Σεπτέμβριος, ο μήνας που ανοίγουν τα σχολεία και οι μικροί μας φίλοι θα μεταβούν σε μια νέα καθημερινότητα με διαφορετικές προκλήσεις για τον καθένα, μια εποχή όπου η θρέψη παίζει βασικό σύμμαχο ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο απαιτητικό τους πρόγραμμα. Το λιγότερο έξι ώρες ημερησίως τα παιδιά και οι έφηβοι βρίσκονται στο σχολείο και για ορισμένους το εξάωρο παρατείνεται ακόμη περισσότερο με εξωσχολικές δραστηριότητες. Γίνεται αντιληπτό, ότι η διατροφή όλες αυτές τις ώρες παίζει κεντρικό ρόλο τόσο στη θρεπτική κάλυψη του παιδιού-εφήβου και στη φυσιολογική αύξηση/ανάπτυξη όσο και στην πρόληψη της παχυσαρκίας. Έχουμε πλέον δεδομένα βάσει των οποίων γνωρίζουμε ότι τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 10-13 ετών καταναλώνουν κατά μέσο όρο ημερησίως 8 σνακ τα 5 εκ των οποίων αποτελούνται από περιττές θερμίδες προερχόμενες από αναψυκτικά και ύπερ-επεξεργασμένες τροφές όπως μπισκότα, σφολιάτες, πατατάκια, αλλαντικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός, ότι η συχνότητα κατανάλωσης των ανθυγιεινών  σνακ φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από το περιβάλλον στο οποίο καταναλώνονται, με το σχολείο να κατέχει χαμηλότερη θέση συγκριτικά με άλλους δημόσιους χώρους (αθλητικές εγκαταστάσεις, πλατείες, πάρκα, πολυχωρους αναψυχής).

Τα γεύματα στο σχολείο είτε πρόκειται για πρωινό/μεσημεριανό είτε για σνακ, έχουν αποτελέσει δομικά στοιχεία διατροφικής παρέμβασης σε εθνικό επίπεδο τόσο σε Ευρώπη, ΗΠΑ αλλά και Αυστραλία με στόχο τη βελτίωση της παιδικής υγείας. Αναμφίβολα, η σίτιση στο σχολείο έχει συσχετισθεί θετικά με τη σχολική απόδοση παρ’όλα αυτά όταν πρόκειται για το σωματικό βάρος των παιδιών/εφήβων τα αποτελέσματα είναι ανάμικτα. Επιπλέον, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι σχεδόν το ¼ της ημερήσιας ενέργειας των παιδιών/εφήβων προέρχεται από σνακ, μια πληθώρα υγιεινών επιλογών μπορεί να μεταβάλλει τη συνολική ποιότητα της διατροφής τους. Στην πράξη, το δίλημμα είναι ποια σχολικά σνακ είναι τα καταλληλότερα ώστε να επιτευχθεί η θρέψη χωρίς όμως να συμβάλλουν στην αλόγιστη αύξηση βάρους αλλά και στην πρόσληψη άλατος, τρανς λιπαρών και πρόσθετων σακχάρων.

Αν προσπαθούσαμε να περιγράψουμε το «ιδανικό» σνακ, τα χαρακτηριστικά του θα ήταν να είναι αραιό θερμιδικά και πυκνό θρεπτικά δηλαδή πλούσιο σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, μέταλλα και φυτικές ίνες. Φυσικά θα πρέπει να είναι νόστιμο, φορητό και ποσοτικά αναλογικό για σνακ. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά τα συγκεντρώνουν όλα τα λαχανικά/φρούτα, τo γιαούρτι και τα καλά λιπαρά όπως τα αμύγδαλα, τα καρύδια, τα φουντούκια, οι σπόροι, το avocado, οι ελιές, το αβγό και το κοτόπουλο. Με όχημα αυτές τις τροφές αλλά και το ωράριο του παιδιού/εφήβου, μπορεί να γίνει μια ιεράρχηση των σνακ μέσα στη σχολική ημέρα. Για παράδειγμα, το ένα σνακ μπορεί να είναι το κεντρικό του γνωστού από τα σχολικά μας χρόνια «μεγάλου» διαλείμματος. Αυτό το σνακ μπορεί να περιέχει ως βάση ένα δημητριακό υψηλής θρεπτικής αξίας όπως δίκοκκο ψωμί ή πολύσπορο ολικής, χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη με αβγό, avocado ή σπιτικό guacamole με κοτόπουλο βραστό (όχι αλλαντικό), ή χορτοφαγικό με spread φουντουκιού, κολοκυθόσπορο, ροδέλες μπανάνας ή ροδάκινο ή με χούμους, αγγούρι, ελιές. Αλμυρό ή γλυκό, το σνακ του μεγάλου διαλείμματος μπορεί να πλαισιωθεί ιδανικά με λαχανικά ή φρούτα στα υπόλοιπα διαλείμματα αλλά και ενίοτε με γιαούρτι 2-5% ή ακόμη και φυτικό γιαούρτι για τους χορτοφάγους μικρούς μας φίλους. Η καλύτερη ενυδάτωση στο σχολείο είναι επιστημονικά αποδεδειγμένα το νερό και για να επιτευχθεί αυτό, τα παιδιά/έφηβοι χρειάζεται να έχουν μαζί τους το παγούρι τους.

Οπωσδήποτε τα σνακ για να είναι νόστιμα και ευφάνταστα απαιτούν χρόνο προετοιμασίας ο οποίος δεν υπάρχει πάντα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα φρούτα, τα λαχανικά και το γιαούρτι παραμένουν στο σχολικό σακίδιο αλλά για εκείνη την ημέρα της εβδομάδας, υπάρχει η εναλλακτική του κυλικείου. Οι επιλογές των σνακ στα σχολικά κυλικεία είναι μια ξεχωριστή ενότητα προς συζήτηση η οποία αφορά πρωτίστως τη νομοθεσία, διότι το κυλικείο αποτελεί περιβαλλοντικό παράγοντα για τις διατροφικές επιλογές του μαθητή. Παρ ’όλα αυτά, για μία φορά την εβδομάδα ένα κάπως λιγότερο υγιεινό σνακ θα δώσει μια νότα γευστικής ποικιλίας.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

family having fun

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δραστηριότητες για Παιδιά
Γλωσσοδέτες για Παιδιά Δημοτικού

Με την εξελισσόμενη σχολική και εξωσχολική πραγματικότητα τα υγιεινά σχολικά σνακ μάλλον τείνουν να είναι και σνακ της ημέρας και για αυτό το λόγο γίνεται όλο και πιο επιδραστικός ο ρόλος τους στην υγεία του παιδιού/εφήβου. Με γνώμονα ότι τα σνακ μπορούν να αποτελέσουν βάση για θρέψη, ενέργεια αλλά και διατροφική εκπαίδευση αξίζει να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την προετοιμασία τους οι μαθητές κάθε ηλικίας. Τέλος, επειδή δεν ζούμε σε έναν ιδεατό κόσμο, οπωσδήποτε θα υπάρξουν και σνακ βασισμένα σε λιγότερο υγιεινές πρώτες ύλες αλλά το στοίχημα σε όλο αυτό είναι να καλλιεργηθεί η επιλογή των υγιεινών σνακ ξεκινώντας από τη νηπιακή ηλικία τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.

 

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

  • Gage R, Girling-Butcher M, Joe E, Smith M, Ni Mhurchu C, McKerchar C, Puloka V, McLean R, Signal L. The Frequency and Context of Snacking among Children: An Objective Analysis Using Wearable Cameras. Nutrients. 2020 Dec 30;13(1):103. doi: 10.3390/nu13010103
  • Cohen JFW, Hecht AA, McLoughlin GM, Turner L, Schwartz MB. Universal School Meals and Associations with Student Participation, Attendance, Academic Performance, Diet Quality, Food Security, and Body Mass Index: A Systematic Review. Nutrients. 2021; 13(3):911. https://doi.org/10.3390/nu13030911