Μοντεσσόρι παιχνίδια: H φιλοσοφία & ιδέες εφαρμογής στο σπίτι

Προσεκτικά σχεδιασμένα υλικά στα οποία «συμμετέχουν» τα χέρια και η φαντασία του παιδιού ενθαρρύνοντάς τα να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν ιδέες από τα μαθηματικά ως τη ζωολογία και καθετί ενδιάμεσο. Αυτή είναι η φιλοσοφία της Μεθόδου Μοντεσσόρι που αφορά και το παιχνίδι. Ή μήπως δεν λέγεται παιχνίδι;

Οι λέξεις μετρούν

Στη μοντεσσοριανή φιλοσοφία τα παιχνίδια δεν λέγονται «παιχνίδια» αλλά «υλικά». Έτσι, τα παιδιά δεν παίζουν με παιχνίδια αλλά δουλεύουν με υλικά εκμάθησης που τους επιτρέπουν να επωφεληθούν στο μέγιστο από το περιβάλλον τους.

Η διασκέδαση δεν αρκεί  

Στη μοντεσσοριανή τάξη τα υλικά εξυπηρετούν έναν σκοπό πιο βαθύ από το να διασκεδάσουν απλώς τα παιδιά. Τα αντικείμενα που βρίσκονται στην τάξη βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν διαφορετικές ικανότητες, καθώς αλληλοεπιδρούν μαζί τους. Τα υλικά εκμάθησης βρίσκονται πάντα σε χαμηλά, ανοικτά ράφια ώστε τα παιδιά να επιλέγουν αυτά με οποία θέλουν να ασχοληθούν για όσο τους κινούν το ενδιαφέρον. Όταν τελειώσουν κάθε υλικό, το επιστρέφουν στο σωστό ράφι.

Ρεαλισμός

Τα υλικά της Μεθόδου Μοντεσσόρι απεικονίζουν μόνο ρεαλιστικά αντικείμενα και καταστάσεις, ώστε να σχηματίσει το παιδί εικόνα για τον κόσμο, όπως πραγματικά είναι. Π.χ. ένα παιχνίδι τίγρης στη μοντεσσοριανή τάξη θα βρίσκεται στη ζούγκλα και όχι π.χ. σε μια πόλη. Επίσης, τα υλικά Μοντεσσόρι αποτυπώνουν τη σχέση αίτιου-αιτιατού: για παράδειγμα, ένα κουδουνάκι που χτυπάει μόνο όταν το παιδί το πατήσει.

«Αυτο-διόρθωση» και όχι παρέμβαση

Τα υλικά είναι φτιαγμένα με απλό τρόπο με στόχο να δίνουν στο παιδί συγκεντρωμένη «πληροφορία», χωρίς περιττά στοιχεία που αποσπά την προσοχή του. Για παράδειγμα, ένα υλικό Μοντεσσόρι μπορεί να περιλαμβάνει ένα απλό παζλ με τα τρία βασικά γεωμετρικά σχήματα (τρίγωνο, τετράγωνο, κύκλο) σε τρία χρώματα ώστε το παιδί να έχει δομημένη αντίληψη σχετικά με τα σχήματα. Λόγω της απλότητάς του υλικού, όταν ένα κομμάτι του δεν ταιριάζει με τα άλλα ή ξεμείνει, μπορεί το παιδί να αντιληφθεί από μόνο του το λάθος χωρίς να χρειάζεται τη παρέμβαση του ενήλικα. Έτσι, τα παιδιά εξασκούνται στο να επιλύουν τα προβλήματα με αυτονομία, να «χτίζουν»  αυτοπεποίθηση, να αποκτούν αναλυτική σκέψη και αίσθημα ικανοποίησης, μέσα από το προσωπικό τους μικρό κατόρθωμά.

Λίγα υλικά μόνο

Στη μοντεσσοριανή φιλοσοφία, το παιδί δεν ικανοποιείται όταν κατακλύζεται με πολλές επιλογές. Αντίθετα, δεν ξέρει ποιο υλικό να διαλέξει και όταν το διαλέξει, μεταπηδά γρήγορα στο επόμενο. Η λογική είναι να έχει μία μικρή γκάμα υλικών στη διάθεσή του και να τα χρησιμοποιεί εναλλάξ.

3 Μοντεσσοριανές δραστηριότητες στο σπίτι 

Για πιο μικρά παιδιά

ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ

Βρες τους κύκλους

Πηγαίνοντας σε οποιοδήποτε δωμάτιο του σπιτιού, ζητήστε από το παιδί να βρει έναν κύκλο. Μετά, κατευθυνθείτε σε άλλο δωμάτια και αφήστε το παιδί να ψάξει κύκλους και σ’ αυτόν τον χώρο. Εν τω μεταξύ, κρατήστε σημειώσεις στο χαρτί. Πόσους κύκλους θα βρει; Μήπως έχουν κύκλους όλα τα δωμάτια; Σίγουρα η κουζίνα έχει τους περισσότερους.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Ανάπτυξη & Φροντίδα Παιδιών

Ντροπαλό παιδί: Πώς ενθαρρύνουμε την κοινωνικοποίησή του;

ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ:

Φέρε μου…

Το ωραίο μ’ αυτό το παιχνίδι είναι ότι μπορείτε να «αναθερμάνετε» το ενδιαφέρον του παιδιού για ένα υλικό το οποίο βαρέθηκε πια. Για παράδειγμα, αν το παιδί έπαψε να ασχολείται με τα σφηνοτουβλάκια του, μπορείτε να κάτσετε σε μια άνετη θέση σε απόσταση από τα τουβλάκια χωρίς να είναι καν ορατά. Πείτε στο παιδί: «φέρε μου ένα σφηνοτουβλάκι» ή ακόμα καλύτερα, επειδή το υλικό αυτό κατηγοριοποιείται σε χρώματα πείτε του: «φέρε μου ένα κόκκινο σφηνοτουβλάκι». Όταν επιστρέψει το παιδί χαμογελώντας με ικανοποίηση (γιατί πιθανότατα θα τα καταφέρει) πείτε του: «τι μου έφερες;» δίνοντάς του τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα και να πει: «έφερα ένα κόκκινο σφηνοτουβλάκι». Στη συνέχεια, χρειάζεται να αναγνωρίσετε την επιτυχία του επαναλαμβάνοντας με στόμφο «έφερες ένα κόκκινο σφηνοτουβλάκι!». Αν όμως φέρει λάθος χρώμα, απλώς πείτε του το ποιο χρώμα έφερε λέγοντας π.χ. «έφερες ΠΡΑΣΙΝΟ σφηνοτουβλάκι».

Για πιο μεγάλα παιδιά

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ  

Μαγνητικό ή όχι;

Βάζουμε σε έναν δίσκο μαγνητικά και μη μαγνητικά υλικά, π.χ. κλειδί, μολύβι, πέτρα, νόμισμα, συνδετήρα μπουλντόγκ, πλαστική τσουγκράνα, ξύλινο κύβο, κουτάλι, νόμισμα, μανταλάκι κ.λπ. Δίνουμε στο παιδί έναν μαγνήτη και το αφήνουμε να εξερευνήσει τον δίσκο. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να κάνουν και πρόβλεψη για το ποια υλικά είναι μαγνητικά και ποια όχι (πρώτα κάνουν την υπόθεση και μετά ελέγχουν αν ισχύει δια της δοκιμής).

Αν τα Μοντεσσόρι παιχνίδια ταιριάζουν στο πνεύμα της παιδαγωγικής σκέψης που έχετε ως γονείς για την ανάπτυξη των παιδιών σας, τότε δεν έχετε παρά να ξεκινήσετε τις πρώτες σας δραστηριότητες στο σπίτι.