Μαθησιακές δυσκολίες στην προσχολική ηλικία

Κατά την προσχολική ηλικία συμβαίνουν καταπληκτικά πράγματα στη ζωή ενός παιδιού. Αυτά τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι τα σημαντικότερα από πλευράς μάθησης. Μάλιστα εάν το κριτήριο της ευφυίας θεωρούνταν το πόσο γρήγορα, πόσα πολλά και σε πόσα επίπεδα μαθαίνει ένας άνθρωπος, θα μπορούσαμε να πούμε πως «τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι τα πιο έξυπνα πλάσματα στον πλανήτη».

Αρχικά πρέπει να γίνει ξεκάθαρο πως κάθε παιδί μαθαίνει με τον δικό του ιδιαίτερο ρυθμό και το δικό του ιδιαίτερο στυλ. Από την άλλη βέβαια έχει αποδειχτεί από την επιστημονική έρευνα πως υπάρχουν κάποια αναπτυξιακά ορόσημα σε κάθε ηλικία, σύμφωνα με τα οποία ο μέσος όρος των παιδιών θα πρέπει να έχει αποκτήσει κάποιες δεξιότητες σε διάφορα επίπεδα.

Αναφορικά τώρα με τη μαθησιακή διαδικασία εάν ένα παιδί προσχολικής ηλικίας δείχνει να έχει σημαντικές δυσκολίες με την ομιλία, τα γράμματα, τους αριθμούς, τη μνήμη και τον κινητικό συντονισμό, μπορεί να έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία (Μ.Δ.). Οι Μ.Δ. είναι μια κατηγορία διαταραχών που πηγάζουν από τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες, καθιστώντας δύσκολη την κατανόηση ορισμένων εννοιών. Θα μπορούσαμε να πούμε πως οι πληροφορίες που φτάνουν στα μάτια και τα αυτιά των παιδιών κατά κάποιο τρόπο δε μεταφράζονται σωστά στον εγκέφαλο.

Για παράδειγμα, ένα παιδί με Μ.Δ. μπορεί να κατανοήσει τέλεια μια ιστορία όταν του την διαβάζουν, αλλά θα δυσκολευτεί να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με αυτήν μετά. Ένα άλλο παιδί μπορεί εύκολα πει το αλφάβητο από το Α έως το Ω, αλλά δεν μπορεί να ονομάσει μεμονωμένα γράμματα όταν του τα δείχνουν. Επίσης κάποιο άλλο παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να φτιάξει ένα παζλ της ηλικίας του, να δέσει τα παπούτσια του ή να κουμπώσει ένα πουλόβερ.

Τα παιδιά με Μ.Δ. μπορεί να έχουν φυσιολογική ή πάνω από τη φυσιολογική νοημοσύνη, αλλά τις περισσότερες φορές δυσκολεύονται να εκφράσουν τις γνώσεις τους. Επειδή λοιπόν είναι τόσο δύσκολο για τα παιδιά με Μ.Δ. να κατακτήσουν ορισμένες δεξιότητες, συχνά βιώνουν απογοήτευση, θυμό, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ακόμη και κατάθλιψη. Και το γεγονός αυτό ίσως είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την ενήλική τους ζωή και εξέλιξη.

Ποια είναι τα πρώιμα σημάδια των Μ.Δ. σε παιδιά ηλικίας 5 ετών και κάτω;

Οι Μ.Δ. συχνά ομαδοποιούνται σε τρεις κατηγορίες:

• Διαταραχές λόγου και ομιλίας.
• Δυσκολίες με τις δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και μαθηματικών.
• Δυσκολίες στον συντονισμό, στις κινητικές δεξιότητες και φτωχή μνήμη.

Μερικές φορές είναι ξεκάθαρο ότι ένα παιδί έχει μια συγκεκριμένη Μ.Δ., όπως η δυσλεξία ή η δυσαριθμησία, αλλά συναντάται αρκετά συχνά τα παιδιά να έχουν και έναν συνδυασμό διαφορετικών Μ.Δ. Φυσικά δεν έχουν όλοι οι μαθητές με Μ.Δ. τις ίδιες δυσκολίες και ούτε όσοι μαθητές έχουν κάποιες από τις παρακάτω δυσκολίες έχουν απαραίτητα και διαταραχή με Μ.Δ. Ο λόγος που θα πρέπει ένας γονιός να γνωρίζει τα πρώιμα σημάδια είναι για να βρίσκεται σε εγρήγορση και να είναι υποψιασμένος ώστε αν χρειαστεί, να καταφέρει να βοηθήσει το παιδί του κάνοντας μια οργανωμένη πρώιμη παρέμβαση.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Ανάπτυξη & Φροντίδα Παιδιών

Ντροπαλό παιδί: Πώς ενθαρρύνουμε την κοινωνικοποίησή του;

Τα πρώιμα σημάδια τα οποία θα μπορούσαν να υποδηλώνουν κάποια Μ.Δ. σε παιδιά ηλικίας 5 ετών και κάτω περιλαμβάνουν:

• Καθυστέρηση στην ομιλία.
• Δυσκολία να θυμηθεί οικεία ονόματα και να κατονομάσει καθημερινά αντικείμενα.
• Δυσκολίες στην προφορά αρκετών λέξεων.
• Δυσκολία στην εκμάθηση νέων λέξεων.
• Δυσκολία στην εκμάθηση της πρώτης ανάγνωσης.
• Δυσκολία στην εκμάθηση αριθμών, αλφαβήτου, ημερών της εβδομάδας ή χρωμάτων και σχημάτων.
• Πολύ περιορισμένος χρόνος συγκέντρωσης.
• Δυσκολία στο να ακολουθεί συγκεκριμένες οδηγίες.
• Δυσκολία στην ορθή χρήση-λαβή του μαρκαδόρου και του μολυβιού.
• Δυσκολία στο κούμπωμα, το φερμουάρ και το δέσιμο.

Μαθησιακές Δυσκολίες και διάγνωση

Η διάγνωση Μ.Δ. σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και πολύ μικρά παιδιά έχει δεχτεί αρκετή κριτική και αυτό οφείλεται στον διαφορετικό ρυθμό μάθησης που έχει το κάθε παιδί. Ορισμένα λοιπόν από τα κριτήρια για τη διάγνωση μιας Μ.Δ. μπορεί να μη γίνουν εμφανή μέχρι τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Από την άλλη βέβαια τυχόν αναπτυξιακές καθυστερήσεις μπορούν και πρέπει να αξιολογηθούν από τη βρεφική κιόλας ηλικία. Υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι πρώιμης παρέμβασης που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις καθυστερήσεις στα αναπτυξιακά ορόσημα και τα παιδιά μπορούν να επωφεληθούν πάρα πολύ μέσα από αυτήν.

Σε πρώτη φάση συζητήστε τους προβληματισμούς σας με τον παιδίατρο και τις δασκάλες του παιδιού. Λόγω της επαφής τους με το παιδί σας αλλά και με άλλα παιδιά έχουν εμπειρία και μέτρο σύγκρισης ώστε να σας πουν εάν παρατηρούν κάτι που τους προβληματίζει. Μερικές φορές αυτό για το οποίο ανησυχείτε μπορεί να είναι απλώς μια προσωρινή οπισθοδρόμηση που το παιδί σας θα ξεπεράσει σε λίγο καιρό. Αλλά είναι προτιμότερο να μην περιμένετε και να αρχίσετε να το διερευνάτε. Σε δεύτερη φάση μπορείτε να ζητήσετε τη γνώμη κάποιου παιδοψυχολόγου, ειδικού παιδαγωγού, λογοθεραπευτή ή εργοθεραπευτή. Μπορεί επίσης να χρειαστεί και μια επίσημη αξιολόγηση που συνήθως γίνεται από παιδοψυχίατρο ή αναπτυξιολόγο.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε ένα παιδί με Μ.Δ.;

Οι Μ.Δ. είναι μόνιμες και δεν εξαφανίζονται. Με την πρώιμη παρέμβαση όμως και την κατάλληλη προσέγγιση μπορείτε να βοηθήσετε σε πολύ σημαντικό βαθμό το παιδί σας. Το παιδί με Μ.Δ. μπορεί και μαθαίνει. Αυτό που χρειάζεται είναι να βρείτε ένα τρόπο προσαρμοσμένο στα μέτρα του και να διαμορφώσετε ένα περιβάλλον υποστηρικτικό και υπομονετικό. Σε αυτό φυσικά θα σας βοηθήσουν οι κατάλληλοι ειδικοί.

Ως γονιός, ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε είναι να υποστηρίξετε το παιδί σας και να το βοηθήσετε με θετικές μαθησιακές εμπειρίες. Ο στόχος είναι να εστιάσετε στα δυνατά σημεία του παιδιού σας. Αν για παράδειγμα παλεύει να μάθει το αλφάβητο αλλά αγαπά τα ζώα, ενθαρρύνετε αυτό το ενδιαφέρον και βοηθήστε τον να γίνει ειδικός στα ζώα. Δώστε στο παιδί σας πολλές ωθήσεις αυτοεκτίμησης, ενθαρρύνοντας τις δεξιότητες και τα πάθη του. Σχεδιάστε δραστηριότητες που γνωρίζετε ότι το παιδί σας μπορεί να κάνει και να πετύχει!

Μην προσπαθήσετε να είστε ο ειδικός στη αντιμετώπιση των Μ.Δ. του παιδιού σας. Κύρια δουλειά σας είναι να παρέχετε ενθάρρυνση, αγάπη και υπομονή και να αναζητήσετε ειδικούς που έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση για να βοηθήσουν το παιδί σας να μάθει.

Να θυμάστε πως η ψυχολογική συμβουλευτική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά εσάς και το παιδί σας. Τα παιδιά με Μ.Δ. συχνά αισθάνονται αποτυχημένα, με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ενώ η απογοήτευσή τους αυτή μπορεί να μετατραπεί σε θυμό. Οι γονείς ύστερα από κατάλληλη καθοδήγηση πρέπει να μάθουν πώς να χειρίζονται τις συναισθηματικές εκρήξεις του παιδιού τους. Αυτές οι στιγμές συναισθηματικής απελευθέρωσης πολλές φορές φαίνεται να είναι αρκετά ευεργετικές για το παιδί. Μείνετε κοντά στο παιδί σας αυτές τις στιγμές, πείτε του ότι το αγαπάτε και ότι ξέρετε πως τα πράγματα κάποιες φορές είναι δύσκολα. Δείξτε του ότι δεν χρειάζεται να παλεύει μόνο του και πείστε το ότι θα είστε πάντα εκεί για να το βοηθήσετε.