Δυσαριθμησία: τι είναι και πώς επηρεάζει το παιδί;

Ένας όρος που δεν ακούμε συχνά αλλά αποτελεί υπαρκτή κατάσταση σε παιδιά και ενήλικες είναι η δυσαριθμησία. Μαθαίνουμε τα χαρακτηριστικά της και πληροφορίες που την αφορούν.

Τι σημαίνει δυσαριθμησία;

Από το πρόθημα -δυσ που υποδηλώνει τη δυσκολία και τη λέξη αρίθμηση, η δυσαριθμησία περιγράφει αυτήν ακριβώς τη δυσχέρεια: την έλλειψη ικανότητας ενός ατόμου να κατανοεί και να εκτελεί μαθηματικές πράξεις. Μία δυσκολία που μπορεί να επηρεάσει τη ζωή του μαθητή στην τάξη δημιουργώντας άγχος και ανασφάλεια αλλά μπορεί να έχει αντίκτυπο και στην καθημερινότητα και γενικά στη ζωή του, εφόσον τα μαθηματικά είναι κομμάτι της (μετράμε, υπολογίζουμε, κάνουμε αγορές δίνοντας χρήματα και παίρνοντας ρέστα κ.λπ.).

Χαρακτηριστικά δυσαριθμησίας σε κάθε ηλικία

Τα συμπτώματα γίνονται συνήθως πιο εμφανή όταν το παιδί ξεκινά το δημοτικό σχολείο, περίπου στην ηλικία των 6 ετών, όμως μπορεί να παρουσιαστούν και στο νηπιαγωγείο.

Το παιδί προσχολικής ηλικίας δυσκολεύεται: 

• να αναγνωρίσει τους αριθμούς
• να συνδέσει έναν αριθμό με συγκεκριμένο αριθμό αντικειμένων (π.χ. να καταλάβει ότι ο αριθμός 4 αντιστοιχεί σε 4 μπάλες που βλέπει μπροστά του).
• να μετρήσει προς τα πάνω (1, 2, 3…)
• να οργανώνει αριθμούς, π.χ. από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο ή με σειρά.

Τα παιδιά δημοτικού:

• δεν μπορούν να κάνουν απλές ασκήσεις όπως πρόσθεση, πολλαπλασιασμό κ.λπ.
• δεν αναγνωρίζουν βασικές μαθηματικές έννοιες και δεν μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν στην καθημερινή ζωή, π.χ. μετρώντας, κέρματα ή χαρτονομίσματα, ή κατανοώντας την ώρα
• χρησιμοποιούν συνέχεια τα δάχτυλα, για να μετρήσουν ακόμα, και αν πρόκειται για 2 αντικείμενα
• δεν αναγνωρίζουν εύκολα μικρές ποσότητες με μια ματιά, χρειάζεται να μετρήσουν τα αντικείμενα ένα προς ένα
• δυσκολεύονται να κάνουν απλές πράξεις από μνήμης, π.χ. 1+1 = 2.
• δεν κατανοούν ότι ίδιες πράξεις μπορούν να παρουσιαστούν με διαφορετική σειρά (π.χ. ότι 1+7=8 είναι το ίδιο με 8=7+1).
• εμφανίζουν δυσκολία στο να κατηγοριοποιήσουν τους αριθμούς ανά κλίμακα (π.χ. δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες) ή κατά δεκαδική θέση (0,1 – 0,01 – 0,001)
• δεν μπορούν να λύσουν ένα πρόβλημα μαθηματικών που περιγράφεται με λόγια
• δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πιο σύνθετα σύμβολα (π.χ. > σημαίνει «μεγαλύτερο από», < «μικρότερο από»).

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δραστηριότητες για Παιδιά

Πειράματα για παιδιά στο σπίτι: Επιστήμη στην... κουζίνα!

Οι έφηβοι μαθητές γυμνασίου και λυκείου και οι ενήλικες εμφανίζουν δυσχέρεια  

• στην απαρίθμηση προς τα πίσω (5,4,3,2,1)
• στη μέτρηση αντικειμένων
• στην κατανόηση και μετατροπή κλασμάτων
• στην ανάλυση ενός προβλήματος σε επιμέρους βήματα, ώστε να το επιλύσουν
• στην εκτίμηση ή μέτρηση ποσοτήτων (όπως σε συνταγές μαγειρικής ή ζαχαροπλαστικής)
• στη χρήση χρημάτων στην καθημερινότητά τους, π.χ. δυσκολεύονται να υπολογίσουν ποσά, να ανταλλάξουν κέρματα/χαρτονομίσματα ή να δώσουν ρέστα.

Τι προκαλεί τη δυσαριθμησία;

Από πλευράς ανατομίας εγκεφάλου, γνωρίζουμε ότι τα άτομα με δυσκολία στις μαθηματικές πράξεις, έχουν συχνά διαφορές σε συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου τους. Αυτές οι διαφορές σημαίνουν ότι οι περιοχές εγκεφάλου που βοηθούν στους υπολογισμούς και στην κατανόηση των αριθμών είναι λιγότερο ανεπτυγμένες και έχουν λιγότερες συνδέσεις μεταξύ των κυττάρων τους σε σχέση με ένα άτομο που δεν έχει δυσκολία με μαθηματικές έννοιες. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι ακόμα σαφές γιατί εμφανίζονται αυτές οι διαφορές και πώς ακριβώς επηρεάζουν τα συμπτώματα της διαταραχής. Οι ειδικοί έχουν επίσης ενδείξεις ότι η κληρονομικότητα μπορεί να παίζει ρόλο, αφού συχνά άτομα της ίδιας οικογένεια εμφανίζουν δυσαριθμησία, ωστόσο η εμπεριστατωμένη έρευνα για το συγκεκριμένο θέμα είναι ακόμα σε εξέλιξη. Αν πάλι, μιλάμε για την επίκτητη δυσαριθμησία, αυτή, μπορεί να εμφανιστεί αργότερα στην ενήλικη ζωή, σε οποιαδήποτε ηλικία, και συνήθως σχετίζεται με κάποιο ιατρικό πρόβλημα. Αρκετοί μάλιστα ενήλικες έχουν δυσαριθμησία χωρίς να το γνωρίζουν.

Δυσαριθμησία και δείκτης ευφυΐας

Εάν δυσαριθμητικό παιδί έχει απλώς διαφορετική «συνδεσμολογία» και λειτουργία εγκεφάλου σε σχέση με ένα παιδί που δεν παρουσιάζει αυτή τη διαταραχή αλλά δεν είναι απαραίτητα ένα παιδί με ελλιπή νοημοσύνη. Η δυσκολία του με τους αριθμούς και τα μαθηματικά δεν αντικατοπτρίζει το IQ του συνολικά ή τις δυνατότητές του να μαθαίνει και να διαπρέπει σε άλλους τομείς. Και βέβαια, η δυσαριθμησία, δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως έλλειψη συγκέντρωσης ή τεμπελιά ή αδιαφορία απέναντι στα μαθηματικά, αφού είναι ζήτημα νευρολογικό και όχι συμπεριφορικό.

Δυσαριθμησία και αντιμετώπιση

Για να διαγνωστεί η δυσαριθμησία, χρησιμοποιούνται ειδικά τεστ που βοηθούν τους ειδικούς να δουν πόσο καλά καταλαβαίνει και χειρίζεται το παιδί τους αριθμούς. Τα τεστ αυτά είναι εξατομικευμένα και περιλαμβάνουν απλές ασκήσεις και ερωτήσεις, μέσα από τις οποίες ελέγχεται πώς το παιδί σκέφτεται και λύνει μαθηματικά προβλήματα. Στη διαδικασία της διάγνωσης μπορούν να συμμετάσχουν εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι, εξειδικευμένοι καθηγητές και ειδικοί παιδαγωγοί, που μπορούν να προτείνουν τρόπους για να καταφέρει το παιδί να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να αποκτήσει μαθηματικές δεξιότητες. Οι ειδικοί, θα προσφέρουν στο παιδί πολλά χρήσιμα υλικά που μπορούν να τα βοηθήσουν, όπως βιβλία, φύλλα εργασίας, εκπαιδευτικά παιχνίδια και προγράμματα σε υπολογιστή ή τάμπλετ. Όλα αυτά είναι φτιαγμένα για να κάνουν τα μαθηματικά πιο εύκολα και ευχάριστα, βοηθώντας τα παιδιά να εξασκηθούν στους αριθμούς με πιο διασκεδαστικό και διαδραστικό τρόπο. Θυμόμαστε πως όσο πιο έγκαιρη είναι η παρέμβαση τόσο πιο επιτυχημένα θα είναι τα αποτελέσματα στην ανάπτυξη των μαθηματικών δεξιοτήτων του παιδιού.

Πέρα από το πρακτικό κομμάτι της αντιμετώπισης της δυσκολίας με τους αριθμούς, είναι φυσικά πολύ σημαντική και η στήριξη και εμψύχωση του παιδιού από τους γονείς, ώστε το παιδί να νιώθει σιγουριά με τον εαυτό του και να πιστέψει ότι μπορεί να τα καταφέρει με τον μαθηματικό τομέα, όχι με στόχο να γίνει μία μαθηματική διάνοια αλλά στοχεύοντας στο να μπορεί να διαχειριστεί τα μαθηματικά της τάξης και… της ζωής.