Τι είναι η δυσγραφία & πώς θα αναγνωρίσω τα συμπτώματα

«Δυσγραφία σημαίνει να έχει κανείς σοβαρά προβλήματα με τον γραπτό λόγο, τα οποία οφείλονται σε έντονη δυσκολία στις λεπτές κινητικές δεξιότητες – παρά το ότι διαθέτει φυσιολογική νοημοσύνη και ικανότητες», αναφέρoυν οι ειδικοί^{1» .} Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει η Ελληνική Εταιρία Δυσλεξίας: «Δυσγραφία είναι η ελλειμματική επεξεργασία στη μετατροπή των ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων σε κινητική συμπεριφορά, από δυσκολία του ατόμου να παράγει αναγνώσιμη γραφή με το χέρι και μία γενική ασυνέπεια αναγνωστικού επιπέδου και γραφής». Με πιο απλά λόγια, ο συγκεκριμένος όρος περιγράφει μία δυσκολία του παιδιού στη γραφή που σχετίζεται με νευρολογική διαταραχή. Πέρα από τα κινητικά θέματα που σχετίζονται με τη δυσλειτουργική αυτή γραφή, υπάρχει και η γνωστική πλευρά του ζητήματος, δηλαδή προβλήματα με την ορθογραφία, τη γραμματική, τη δομή των προτάσεων και τον γενικό τρόπο έκφρασης του παιδιού με αποτύπωση των ιδεών του στο χαρτί. Τα δυσγραφικά παιδιά μπορεί να έχουν είτε μόνο προβλήματα στη γραφή είτε να τα δυσκολεύει  μόνο η ορθογραφία (χωρίς προβλήματα στην ανάγνωση) είτε να υπάρχουν δυσκολίες και στη γραφή και στην ορθογραφία.

Πότε εμφανίζεται η δυσκολία στη γραφή;

Εμφανίζεται για πρώτη φορά όταν το παιδί ξεκινά να γράφει, δηλαδή γύρω στα 4 έτη που το παιδί βρίσκεται στο νηπιαγωγείο ή λίγο αργότερα, στην πρώτη δημοτικού (6 ετών περίπου). Τις περισσότερες φορές, η δυσκολία αυτή συνυπάρχει με άλλες μαθησιακές δυσκολίες. Μπορεί να εμφανιστεί παράλληλα με δυσλεξία (διαταραχή της ανάγνωσης) ή  με γλωσσική διαταραχή στον προφορικό και γραπτό λόγο.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της δυσγραφίας στο κείμενο του παιδιού;

• Δεν αποτυπώνονται σωστά χαρακτήρες, γράμματα και αριθμοί
• Το κείμενο δεν έχει σωστό προσανατολισμό γραμμάτων
• Τα γράμματα δεν διαβάζονται εύκολα και έχουν ανόμοιο μέγεθος
• Μέσα στη ίδια λέξη χρησιμοποιούνται πεζά και κεφαλαία
• Υπάρχουν διαφορετικά στυλ γραφής σε ίδια γράμματα
• Δεν υπάρχουν οι κατάλληλες αποστάσεις μεταξύ των γραμμάτων
• Τα γράμματα και οι αριθμοί δεν αποτυπώνονται σωστά στη γραμμή του τετραδίου
• Κάποια γράμματα διαθέτουν λιγότερες ή περισσότερες γραμμές απ’ όσες χρειάζονται (π.χ. 4 γραμμές στο Ξ με 4 γραμμές)
• Υπάρχει περίεργη ορθογραφία, με λάθη
• Χρησιμοποιούνται λάθος λέξεις
• Παραλείπονται λέξεις από την πρόταση
• Οι λέξεις κόβονται και δεν έχουν κενά μεταξύ τους
• Δεν υπάρχει ένα κείμενο με συνοχή
• Υπάρχει δυσκολία στην ταχύτητα της γραφής
• Τα γράμματα χειροτερεύουν στο πέρασμα της ώρας γιατί το παιδί κουράζεται
• Η κούραση έρχεται γρήγορα, ακόμα και μετά από λίγες λέξεις
• Το παιδί δυσκολεύεται να παραδώσει την εργασία στον προκαθορισμένο χρόνο
• Κρατά περίεργα το μολύβι, πολύ σφικτά ή με διαφορετική λαβή και δείχνει να ζορίζεται στον χειρισμό του
• Το χέρι του είναι περίεργα τοποθετημένα στο θρανίο και έχει μία ασυνήθιστη στάση σώματος
• Μπορεί να εκφράσει πόνο στο χέρι του την ώρα που γράφει
• Λέει δυνατά τις λέξεις όσο γράφει και παρακολουθεί τα χέρια του

Ποια είναι αίτια της δυσγραφίας;

Πρόκειται για μία μαθησιακή δυσκολία που αποτελεί επίκτητη βλάβη (δεν γεννιέται με αυτή ένα παιδί) που σχετίζεται άμεσα με το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Κ.Ν.Σ.).

Τα παιδιά με τη συγκεκριμένη δυσκολία, δεν έχουν πρωτογενή αναπτυξιακή κινητική διαταραχή αλλά μπορεί να δυσκολεύονται στο να προγραμματίσουν τις διαδοχικές κινήσεις των δακτύλων, όπως το άγγιγμα του αντίχειρα με κάθε δάχτυλο του ίδιου χεριού χωρίς οπτική καθοδήγηση. Μπορεί να έχουν δυσκολία τόσο στην ορθογραφική κωδικοποίηση όσο και στον κινητικό προγραμματισμό.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Παιδί

Πώς να περιγράψω την προσωπικότητα του παιδιού μου;

Τα παιδιά με προβλήματα γραφής μπορεί επίσης να έχουν Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Πολύ συχνά, μπερδεύουμε τη δυσγραφία με την κακογραφία αλλά δεν είναι το ίδιο. Η πρώτη αποτελεί μαθησιακή δυσκολία ενώ η δεύτερη είναι απλώς η γρήγορη και πρόχειρη γραφή χωρίς νευροκινητικό υπόβαθρο.

Πού απευθυνόμαστε για να βοηθηθεί ένα παιδί με δυσκολία στη γραφή;

Εμπιστευόμαστε τους ειδικούς θεραπευτές που θα προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης και μεθόδους θεραπείας.

• Εργοθεραπευτές για τα κινητικά θέματα
• Νευροψυχολόγους για τις γνωστικές δυσκολίες
• Ειδικούς Παιδαγωγούς

Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών του σχολείου είναι πολύ σημαντική στην προσπάθεια αυτή, όπως και η συνεργασία των γονιών στις οδηγίες των ειδικών. Όσο πιο έγκαιρα παρέμβουμε τόσο πιο εύκολα θα καταφέρει το παιδί να κατακτήσει τις δεξιότητες της γραφής και να συμβαδίσει με το επίπεδο των συνομηλίκων.

Δραστηριότητες που βελτιώνουν τη γραφή των παιδιών

• Παιχνίδι με πλαστελίνη για ενδυνάμωση των μυών του χεριού
• Δημιουργία λέξεων με πλαστελίνη και παρακίνηση του παιδιού να κάνει το ίδιο
• Σύνδεση κουκκίδων για σχηματισμό γραμμάτων
• Ιχνηλάτηση γραμμάτων με το δάχτυλο ή με τη γόμα του μολυβιού

Αφού το παιδί μάθει να σχηματίζει αναγνωρίσιμα γράμματα, μπορεί να συνεχίσει την εξάσκηση:

• Με ακουστική υπαγόρευση γραφής γραμμάτων
• Γράφοντας από μνήμη, με αυξανόμενη κάθε φορά χρονική καθυστέρηση

Βοηθώντας στο σπίτι ένα παιδί με διαταραχές στην ικανότητα γραφής

• Δείχνουμε στο παιδί πώς να κρατάει το μολύβι και πώς να το τοποθετεί ανάμεσα στα δάχτυλά του
• Του δίνουμε ασκήσεις πρώτης γραφής ανεξάρτητα από την ηλικία και την τάξη του
• Το επιβραβεύουμε όταν τα καταφέρνει
• Το στηρίζουμε συναισθηματικά. Δεν ξεχνάμε ότι τα παιδιά με προβλήματα στη γραφή, συχνά νιώθουν άγχος και απογοήτευση που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Θυμόμαστε ότι το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι λιγότερο έξυπνο ή  δημιουργικό ούτε του λείπουν οι προοπτικές να πετύχει. Επίσης, η δυσκολία του δεν οφείλεται σε τεμπελιά. Με την κατάλληλη υποστήριξη των γονιών και τη βοήθεια των ειδικών, μπορεί να αντιμετωπίσει τις εκπαιδευτικές του ανάγκες και να ξεδιπλώσει τις δυνατότητες του στη γραφή, σημειώνοντας καλές επιδόσεις στο σχολείο.