ΑΡΧΙΚΗΠαιδιΣυμβουλες Υγειας για Παιδια Παιδική χοληστερίνη: Όσα πρέπει να γνωρίζετε ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ,ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ Γιώργος Λάντις Δείτε όλα τα άρθρα 2 ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ,ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ Γιώργος Λάντις Δείτε όλα τα άρθρα Η χοληστερίνη ή αλλιώς με τον πιο δόκιμο όρο χοληστερόλη είναι ένα βιομόριο (στερόλη) με ιδιαίτερα χρήσιμες ιδιότητες για το ανθρώπινο σώμα. Οι πιο βασικές της λειτουργίες είναι η διατήρηση της αρχιτεκτονικής της κυτταρικής μεμβράνης η οποία είναι προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής και η σύνθεση των περισσότερων στεροειδών ορμονών, της χολής αλλά και της βιταμίνης D.Παρ’ όλα αυτά, τη μεγαλύτερη δημοσιότητά της την έχει λάβει λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της στην ανθρώπινη υγεία όπου τα αυξημένα επίπεδά της στο αίμα αποτελούν έναν δείκτη μεταβολής του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου. Οι περισσότεροι γονείς είναι εξοικειωμένοι με τον όρο υπερχοληστερολαιμία που σημαίνει ότι τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα είναι περισσότερο αυξημένα από τα ανώτατα φυσιολογικά όρια.Η αιτιολογία πίσω από την αυξημένη χοληστερόλη στα παιδιά είναι συνήθως τόσο γενετική όσο και διατροφική. Προφανώς, σε κάθε περίπτωση και ανάλογα με την ηλικία του παιδιού η διερεύνηση της υπερχοληστερολαιμίας πρέπει να γίνεται από τον/την εκάστοτε παιδίατρο ο οποίος θα παραπέμψει αναλόγως σε άλλες ειδικότητες. Ωστόσο, η διατροφή αποτελεί έναν από τους δύο βασικούς πυλώνες διαχείρισης της παιδικής υπερχοληστερολαιμίας ή υπερλιπιδαιμίας.Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρία (AHA) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας (ACC) συνηγορούν στο ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της μείωσης του κινδύνου εμφάνισης πρόωρης καρδιαγγειακής νόσου. Παράλληλα, από τα δεδομένα μελετών των τελευταίων 60 ετών για τους παράγοντες μείωσης του καρδιαγγειακού κινδύνου φαίνεται ότι οι μη ισορροπημένες δίαιτες και η υπεραυξημένη ενεργειακή πρόσληψη αποτελούν βασικές αιτίες που οδηγούν στην παιδική και εφηβική παχυσαρκία και υπερχοληστερολαιμία.Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε τις βασικές μεθόδους μείωσης του καρδιαγγειακού κινδύνου μέσω του τρόπου ζωής στα παιδιά και στους εφήβους θα εστιάζαμε στη διατροφική παρακολούθηση-υποστήριξη, στην προαγωγή της φυσικής δραστηριότητας και στη διαχείριση του σωματικού βάρους, όταν πρόκειται για υπέρβαρους ή παχύσαρκους εφήβους ή ή παιδιά.Εστιάζοντας στη διατροφήΌταν προσπαθούμε να διαχειριστούμε διατροφικά την παιδική υπερχοληστερολαιμία, η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης είναι να εστιάσουμε στο σωματικό βάρος. Η παιδική υπερβαρότητα και παχυσαρκία αποτελούν από μόνα τους παράγοντες για αυξημένη χοληστερόλη. Απλουστεύοντάς το, για να γίνει κατανοητό, αρκεί να γνωρίζουμε ότι η περιττή ενεργειακή πρόσληψη, δηλαδή οι θερμίδες, θα γίνουν τόσο λιπώδης ιστός όσο και περισσευούμενη χοληστερόλη στο αίμα. Φυσικά, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού αλλάζει και η διατροφική παρέμβαση. Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει! Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει! Διατροφή για Παιδιά Διατροφή για παιδιά αθλητές: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε Στις ηλικίες μεταξύ 1 και 2 ετών όπου συνήθως η υπερχοληστερολαιμία είναι οικογενής δηλαδή κληρονομικής φύσεως και όπου υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, οι διατροφικές παρεμβάσεις συνοψίζονται στη μετάβαση σε φρέσκο γάλα (1.5% λιπαρά μετά τα 2έτη), (γιαούρτι 2%) με ταυτόχρονη παρακολούθηση της ανάπτυξης του παιδιού, απόλυτη αποφυγή έτοιμων χυμών, σακχαρούχων αναψυκτικών, σφολιατοειδών, τροφών με επεξεργασμένα φυτικά λιπαρά, όπως μπισκότα, cakes, σοκολάτες, αλλαντικά. Ο κλινικός στόχος είναι να μην υπερβαίνει το παιδί τα 300mg διατροφικής χοληστερόλης ημερησίως κάτι το οποίο δύσκολα μπορεί να προσδιοριστεί από τους γονείς αλλά αν γίνουν οι παραπάνω παρεμβάσεις είναι εφικτό.Φυσικά σε όλο αυτό, τεράστιο ρόλο παίζει η μερίδα των τροφών ανά γεύμα διότι για παράδειγμα μπορεί το γάλα να είναι 1.5% αλλά αθροιστικά μέσα στην ημέρα αν το γάλα ξεπερνάει τα 500ml τότε και το συνολικό κορεσμένο λίπος αυξάνεται. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το τυρί στις μεγαλύτερες ηλικίες παιδιών όπου η μερίδα είναι 30g αλλά συχνά παρερμηνεύεται και επειδή συνήθως επικρατεί το τυρί χαμηλών λιπαρών, γίνεται κατάχρηση. Στις ηλικίες 1-2 ετών το τυρί ούτως ή άλλως πρέπει να είναι περιορισμένο λόγω της υψηλής του συγκέντρωσης και σε αλάτι.Για τις μεγαλύτερες ηλικίες 2-10 ετών οι διατροφικές παρεμβάσεις είναι ξεκάθαρα γάλα χωρίς γεύσεις, κακάο κ.ο.κ 1.5%, γιαούρτι 2% και τυρί στην ανάλογη για την ηλικία μεριδοποίηση. Ένα παιδί 2-3 ετών, για παράδειγμα, χρειάζεται 3 μερίδες γαλακτοκομικού όπου μια μερίδα αντιστοιχεί σε 250ml γάλα ή 30g τυρί ή 200g γιαούρτι επομένως αν συνδυάσει και τα τρία γαλακτοκομικά σε μία ημέρα έχει καλυφθεί πλήρως αλλά και ισορροπημένα. Όπως και στις μικρότερες ηλικίες, η αποφυγή των trans λιπαρών δηλαδή των τροφών με επεξεργασμένα φυτικά λιπαρά (μπισκότα, σοκολατοειδή, σφολιατοειδή, γαριδάκια, πατατάκια) αλλά και κάθε είδους σακχαρούχο αναψυκτικό είναι μοχλός μείωσης της χοληστερόλης.Επιπροσθέτως, χρειάζεται καθημερινή κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της χοληστερόλης. Φυτικές ίνες σημαίνει καθημερινά λαχανικά, φρούτα, επιλογή των σιτηρών ολικής που προτιμάει το παιδί και εβδομαδιαία κατανάλωση οσπρίων σε οποιαδήποτε μορφή. Όσο για την επιλογή ορισμένων έτοιμων προϊόντων-τροφών που αναπόφευκτα μπορεί να χρησιμοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση όπως ταχίνι, φιστικοβούτυρο ή άλλων spreads, αυτή πρέπει να γίνεται με βάση την αναγραφόμενη περιεκτικότητα των κορεσμένων λιπαρών ανά 100g προϊόντος η οποία δεν πρέπει να ξεπερνάει το 3-5g /100g. Τόσο στα παιδιά όσο και στους εφήβους αξίζει να αναφέρουμε και την αξία συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων τα οποία μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση τη χοληστερόλης. Η πρώτη ομάδα είναι τα πολυακόρεστα οξέα μακράς αλύσου γνωστά ως Ω3 και Ω6. Ασφαλής βασική πηγή των Ω3 για τα παιδιά αποτελούν τα μικρά λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλα, γαύρος, κέφαλος, κολιός, σκουμπρί. Να σημειωθεί πάντως ότι τα Ω3 παίζουν μεν ρόλο στον μεταβολισμό των τριγλυκεριδίων και μπορούν να συμβάλλουν στην μείωσή τους, όμως η σχέση τους με τη συνολική χοληστερόλη ανάγεται στο συνολικό όφελος υγείας που προσφέρουν στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου αυξάνοντας την καλή χοληστερόλη (HDL-C). Τα παιδιά καθώς και οι έφηβοι πρέπει να καταναλώνουν εβδομαδιαίως 2-3 μερίδες λιπαρών ψαριών όπου ανάλογα με την ηλικία η μερίδα ορίζεται από 100 έως 150g. Με την ευκαιρία της αναφοράς στα λιπαρά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το ελαιόλαδο είναι απαραίτητο για την παιδική και εφηβική υγεία. Ως τύπος λιπαρών αφήνει ανεπηρέαστη τη χοληστερόλη αλλά η ποσότητα και ο τρόπος που μαγειρεύεται μεταβάλλουν αυτήν την επίδρασή του. Σε απλές οδηγίες, αυτό σημαίνει αποφυγή τηγανητών και λάδι με μέτρο στα μαγειρεμένα φαγητά και στις σαλάτες. Τελευταίο αλλά πολυσυζητημένο είναι το αβγό το οποίο ανά τα χρόνια έχει λάβει διαφορετικές θέσεις στη συνολική καρδιαγγειακή υγεία συμπεριλαμβανομένης και της χοληστερόλης. Το αβγό ως γνωστόν αποτελείται από το ασπράδι και τον κρόκο στον οποίο βρίσκεται και η συνολική χοληστερόλη παρέα, όμως με μια πληθώρα θρεπτικών στοιχείων ονόματι βιταμίνες Α, D, E, K αλλά και Ω3. Η αλήθεια για την κατανάλωση του αβγού και τη χοληστερόλη βασίζεται στα δεδομένα και τη μέθοδο με την οποία αξιολογούνται στην εκάστοτε μελέτη αναφοράς.Χαρακτηριστικά, μια Αμερικανική μελέτη του 2020 με 521.000 ενήλικες έδειξε ότι η αύξηση κατανάλωσης του κρόκου του αβγού και της συνολικής διατροφικής χοληστερόλης συνδέονται άμεσα με τη συνολική θνησιμότητα ενώ η αντικατάσταση ενός ποσοστού των αβγών με ασπράδια μείωνε τη συνολική θνησιμότητα. Από την άλλη, Ελληνικά δεδομένα του 2019 από την Πανελλήνια Μελέτη Διατροφής και Υγείας υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση των αβγών στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής δεν αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης υπερχοληστερολαιμίας. Στην καθ’ ημέρα πράξη, αξίζει να κρατήσουμε ότι η γενική οδηγία για τα παιδιά και τους εφήβους είναι 4-7 αβγά εβδομαδιαίως όπου όταν έχουμε να διαχειριστούμε αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης τα περιορίζουμε στα 4 αβγά και φυσικά ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Zampelas A, Magriplis E. New Insights into Cholesterol Functions: A Friend or an Enemy?. Nutrients. 2019;11(7):1645. Published 2019 Jul 18. doi:10.3390/nu11071645 Stone NJ, Robinson JG, Lichtenstein AH, et al. 2013 ACC/AHA guideline on the treatment of blood cholesterol to reduce atherosclerotic cardiovascular risk in adults: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. J Am Coll Cardiol. 2014;63 25 Pt B:2889–934. Williams LA, Wilson DP. Nutritional Management of Pediatric Dyslipidemia. [Updated 2020 Jan 14]. In: Feingold KR, Anawalt B, Boyce A, et al., editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK395582/ Zhuang P, Wu F, Mao L, Zhu F, Zhang Y, et al. Egg and cholesterol consumption and mortality from cardiovascular and different causes in the United States: A population-based cohort study. PLOS Medicine.2021;18(2): e1003508. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1003508 Magriplis E, Mitsopoulou AV, Karageorgou D, et al. Frequency and Quantity of Egg Intake Is Not Associated with Dyslipidemia: The Hellenic National Nutrition and Health Survey (HNNHS). Nutrients. 2019;11(5):1105. Published 2019 May 17. doi:10.3390/nu11051105 Γράψτε το σχόλιό σας! Μου αρέσει! 2 Τα πιο δημοφιλή στην κατηγορία: Παιδί ΠαιδιΣυμβουλες Υγειας για Παιδια Σταφυλόκοκκος σε Παιδιά και Μεγάλους ΠαιδιΔιατροφη για Παιδια Παιδί με Γαστρεντερίτιδα: Τι Διατροφή Πρέπει να Ακολουθήσει Sensitive Kids H υπεροχή είναι στην απλότητα! Γνωρίστε την ολοκληρωμένη σειρά για την καθημερινή περιποίηση της παιδικής επιδερμίδας πατώντας εδώ.