Επιβράβευση παιδιού: Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Πολλές φορές, ο πιο σημαντικός ενισχυτής για τη διατήρηση μιας συμπεριφοράς είναι η ευχαρίστηση που μας προσφέρει η πραγματοποίησή της. Για παράδειγμα, τα περισσότερα παιδιά έχουν ένα χόμπι (ζωγραφική, διάβασμα, χορός, τραγούδι) στο οποίο επιδίδονται για μεγάλες χρονικές περιόδους χωρίς καμιά ανταμοιβή, μόνο και μόνο για την ικανοποίηση που τους προσφέρει. Οι ενισχυτές αυτού του τύπου ονομάζονται εσωτερικοί ενισχυτές (εσωτερικά κίνητρα). Σε αντιδιαστολή με τους παραπάνω, έρχονται οι εξωτερικοί ενισχυτές, έπαινοι ή αμοιβές που παρέχονται ως εξωτερικά κίνητρα στα παιδιά ώστε να τα ωθήσουν στο να επιδοθούν σε μια συμπεριφορά με την οποία πιθανόν να μην ασχολούνταν διαφορετικά.

Προσοχή, πολλές φορές η παροχή ενίσχυσης σε παιδιά για ορισμένες συμπεριφορές που θα έκαναν ούτως ή άλλως είναι σε θέση να υπονομεύσει τα μακροπρόθεσμα εσωτερικά τους κίνητρα. Έτσι, τα παιδιά πιθανόν να συνδέσουν την συμπεριφορά, που όπως και να έχει θα έκαναν, μόνο με την ύπαρξη εξωτερικού ενισχυτή. Για αυτό οι γονείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί όσον αφορά την παροχή υλικών αγαθών για δραστηριότητες που θα έκαναν τα παιδιά και χωρίς την παροχή τους. Παρ’ όλα αυτά έχει βρεθεί ότι οι λεκτικοί έπαινοι πάντα αυξάνουν και δεν μειώνουν το εσωτερικό ενδιαφέρον.

Οτιδήποτε λοιπόν αρέσει στα παιδιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποτελεσματικός ενισχυτής και επιβράβευση. Να θυμάστε ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται η λιγότερο περίπλοκη ή η ελάχιστη υλική επιβράβευση που μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Για παράδειγμα αν ο λεκτικός έπαινος είναι αρκετός μη χρησιμοποιείτε παιχνίδια, αν τα παιχνίδια είναι αρκετά, μη χρησιμοποιείτε τρόφιμα. Χρησιμοποιήστε όμως οποιοδήποτε εφικτό μέσο ενίσχυσης για να δώσετε κίνητρα στα παιδιά να κάνουν σημαντικά πράγματα. Είναι πολύ σημαντικό να δοκιμάσετε όλους τους πιθανούς τρόπους επιβράβευσης, πριν σκεφτείτε την τιμωρία.

Παρακάτω, αναφέρονται τρόποι επιβράβευσης από τον λιγότερο υλικό στον περισσότερο.

Αυτοενίσχυση: Τα παιδιά μπορούν να εκπαιδευτούν στο να επαινούν τον εαυτό τους, να σημειώνουν την πρόοδό τους σε ένα τετράδιο και να προσφέρουν στον εαυτό τους ένα ευχάριστο διάλειμμα, αφού ολοκληρώσουν με επιτυχία κάποιο έργο.

Έπαινος:  Ένα χαμόγελο, ένα νεύμα, το κλείσιμο του ματιού ή ένα ενθαρρυντικό χτύπημα στην πλάτη, φράσεις όπως «Πολύ ωραία», «Μπράβο» και «Το ήξερα ότι θα τα καταφέρεις» μπορούν να φανούν πολύ αποτελεσματικά.

Προσοχή: Τα παιδιά ζητούν και λατρεύουν την προσοχή. Η προσεκτική ακρόαση , τα νεύματα με το κεφάλι και η φυσική προσέγγιση στο ύψος του παιδιού μετά την ολοκλήρωση ενός επιτυχημένου έργου, αποτελούν σημαντική επιβράβευση.

Αναγνώριση: Η γνωστοποίηση μιας επιτυχίας, μιας καλή συμπεριφοράς ή προσπάθειας στην ευρύτερη οικογένεια ή στον φιλικό κύκλο του παιδιού τονώνουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοεικόνα του παιδιού.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Διατροφή για Παιδιά

Παιδί με Γαστρεντερίτιδα: Τι Διατροφή Πρέπει να Ακολουθήσει

Προνόμια: Τα παιδιά μπορούν να κερδίσουν ελεύθερο χρόνο, πρόσβαση σε υλικά και χώρους που αγαπούν ή ειδικούς ρόλους (π.χ. το να αποφασίσουν για το μεσημεριανό ή την οικογενειακή εκδρομή).

Δραστηριότητες: Επισκέψεις στον κινηματογράφο, στην παιδική χαρά, βόλτα με φίλους και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες.

Υλικά: Παιχνιδάκια, αυτοκόλλητα, παιχνιδιάρικες γόμες, μολύβια και τετράδια, κόμικς και άλλα.

Τρόφιμα: Φρούτα, υγιεινά σνακ, σοκολατάκια ή γλυκές λιχουδιές (όσο το δυνατόν πιο υγιεινές).

Να θυμάστε ότι η επιβράβευση πρέπει να δίνεται αμέσως, πρώτον γιατί καθιστά σαφή τη σύνδεση συμπεριφοράς και επιβράβευσης και δεύτερον γιατί της δίνει μεγαλύτερη αξία. Πιάστε λοιπόν τα παιδιά «επ’ αυτοφώρω» την ώρα που φέρονται καλά και επιβραβεύστε τα!

Δημιουργήστε μαζί με τα παιδιά συμφωνίες οι οποίες εάν τηρηθούν θα επιβραβεύονται. Συζητήστε και διδάξτε πρότυπα συμπεριφοράς. Θέστε όρια για εσάς και τα παιδιά σας και τηρήστε τα. Να είστε τυπικοί! Αφήστε τα παιδιά να βιώσουν τη χαρά της επιβράβευσης.

Μην ξεχνάτε: Ως γονείς είστε τα πρώτα και σημαντικότερα πρότυπα για τα παιδιά σας. Βάλτε οι ίδιοι όρια και κανόνες στη ζωή σας. Εμπνεύστε τα παιδιά σας με παραδείγματα θετικής συμπεριφοράς. Σεβαστείτε τον εαυτό σας. Κάντε εσείς πρώτα ό,τι θα θέλατε τα παιδιά σας να κάνουν και αποφεύγετε να κάνετε μπροστά τους ό,τι δεν θα θέλατε να κάνουν.

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

Βιβλιογραφία:

1. Ματσαγγούρας, Η. (2003). Η σχολική τάξη. Χώρος-Ομάδα-Πειθαρχεία-Μέθοδος. Αθήνα.
2. Slavin, R. (2007). Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Θεωρία και πράξη. Εκδόσεις Μεταίχμιο.