Δυσορθογραφία: μήπως το παιδί δεν είναι τελικά απρόσεκτο;

Αν το παιδί κάνει διαρκώς πολλά λάθη στον γραπτό λόγο, πριν βιαστούμε να το αποδώσουμε σε απροσεξία, εξετάζουμε από κάθε πλευρά, μήπως πρόκειται για την περίπτωση δυσορθογραφίας.

Δυσορθογραφία τι είναι;

Είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία κατά την οποία το παιδί δυσκολεύεται διαρκώς και έντονα στη γραφή και την ορθογραφία, αν και έχει λάβει επαρκή διδασκαλία για να γράφει σωστά. Ξέρει ωστόσο να διαβάζει σωστά. Η βασική δυσκολία ενός δυσορθόγραφου παιδιού (ή ενήλικα) είναι να μετατρέψει προφορικούς ήχους σε σωστές γραπτές λέξεις, και έτσι κάνει επαναλαμβανόμενα ορθογραφικά λάθη και  έχει ασυνέπειες στη γραφή. Τα παιδιά με δυσορθογραφία δεν έχουν χαμηλότερη νοημοσύνη ούτε έιναι τεμπέλικα ή αδιάφορα για την τάξη ή δεν συγκεντρώνονται. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που δυσορθόγραφα παιδιά έχουν παράλληλα και δυσλεξία ή ΔΕΠΥ.

Γιατί εμφανίζεται αυτή η επίμονη δυσκολία στην ορθογραφία;

Ένα παιδί με δυσορθογραφική εικόνα έχει αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «φωνολογικό έλλειμμα», δηλαδή δεν μπορεί να αντιστοιχίσει σωστά τα φωνήματα (τους ήχους) του προφορικού λόγου με τα αντίστοιχα γράμματα ή ομάδες γραμμάτων. Η κληρονομικότητα είναι ένας παράγοντάς που συχνά παίζει ρόλο.

Διαφορές δυσορθογραφίας και ανορθογραφίας

Η δυσορθογραφία περιγράφει τη μαθησιακή δυσκολία, ενώ η ανορθογραφία είναι το αποτέλεσμα αυτής της δυσκολίας, δηλαδή το σύνολο των ορθογραφικών λαθών που κάνει κάποιος. Δηλαδή, όταν κάποιος έχει δυσορθογραφία, γίνεται ανορθόγραφος. Όμως, τις περισσότερες φορές τα παιδιά που δεν γράφουν ορθογραφημένα, δεν παρουσιάζουν ελλείψεις που συνδέονται με ειδικές δυσκολίες, γ’ αυτό και όταν τους προσφερθεί η κατάλληλη βοήθεια στο σχολείο, μαθαίνουν να γράφουν σύμφωνα με τους ορθογραφικούς κανόνες, κάτι που δεν μπορεί να κάνει ένα δυσορθόγραφο παιδί με μία απλή καθοδήγηση του δάσκαλου.

Δυσορθογραφία vs δυσγραφία

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Ανάπτυξη & Φροντίδα Παιδιών

Terrible Twos: Η πιο δύσκολη διετία για παιδιά 2-4 ετών

Η δυσορθογραφία σχετίζεται με το πώς χρησιμοποιεί το παιδί τον γλωσσικό κώδικα στη διαδικασία μετατροπής του προφορικού λόγου σε γραπτό. Αντίθετα, η δυσγραφία είναι μια διαταραχή του νευροκινητικού ρυθμού της γραφής. Με απλά λόγια, στην πρώτη περίπτωση έχουμε ομοιογένεια στη γραφή αλλά υπάρχουν ορθογραφικά λάθη και σύγχυση μεταξύ φωνημάτων και γραφημάτων ενώ στη δεύτερη περίπτωση υπάρχει ανομοιογενής γραφή όσον αφορά το σχήμα, το μέγεθος και την κατάληψη του χώρου των γραμμάτων και των αριθμών στη σελίδα.

Συνηθισμένα σημάδια δυσορθογραφίας

Ένα παιδί με ειδική και επίμονη δυσκολία στη γραφή και την ορθογραφία εμφανίζει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Συγχέει γράμματα που ακούγονται παρόμοια (π.χ. φ-β, γ-χ, δ-θ) ή μορφή (δ-β, ρ-9, ε-3).
• Έχει δυσκολία με τα φωνήεντα που έχουν τον ίδιο ήχο (η-ι-υ-ει-οι).
• Αντικαθιστά φωνήεντα (πέντα αντί για πέντε).
• Αντικαθιστά διψήφια σύμφωνα που μοιάζουν ακουστικά μεταξύ
• τους (τσάκι αντί τζάκι).
• Παραλείπει ή προσθέτει φθόγγους, συλλαβές ή γράμματα (στώμα αντί για στρώμα, παπαράθυρο αντί για παράθυρο).
• Αντιστρέφει γράμματα ή συλλαβές (έστι αντί για έτσι, πορσπάθησα αντί για προσπάθησα).
• Γράφει την ίδια λέξη με διαφορετικό τρόπο μέσα στο ίδιο κείμενο.
• Κάνει συχνά λάθη σε βασικούς ορθογραφικούς κανόνες (π.χ. γράφει τα ρήματα με ο αντί με ω).
• Γράφει τη λέξη όπως ακριβώς την ακούει, απλοποιώντας την οπτικά με το να χρησιμοποιεί τους πιο απλούς φθόγγους π.χ. ορέος αντί ωραίος.
• Δεν μπορεί να κατατάξει τις λέξεις σε κατηγορίες και να χρησιμοποιήσει τους γραμματικούς κανόνες παρ’ όλο που τους γνωρίζει. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να διαχωρίσει τα γένη (αρσενικό-θηλυκό-ουδέτερο), π.χ. να καταλάβει ότι η λέξη “φακή” είναι θηλυκού γένους ή ότι η κατάληξη -η δηλώνει τα θηλυκά ονόματα ή ότι κανόνας λέει ότι “Τα θηλυκά με ήχο (ι) γράφονται με -η.
• Μπερδεύει τις ομόηχες λέξεις (φύλο-φύλλο).
• Χρησιμοποιεί λανθασμένα ή παραλείπει εντελώς τους τόνους.
• Χρησιμοποιεί κεφαλαία γράμματα σε λάθος σημεία ή ξεκινά πρόταση με πεζό.
• Συγχωνεύει δύο λέξεις σε μία (το δικομου αντί για το δικό μου).’
• Γράφει τις λέξεις χωρίς κενό διάστημα ανάμεσά τους π.χ. στοσπίτι αντί στο σπίτι.
• Κάνει συντακτικά λάθη (π.χ. Τα παιδιά έτρεχε αντί για Τα παιδιά έτρεχαν).
• Δεν μπορεί να εντοπίσει και να διορθώσει μόνο του τα λάθη του (έλλειψη αυτοδιόρθωσης).

Δυσορθογραφία: πού να απευθυνθώ

Ως γονείς, δεν μπορούμε να διαγνώσουμε από μόνοι μας τη δυσορθογραφία στο παιδί. Η παρατηρητικότητά μας είναι βασικός μοχλός κινητοποίησης και ένα «καλό εργαλείο»  για να καθοδηγήσουμε τους ειδικούς. Από κει και πέρα, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικοί παιδαγωγοί και ψυχολόγοι είναι αυτοί που θα αξιολογήσουν την κατάσταση του παιδιού και θα την αντιμετωπίσουν εξατομικευμένα, ανάλογα με τις ελλείψεις και τις δυσκολίες του. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει και την εργασία που θα  γίνεται στις συνεδρίες αλλά και τις οδηγίες ή τις ασκήσεις για δυσορθογραφία που θα δώσουν οι ειδικοί για το σπίτι.

 Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς ένα παιδί με δυσορθογραφία

• Οι γονείς μπορούν να μιλήσουν στο παιδί για τη μαθησιακή δυσκολία που αντιμετωπίζει, αλλά δεν πρέπει να του βάλουν «ετικέτα». Του εξηγούν πού δυσκολεύεται και γιατί, με απλά λόγια, και του λένε πως με προσπάθεια μπορεί να τα καταφέρει.
• Είναι σημαντικό επίσης να επιβραβεύουν όχι μόνο τις μικρές νίκες που κατακτά το παιδί στην ορθογραφία αλλά και την ίδια του την προσπάθεια, ειδικά αν δεν έχει ξεκινήσει ακόμα ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης με μια ομάδα ειδικών.

Τέλος, η «κοινή γραμμή» των γονιών με τους ειδικούς είναι πολύ σημαντική, καθώς η λύση στη μαθησιακή αυτή δυσκολία θα δίνεται και εκτός των τοίχων του χώρου της συνεδρίας, στο σπίτι και οπουδήποτε κινείται το παιδί και χωρίς απόλυτη συνεργασία και τήρηση των οδηγιών, δεν μπορεί να υπάρξει ένα ευνοϊκό περιβάλλον αντιμετώπισης. Η βοήθεια του παιδιού να κατακτήσει τη γραφή και την ορθογραφία είναι ο μόνος κοινός στόχος και η «ισχύς εν τη ενώσει» δίνει πάντα τα καλύτερα αποτελέσματα.