Μουσική για παιδιά προσχολικής ηλικίας: Τι να προτιμήσουμε;

Τα μικρά παιδιά λατρεύουν τη μουσική. Πολύ συχνά όμως, οι γονείς πιστεύουν πως κατάλληλη μουσική για νήπια είναι μόνο τα παιδικά τραγουδάκια και η κλασική μουσική και ωθούν το παιδί μόνο σε αυτά τα ακούσματα. Τι λένε όμως οι ειδικοί γι’ αυτή τη μονοδιάστατη επιλογή;

Η μουσική δεν είναι μόνο για να ακούς

«Πριν επιλέξετε τραγούδια, αναλογιστείτε πως το παιδί σας ωφελείται με το να κάνει πολλά περισσότερα από το να ακούει απλώς την μουσική. Για να ωφελήσει στο μάξιμουμ η μουσική τα παιδιά, εκείνα χρειάζεται να τραγουδούν, να χτυπούν παλαμάκια και να χορεύουν στον ρυθμό. Το να τραγουδούν και να λικνίζονται παράλληλα με τη μουσική δίνει στον εγκέφαλο το μήνυμα να δώσει νόημα στη μουσική, μια γνωσιακή διαδικασία που ονομάζεται “ακουστότητα”» εξηγεί η Lili Levinowitz, συνιδρύτρια της Σχολής Music Together και καθηγήτρια παιδαγωγικής στο πανεπιστήμιο Rowan του Νιου Τζέρσι.

Δημιουργήστε έναν μπουφέ για το αυτί

Αυτό συμβουλεύει τους γονείς η Lili Levinowitz:

Η ιδανική μουσική βιβλιοθήκη που μπορείτε να δημιουργήσετε για τα παιδιά σας περιλαμβάνει μία μεγάλη ποικιλία ακουσμάτων από είδη που αρέσουν τόσο σε εσάς όσο και στα παιδιά σας.  Σκεφτείτε τη μουσική, σαν το καθημερινό σας μενού. Δεν θέλετε να σερβίρετε κάθε μέρα στα παιδιά μακαρόνια με τυρί, θέλετε; Γι’ αυτό, δημιουργήστε έναν μπουφέ για το αυτί που θα αποτελείται από τραγούδια της δικής σας κουλτούρας αλλά και άλλων ανά τον κόσμο και φυσικά από τη μουσική που αγαπάτε.

Τι προσφέρει η ευρεία γκάμα ακουσμάτων στο παιδί;

Όταν τα παιδιά ακούν διαφορετικά είδη μουσικής με διαφορετικούς ρυθμούς και τονικότητες ή απλώς τραγούδια που παίζονται σε διαφορετικά κλειδιά, μαθαίνουν καλύτερα μέσα από την αντιπαράθεση της διαφορετικότητας.

Να βάλω και ροκ ή και δημοτικά;

Ένας καλός τρόπος να φτιάξετε το playlist για το παιδί της νηπιακής ηλικίας είναι να σκεφτείτε ποια τραγούδια άρεσαν σε εσάς όταν ήσασταν παιδί και να ξεκινήσετε από αυτά. Από ’κει και πέρα, δεν υπάρχουν «απαγορευμένα» ακούσματα. Η γκάμα της μουσικής που μπορεί να ακούσει ένα παιδί 1 έως 3 ετών μπορεί να περιλαμβάνει κλασική μουσική, τζαζ, ροκ, ποπ, soul, λαϊκά, παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια ή παραδοσιακά άλλων πολιτισμικών, ενδιαφέρουσα αφρικανική ή βραζιλιάνικη μουσική κ.λπ.

Ποια τραγούδια δεν ενδείκνυνται;

Σίγουρα όχι αυτά που χρησιμοποιούν ακατάλληλο λεξιλόγιο για παιδιά (π.χ. τραγούδια ραπ ή τραπ). Όπως και τραγούδια με «επιθετικό» ήχο και «σκληρά» φωνητικά που μπορούν να τρομάξουν ένα τόσο μικρό παιδί (π.χ. heavy metal). Επιπλέον, καλύτερα να αποφεύγονται γενικά τα τραγούδια με κακή ποιότητα παραγωγής ή τραγούδια με φωνές παιδιών που τραγουδούν σαν να ήταν ενήλικες. Αν δεν είστε σίγουροι για την καταλληλότητα ενός τραγουδιού στα αυτιά ενός νηπίου, ένας πρακτικός κανόνας που μπορείτε να ακολουθήσετε σύμφωνα με τον Eric Rasmussen, επικεφαλής του τμήματος μουσικής προσχολικής ηλικίας του  ινστιτούτου Peabody στη Βαλτιμόρη, είναι ο εξής: «αν σας φαίνεται κακό τραγούδι, πιθανότατα είναι κακό τραγούδι».

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Διατροφή για Νήπια

Μπισκοτόσπιτο: Η πιο Χριστουγεννιάτικη συνταγή

Αν παρ’ όλα αυτά, παραμένετε πιστοί στην κλασική μουσική για παιδιά προσχολικής ηλικίας…  

… Και πάλι, οι μικροί μας φίλοι έχουν πολλά να κερδίσουν:

• Χαλάρωση και νανούρισμα

Οι επιστήμονες, στην πλειοψηφία τους, συμφωνούν πως το κατάλληλο είδος κλασικής μουσικής για παιδιά, τα βοηθά να χαλαρώσουν. Συγκεκριμένα, μπορεί να λειτουργήσει σαν νανούρισμα, αφού «ρίχνει τους ρυθμούς» του νηπίου και το ηρεμεί. Το αποτέλεσμα; Ένας αδιάκοπος, γλυκός και ξεκούραστος ύπνος, αυτός που τόσο έχει ανάγκη ένα παιδί νηπιακής ηλικίας, για να αναπτυχθεί σωστά.

• Κρεσέντο λογοδιάρροιας

Διαφορετικές μελωδίες, διαφορετικοί τόνοι, διαφορετικά όργανα, με φωνητικά ή χωρίς… Ακούγοντας αυτήν την ποικιλία ήχων, τα μικρά παιδιά αποκτούν την ικανότητα να αποκωδικοποιούν τα διαφορετικά ακουστικά δεδομένα και να «χτίζουν» αυτό που ονομάζεται ακουστική μνήμη, ικανότητα πολύ σημαντική στην ανάπτυξη των γλωσσικών τους ικανοτήτων.

• Όλες οι αισθήσεις σε μια τέλεια «συμφωνία»

Το παιδί τραγουδά ακούγοντας επαναλαμβανόμενα ένα κομμάτι κλασικής μουσικής και προσπαθεί να χορέψει. Έτσι, διεγείρονται διάφορες μορφές αισθητηριακής ανάπτυξης, όπως η χωροταξική αντίληψη κ.λπ. Αν, για παράδειγμα, την ώρα που το μικρό σας χορεύει υπό τον ρυθμό της «Άνοιξης» του Βιβάλντι του ζητήσετε να χοροπηδήσει προς τα πίσω, θα μάθει πού βρίσκεται το σώμα του σε σχέση με τον χώρο.

• Εντός τόπου και χρόνου

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μουσική και δη η κλασική (λόγω της πολύπλοκης και σύνθετης δομής της) δημιουργεί στον εγκέφαλο του ενήλικα αλλά και του παιδιού, νέα «μονοπάτια», αναπτύσσοντας τις χωροταξικές του δεξιότητες. Κι αυτό γιατί «τα μονοπάτια» που διαμορφώνει η κλασική μουσική στον εγκέφαλό μας είναι παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούμε, όταν λύνουμε θέμα χωροταξικού χαρακτήρα, π.χ. συναρμολόγηση ενός παζλ. Έτσι, όταν ένα παιδί νηπιακής ηλικίας ακούει κλασική μουσική, αυτές οι οδοί ενεργοποιούνται και το βοηθούν να βελτιώνει τη χωροταξική του αντίληψη. Όμως, αυτή η βελτίωση των ικανοτήτων δεν είναι μόνιμη αλλά «σβήνει» σχεδόν μία ώρα αφότου σταματήσει το παιδί να ακούει μουσική.

• Φαινόμενο Μότσαρτ: Υπάρχει τελικά η μελωδία της… ευφυΐας;

Το φαινόμενο Μότσαρτ είναι o όρος που εισήγαγε ο Γάλλος ερευνητής Δρ. Alfred A.Tomatis, για να περιγράψει την ευεργετική επίδραση που υποστήριζε πως έχει η κλασική μουσική στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Στο πλαίσιο των πειραμάτων ακουστικής προσομοίωσης που πραγματοποίησε στα τέλη της δεκαετίας του 50’, μελέτησε την επιρροή που είχε σε παιδιά με γλωσσικές και επικοινωνιακές διαταραχές το άκουσμα κοντσέρτων και συμφωνιών του Μότσαρτ. Στη συνέχεια, ακολούθησε και μία έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, η οποία έδειξε πως οι φοιτητές που άκουσαν τη σονάτα 1781 του Μότσαρτ είχαν καλύτερες επιδόσεις σε γνωστικά τεστ από τους φοιτητές που άκουγαν διαφορετική μουσική ή δεν άκουγαν καθόλου. Παρ’ ότι η εγκυρότητα του φαινομένου Μότσαρτ αμφισβητείται από πολλούς, όλοι συμφωνούμε πως η κλασική μουσική μόνο να ωφελήσει μπορεί ένα μικρό παιδί, ειδικά αν πρόκειται για μία υπέροχη και εκλεπτυσμένη σονάτα του Μότσαρτ.

Ο ρόλος του γονιού-καθοδηγητή

Ακόμη και αν το αγγελούδι σας είναι εξπέρ στο να βάζει μόνο του τραγούδια στο κινητό, στο τάμπλετ, το ραδιόφωνο κ.λπ., καλύτερα να επιλέγετε εσείς, ως γονείς, τα πρώτα του ακούσματα. Όταν το παιδί μεγαλώσει λιγάκι, θα μπορείτε να φτιάχνετε μαζί μία playlist, να το αφήνετε να διαλέγει τραγούδια στο αυτοκίνητο και να πηγαίνετε παρέα σε συναυλίες ώστε να δει και να ακούσει τους μουσικούς επί το έργον.

Πάνω όμως από το είδος μουσικής που θα επιλέξετε, είναι το είδος… προσήλωσης που θα δείξετε εσείς, οι γονείς, στη μουσική, αφού άλλωστε λειτουργείτε ως πρότυπα για τα παιδιά σας. Σιγομουρμουρίστε στιχάκια (ακόμη και δεν είστε καλλίφωνοι), χτυπήστε τα δάχτυλα στον ρυθμό του τραγουδιού, χορέψτε αν «σας βγαίνει» κάντε ό, τι μπορείτε για να μεταδώσετε στα παιδιά σας την ανυπέρβλητη χαρά της μουσικής. Και να είστε σίγουροι ότι θα το εισπράξουν.