδίκτυο ή αλλού και βοηθήστε τα παιδιά σας να πλοηγηθούν με ασφάλεια, υποστήριξη και επαγρύπνηση.

1.Computer Emergency Response Team, Kέντρο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS, A Digital Decade for children and youth: the new European strategy for a better internet for kids (BIK+) https://eur-lex.europa.eu/legal content/EN/TXT/?uri=COM:2022:212:FIN