Παιχνίδι: Η αξία του και πώς να παίξετε με τα παιδιά σας

Ένα από τα βασικά και σταθερά στοιχεία στη ζωή ενός παιδιού είναι το παιχνίδι. Σύμφωνα με τους ειδικούς σε θέματα παιδιού, το παιχνίδι θα πρέπει να υπάρχει σε όλους τους τομείς της ζωής ενός παιδιού και να καταλαμβάνει ποσοτικά μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς του: στο σχολείο, στις δραστηριότητες, αλλά και μέσα στο σπίτι, στην οικογένεια.

Το παιχνίδι ωφελεί με ποικίλους τρόπους την ανάπτυξη του παιδιού. Αρχικά, το βοηθάει να αποβάλει την ανία του, να περάσει όμορφα, δημιουργικά, χαρίζοντάς του συναισθηματική ευχαρίστηση. Βοηθάει πολύ στη μείωση της επιθετικότητας ενώ παίζοντας με άλλα παιδιά και κάνοντας ομάδες, διευκολύνει την κοινωνική του εξέλιξη. Καλλιεργεί τον κινητικό του συντονισμό και την αδρή και λεπτή του κινητικότητα. Επίσης μέσα από την εφαρμογή κανόνων, το παιχνίδι βοηθάει και στην πνευματική του ετοιμότητα.

Επιπλέον, προάγει τη γλωσσική του εξέλιξη και την ανάπτυξη της νοημοσύνης. Η φαντασία καλλιεργείται έντονα μέσω του παιχνιδιού ενώ το παιδί μαθαίνει να προσπαθεί και να επιμένει. Πειραματίζεται και μαθαίνει να χάνει και να κερδίζει. Και όλα αυτά φυσικά, μέσα σε ένα πέπλο πραγματικής ψυχαγωγίας, χωρίς τον φόβο του εθισμού και άλλων δυσάρεστων συνεπειών.

Όπως πολύ εύστοχα έχει πει ο Αμερικανός συγγραφέας και καθηγητής Ειδικής Αγωγής Leo F. Buscaglia «Είναι παράδοξο ότι πολλοί εκπαιδευτικοί και γονείς εξακολουθούν να κάνουν διάκριση μεταξύ του χρόνου για μάθηση και του χρόνου για παιχνίδι, χωρίς να βλέπουν τη ζωτική σύνδεση μεταξύ τους.»

Ως γονείς, είμαστε ο αγαπημένος συμπαίκτης του παιδιού μας. Ωστόσο, πολλοί γονείς συχνά έχουν την άποψη ότι το παιχνίδι γίνεται μόνο όταν το επιτρέπει ο χρόνος ή όταν μπορεί να προγραμματιστεί, όπως το επιτρέπει η εργασία τους. Αυτό όμως περιορίζει τις ευκαιρίες να απολαύσουμε την παρέα των παιδιών μας και να μάθουμε πολλά για την προσωπικότητά τους, τον τρόπο σκέψης και λογικής. Για αυτό λοιπόν ας θυμηθούμε τι είναι το πραγματικό παιχνίδι και ας παίξουμε με τη ψυχή μας.

Τι είναι το παιχνίδι;

Το παιχνίδι είναι οποιαδήποτε δραστηριότητα που απολαμβάνει κάποιος. Το παιχνίδι είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή ανάπτυξη όλων. Τα παιδιά εξασκούν πολλές δεξιότητες και ανακαλύπτουν έννοιες μέσω του παιχνιδιού. Μερικές φορές, ως ενήλικες, φαίνεται να ξεχνάμε πώς μπορούμε να παίξουμε και ότι το παιχνίδι μπορεί να έχει πολλές μορφές, όπως:

• το πολύ απλό παιχνίδι “«κούκου τζα” ή το “πάει ο λαγός να πιει νερό” για ένα βρέφος,
• η κατασκευή ενός πύργου ή ενός παζλ για ένα νήπιο,
• η συμμετοχή σε ομαδικό άθλημα ή τα επιτραπέζια παιχνίδια για ένα μεγαλύτερο παιδί.

Το παιχνίδι μπορεί να είναι από πολύ απλό χωρίς κανόνες μέχρι αρκετά περίπλοκο με ένα συγκεκριμένο σύνολο κανόνων.

Ο πιο σημαντικός τύπος παιχνιδιού όμως είναι το ελεύθερο παιχνίδι. Οποιαδήποτε δραστηριότητα επιλέγει μόνο του ένα παιδί για να συμμετάσχει. Το ελεύθερο παιχνίδι οδηγείται από το ενδιαφέρον του παιδιού και εξελίσσεται όσο το επιτρέπει η ικανότητα και η φαντασία του παιδιού.

Στο βρεφικό παιχνίδι

Μπορείτε να ξεκινήσετε το παιχνίδι παρέχοντας ενδιαφέροντα αντικείμενα για να δει το μωρό σας και μιλώντας του «παιχνιδιάρικα», καθώς τα δείχνετε. Το μωρό σας, εκτός από τα αντικείμενα, θα παρακολουθεί και το πρόσωπό σας, μαθαίνοντας να ανταποκρίνεται στις εκφράσεις σας.

Στο παιχνίδι με τα νήπια

Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει και είναι σε θέση να ανταποκρίνεται, να μιλάει και να κινείται, το παιχνίδι αποκτά μια εντελώς νέα διάσταση. Τα αγαπημένα παιχνίδια των μικρών παιδιών και των παιδιών προσχολικής ηλικίας είναι εκείνα που περιλαμβάνουν πολλή κίνηση, όπως το κυνηγητό, η ρίψη μια μπάλας, το χειροκρότημα και τα τραγούδια που συνοδεύονται με κινήσεις χεριών και σώματος. Αυτό είναι επίσης το στάδιο στο οποίο τα παιδιά απολαμβάνουν παιχνίδια, όπως τα τουβλάκια, οι πύργοι, τα παζλ και άλλα παιχνίδια λεπτής κινητικότητας.

Στο παιχνίδι με τα μικρά παιδιά

Ένα πολύ σημαντικό και ευχάριστο παιχνίδι που μπορείτε να παίξετε σε αυτή την ηλικία είναι το παιχνίδι ρόλων και το δραματικό παιχνίδι.  Χρησιμοποιώντας κούκλες, ντυσίματα, μαριονέτες και άλλα αντικείμενα, το παιδί μπορεί να παίζει κάποιον ρόλο σε δραστηριότητες στις οποίες έχει παρατηρήσει τη δική σας συμμετοχή. Να θυμάστε πως τα παιδιά μιμούνται υπέροχα και θα επαναλάβουν τις συμπεριφορές των γονέων τους και άλλων ενηλίκων. Για παράδειγμα:

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δραστηριότητες για Παιδιά

Ιδέες για Κατασκευές με Ξυλάκια

Το κοριτσάκι που προσποιείται ότι μαγειρεύει σε μια κουζίνα κρατώντας ένα παιχνίδι κινητό τηλέφωνο, μεταξύ του αυτιού και του ώμου της, κατά πάσα πιθανότητα έχει δει τη μαμά να κάνει την ίδια δραστηριότητα ξανά και ξανά.

Το μικρό αγόρι που βάζει ένα μολύβι ή ένα μολύβι πίσω από το αυτί του και προσπαθεί να μετρήσει τα πράγματα με τη μεζούρα του μπαμπά, έχει παρακολουθήσει τον μπαμπά του να κάνει το ίδιο πράγμα.

 Συμβουλές για παιχνίδι με μικρά παιδιά

1. Χαλαρώστε και απολαύστε τη δραστηριότητα.
2. Βεβαιωθείτε ότι τα παιχνίδια ή τα υλικά είναι κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού.
3. Μάθετε να κάνετε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου ενώ παίζετε, όπως:

Τι πιστεύεις ότι θα συμβεί εάν…; Τι άλλο μπορούμε να φτιάξουμε με αυτά τα τουβλάκια; Πού αλλού θα μπορούσε να πάει αυτό το κομμάτι του παζλ;

4. Ενθαρρύνετε την περαιτέρω εξερεύνηση.

Εάν το παιδί σας φαίνεται να απογοητεύεται, μπορείτε να κάνετε προτάσεις για να εξετάσετε το πρόβλημα με  έναν άλλο τρόπο. Για παράδειγμα, στο παιδί που είναι αναστατωμένο επειδή ο πύργος του συνεχίζει να πέφτει, μπορείτε να δείξετε πώς να χρησιμοποιεί μεγαλύτερα τουβλάκια ή κύβους στο κάτω μέρος.

    5. Εάν έχετε περισσότερα από ένα παιδιά, θα αγωνιστούν για την προσοχή σας.

Αυτές είναι οι κατάλληλες ευκαιρίες για να μάθουν σχετικά με την αναμονή της σειράς τους και την κοινή χρήση των παιχνιδιών.

   6. Διδάξτε την ευγενή άμιλλα.

Όταν τα παιδιά μεγαλώσουν αρκετά, αρχίζουν να προτιμούν τα ανταγωνιστικά παιχνίδια, όπως οι αγώνες δρόμου ή τα επιτραπέζια παιχνίδια. Αυτές είναι οι κατάλληλες ευκαιρίες για να διδάξετε την ευγενή άμιλλα. Γίνετε «καλός» ηττημένος εκφράζοντας πόσο διασκεδαστική ήταν η συμμετοχή σας στη δραστηριότητα και συγχαίροντας τον νικητή. Εξίσου σημαντικό όμως είναι να είσαι και «καλός» νικητής με το να σέβεσαι την προσπάθεια των συμπαικτών σου.

 7. Εάν εσείς και το παιδί σας δεν απολαμβάνετε τη δραστηριότητα τότε σταματήστε την και ξεκινήστε κάποια άλλη.

Να θυμάστε λοιπόν ότι το παιχνίδι είναι η τροφή της ψυχής. Είναι το πρώτο και το πιο σημαντικό σχολείο ώστε να μπουν οι βάσεις για την ψυχο-συναισθηματική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να παίξει ελεύθερα. Γίνετε ο συμπαίκτης του και παίξτε μαζί. Θυμηθείτε πώς είναι να είστε παιδί και τροφοδοτήστε την ψυχή σας!