Διατροφή για ενίσχυση ανοσοποιητικού ή διατροφική ισορροπία;

Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες είναι πρωτόγνωρα τα όσα  βιώνουμε εμείς στην Ελλάδα αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος. Με αφορμή την παρούσα κρίση αρκετός κόσμος αναρωτιέται και ανατρέχει στο διαδίκτυο για πληροφορίες σχετικά με τoν ρόλο της διατροφής στην ανοσία έναντι στον COVID-19 και πιθανότατα θα έρχονται αντιμέτωποι με όγκο πληροφορίας και πιθανόν συγκεχυμένης ενημέρωσης για το συγκριμένο θέμα. Εδώ, να ξεκαθαρίσουμε ότι σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει συγκεκριμένη διατροφή έναντι στον COVID-19 αλλά και ότι ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι πέρα από μια τέτοια ανάλυση.

Αρκετοί μπορεί να μην γνωρίζουν ότι η επιστήμη της διατροφής ασχολείται με τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού τα τελευταία 30 χρόνια και ότι αυτός ο κλάδος είναι γνωστός και ως διατροφική ανοσολογία “nutritional immunology”. Αυτό που χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε πριν συνεχίσουμε είναι την κοινή αποδοχή ότι ο σοβαρός υποσιτισμός, όπως αυτός που γνωρίζουμε σε χώρες όπως η υποσαχάρια Αφρική για παράδειγμα, αποτελεί βασική αιτία ανοσοκαταστολής και ότι αυτό το άρθρο δεν αναλύει τον βαρύ υποσιτισμό και τις επιπτώσεις του στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Αδιαμφισβήτητα η διατροφή επηρεάζει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα ποικιλοτρόπως. Δεν χρειάζεται όμως απαραίτητα αυτό να είναι αρνητικά φορτισμένο. Για παράδειγμα, ξεκινώντας από τους πρώτους 12 μήνες της ζωής μας, ο θηλασμός αποτελεί βασική μέθοδο σίτισης και τροφή με υπέροχες ανοσοενισχυτικές δράσεις. Λίγο αργότερα, κατά τον 6^ο μήνα της ζωής και έπειτα, όταν αρχίζει η εισαγωγή των στερεών τροφών εξελίσσεται δυναμικά και το εντερικό μικροβίωμα του βρέφους το οποίο θα παίξει βασικό ενορχηστρωτή στη συνολική ανοσία αλλά και στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Στον αντίποδα των μικρών μας φίλων βρίσκονται οι μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες, οι οποίες είναι και οι πιο ευάλωτες ειδικά αυτές τις ημέρες, εκεί εντοπίζονται έως και 35% διατροφικές ελλείψεις σε διάφορα θρεπτικά συστατικά σε κατά τα άλλα υγιή άτομα άνω των 50 ετών. Αυτές οι ελλείψεις είναι γνωστές ως υποκλινικές το οποίο σημαίνει ότι δεν δίνουν συγκεκριμένα συμπτώματα. Ακόμη και αν το δούμε απομονωμένα ανά θρεπτικό στοιχείο, υπάρχουν κάποια δεδομένα για τις βιταμίνες D και Ε, τα Ω3 λιπαρά οξέα, ορισμένα λειτουργικά τρόφιμα τα προβιοτικά, αλλά και συγκεκριμένα φυτοχημικά, τα οποία φαίνεται να ασκούν ρυθμιστικές δράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Ανάπτυξη & Φροντίδα Παιδιών

Ο ρόλος του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του παιδιού

Η βιταμίνη D η οποία μοιάζει να είναι στα φόρτε της τα τελευταία χρόνια επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.  Ενώ οι δοκιμές της χορήγησης βιταμίνης D έχουν μια γκάμα εφαρμογής από αυτοάνοσα νοσήματα έως λοιμώδη, εμείς θα σταθούμε στα δεδομένα σχετικά με της λοιμώξεις του αναπνευστικού. Σύμφωνα λοιπόν με μια πρόσφατη μετανάλυση 25 μελετών με συνολικό αριθμό 11.321 ατόμων, φαίνεται ότι η λήψη βιταμίνης D συσχετιζόταν με συνολικά μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης κάποιας οξείας αναπνευστικής λοίμωξης. Οι αρθρογράφοι της συγκεκριμένης μελέτης αναφέρουν ότι σε επίπεδο ανάλυσης ανά ασθενή, όφελος φαίνεται ότι είχαν εκείνοι που είχαν έλλειψη βιταμίνης D και λάμβαναν καθημερινά ή εβδομαδιαίως συμπλήρωμα. Φυσικά αυτήν την μελέτη δεν θα πρέπει να τη μεταφράσουμε ως ένα αγώνα δρόμου να λάβουμε βιταμίνη προκειμένου να θωρακίσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα, αλλά ως μια συνολική προτροπή να ενσωματώσουμε στη διατροφή μας τα μικρά λιπαρά ψάρια της Ελληνικής θάλασσας όπως τον γαύρο, τη σαρδέλα, το καπόνι, τον κολιό, το σκουμπρί όπου θα αποτελέσουν ταυτόχρονα πηγή βιταμίνης D αλλά και Ω3 λιπαρών οξέων. Και στην ερώτηση «τι κάνουμε στην περίπτωση κεκλεισμένων των θυρών την οποία όλοι βιώνουμε» η απάντηση είναι ότι αρκετά από αυτά τα ψάρια υπάρχουν κατεψυγμένα και είναι εξίσου θρεπτικά. Καθώς επίσης και ότι ορισμένα από αυτά γίνονται εξαιρετικές ψαρόσουπες π.χ. καπόνι, οι οποίες μπορούν να παραμείνουν και στο ψυγείο για μια με δύο ημέρες και να βοηθήσουν στην οικονομία τροφής. Και για να μην μπερδευόμαστε σχετικά με τα Ω3 και τις ιώσεις αρκεί να αναφέρουμε ότι όντως τα Ω3 εμπλέκονται στο μηχανισμό της φλεγμονής και ότι φαίνεται ότι συμβάλλουν θετικά στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού σε ό,τι αφορά τα αυτοάνοσα νοσήματα αλλά αυτό δεν θα πρέπει να συγχέεται με τις ιώσεις ή κάποιο προστατευτικό ρόλο των Ω3 έναντι των ιώσεων.

Ένα άλλο θρεπτικό στοιχείο το οποίο έχει απασχολήσει αρκετά είναι η βιταμίνη Ε η οποία έχει κυρίως δοκιμαστεί σε ηλικιωμένους πληθυσμούς. Αδιαμφισβήτητα η βιταμίνη Ε συμβάλλει στην δομή των λεμφοκυττάρων και η βαριά έλλειψη της προκαλεί μειωμένο λεμφοκυτταρικό πολλαπλασιασμό σε αρκετά ζώα (ποντίκια, χοιρίδια, σκύλους) αλλά αυτό απέχει αρκετά από την ξεκάθαρη εικόνα ότι η συμπληρωματική βιταμίνη E προστατεύει από ιογενείς λοιμώξεις αν και ορισμένα ερευνητικά δεδομένα είναι ενθαρρυντικά αλλά όχι ακόμη επαρκή. Ενώ λοιπόν δεν θα τρέξουμε να πάρουμε συμπληρώματα βιταμίνης Ε, μπορούμε να τη συμπεριλάβουμε καθημερινά και ειδικά αυτές τις μέρες στη διατροφή μας καταναλώνοντας όσο πιο συχνά πράσινα σκούρα φυλλώδη λαχανικά και λόγω του κατ’οίκον περιορισμού μην  πάει το μυαλό σας μόνο σε σαλάτες ρόκας, απλώς μαγειρέψτε σπανακόρυζο, φασολάκια, αγκινάρες, αρακά, μπρόκολο και φυσικά και τα κατεψυγμένα είναι εξ΄σιου αποτελεσματικά. Επιλέξτε αμύγδαλα για σνακς σε συνδυασμό με τα φρούτα σας ή προσθέστε τα στο πρωινό σας γεύμα και φυσικά μπορείτε να «ξεδώσετε» σε ηλιόσπορους για όσους τους προτιμάτε.

Και επειδή η λίστα με τα στοχευόμενα θρεπτικά συστατικά και την ανοσία είναι μεγάλη αυτό που έχει σημασία είναι να αντιληφθούμε ότι στην παρούσα φάση χρειάζεται να προσπαθούμε για μια ισορροπημένη καθημερινή διατροφή. Εντάξτε καθημερινά κάποια μορφή λαχανικού στα κυρίως γεύματα, προτιμήστε τα ολικής σιτηρά (βρώμη, ψωμί, παξιμάδια, τραχανά) ανά γεύμα τα οποία μας δίνουν ενέργεια, σύμπλεγμα βιταμινών Β και συμβάλλουν στον κορεσμό μας σημαντικά, επιδιώξτε τις τρεις μερίδες φρούτου καθημερινά και συνδυάστε τα με γιαούρτι για περισσότερη θρεπτική επάρκεια και κορεσμό. Και θυμηθείτε ξανά τα όσπρια. Εκτός του ότι μπορούν να μας βγάλουν από τη δύσκολη θέση των ημερών λόγω εύκολης συντήρησης σε αντίθεση με το κρέας, μπορούν να μαγειρευτούν σαλάτα, να συνδυαστούν με ρύζι, να γίνουν χούμους, φάβα, ρεβιθοκεφτέδες και να διατηρηθούν εύκολα και μαγειρεμένα. Τέλος θυμηθείτε να ενυδατώνεστε καλά  με πρώτη επιλογή το νερό και αποφύγετε όσο μπορείτε την αλόγιστη κατανάλωση τροφών πυκνών σε ζάχαρη ή/και επεξεργασμένα λιπαρά-trans (μπισκότα, κρουασάν, σοκολάτες, βουτήματα, γαριδάκια) τα οποία όχι μόνο θα σας οδηγήσουν σε μια ανεξέλεγκτη απορρύθμιση της πείνας σας αλλά στην παρούσα δεν συμβάλλουν ούτε στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

Βιβλιογραφία

1. Wu D, Lewis ED, Pae M, Meydani SN. Nutritional Modulation of Immune Function: Analysis of Evidence, Mechanisms, and Clinical Relevance. Front Immunol. 2019;9:3160.
2. Alasil SM, Kutty PK. Breastfeeding as a Tool that Empowers Infant Immunity Through Maternal Vaccination. J Vaccines Vaccin.2015;6:271.
3. Martineau AR, Jolliffe DA, Hooper RL, et al. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ. 2017;356:i6583.
4. Chandra RK. Nutrition and the immune system from birth to old age. Eu J Clin Nutr .2002;56, Suppl 3, S73–S76.