Συναισθηματική Αυτορρύθμιση: Πώς να Υποστηρίξω την Ανάπτυξή της;

Η αυτορρύθμιση είναι η ικανότητα να ελέγχουμε και να διαμορφώνουμε τα συναισθήματά μας, τις επιθυμίες μας, τις παρορμήσεις μας, τις ενέργειές μας. Η αυτορρύθμιση εξαρτάται από την ανάπτυξη του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου και αποτελεί βάση για όλες τις κοινωνικές δεξιότητες, την ευελιξία και την αυτο-πειθαρχία.

Η ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να ονομάζουμε τα συναισθήματα είναι σημαντικό συστατικό για την ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου.

Κανένα παιδί δεν έχει γεννηθεί με την ικανότητα να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματα του ή να ηρεμεί τον εαυτό του όταν είναι θυμωμένο, εκνευρισμένο, φοβισμένο ή αγχωμένο.

Τα βρέφη και τα νήπια αρχίζουν να αναπτύσσουν μια «αίσθηση» των συναισθημάτων τους και την ικανότητα να τα διαχειρίζονται και να τα ρυθμίζουν στο πλαίσιο ασφαλώς συνδεδεμένων σχέσεων με τους γονείς, τους δασκάλους και άλλους φροντιστές. Χρειάζεται να μάθουν να συνδέουν τα συναισθήματά τους με λέξεις για να περιγράψουν αυτά τα συναισθήματα. Είναι μια σταδιακή και -στην καλύτερη περίπτωση- ατελής διαδικασία. Καθώς μεγαλώνουν, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, αποκτούν περισσότερες κοινωνικό-συναισθηματικές δεξιότητες αλλά μπορεί ακόμα να δυσκολεύονται:

• να ηρεμήσουν όταν αγχώνονται,
• να ανταποκριθούν αντί να αντιδράσουν σε προκλήσεις και
• να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν σημαντικές σχέσεις.

Οι γονείς συχνά περιμένουν πολλά περισσότερα από τα μικρά παιδιά από ό, τι είναι αναπτυξιακά σε θέση να κάνουν. Τα παιδιά θα μάθουν για τον αυτοέλεγχο, την αυτορρύθμιση και τις κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες παρακολουθώντας και ακούγοντας τους ενήλικες στη ζωή τους. Εάν αυτοί οι ενήλικες δυσκολεύονται οι ίδιοι, είναι απίθανο τα παιδιά να μάθουν αυτές τις δεξιότητες εύκολα. Είναι αρκετοί οι ενήλικοι γύρω μας που κάνουν προσπάθειες να αυτορρυθμίζονται και αναζητούν τρόπους να «διαχειριστούν τον θυμό τους».

Η ανάπτυξη της αυτορρύθμισης

Η κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη είναι ένας τομέας ανάπτυξης ουσιαστικός για την καλύτερη δυνατή εμπειρία της παιδικής ηλικίας, ειδικά για τα βρέφη, τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και η ύπαρξη ασφαλούς δεσμού ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς είναι αλληλεξαρτώμενες. Οι γονείς χρειάζεται να βρουν την ισορροπία μεταξύ της ανταπόκρισης στις ανάγκες του παιδιού και της δυνατότητας ενός παιδιού να εξερευνήσει τρόπους για να ηρεμεί τον εαυτό του. Σε γενικές γραμμές, οι γονείς θα πρέπει πάντα να ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός παιδιού κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής του. Καθώς μεγαλώνει, χρειάζεται να δίνονται ευκαιρίες εξερεύνησης των προσωπικών ικανοτήτων του παιδιού, υποστηρίζοντας και όχι παρεμβαίνοντας.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Ανάπτυξη & Φροντίδα Παιδιών

Τρύπημα αυτιών σε παιδί: όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε

Η ικανότητα να γνωρίζει κανείς τα συναισθήματά του και τα συναισθήματα των άλλων είναι το θεμέλιο όλης της κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης, ειδικά της ικανότητας αυτορρύθμισής και διαχείρισης της συμπεριφοράς.

Με εξάσκηση, χτίζονται και ενισχύονται νέες εγκεφαλικές συνδέσεις. Τα παιδιά θα αναπτύξουν έλεγχο των πράξεών τους καθώς αυξάνεται η κατανόησή τους για τα συναισθήματα.

Στόχος μας κατά την προσχολική ηλικία είναι τα παιδιά να αποκτήσουν και να χρησιμοποιούν λεξιλόγιο σχετικό με τα συναισθήματα και να συνδέουν την αίσθηση που δίνει ένα συναίσθημα στο σώμα τους, ώστε να μάθουν σταδιακά τα σημάδια προσοχής που τους δίνει το ίδιο τους το σώμα. Για παράδειγμα, ένα παιδί τεσσάρων ετών λέει στη μητέρα του ότι όταν θυμώνει το πρόσωπο του μοιάζει να καίει και το στομάχι του ανακατεύεται. Η μητέρα, χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να το βοηθήσει να παρατηρεί αυτά τα σημάδια, να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, να ζητά βοήθεια, και συνεπώς, να ηρεμεί τον εαυτό του.

Από τις νευροεπιστήμες, γνωρίζουμε πλέον ότι είναι αδύνατο να προχωρήσει ένα παιδί σε επίλυση προβλημάτων ή να μαθαίνει νέες πληροφορίες όταν είναι θυμωμένο, φοβισμένο, αγχωμένο. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τους γονείς που προσπαθούν να βοηθήσουν το παιδί. Η τιμωρία, οι συνέπειες ή οι ανταμοιβές δεν βοηθούν. Η υποστήριξη της ανάπτυξης της αυτορρύθμισης θα πρέπει να γίνεται πριν από την αντιμετώπιση της συμπεριφοράς.

Η διαδικασία της εκμάθησης της αυτορρύθμισης, συνήθως ξεκινά με τη συρρύθμιση. Δηλαδή, ένας ενήλικος που είναι συνδεδεμένος με το παιδί, χρησιμοποιεί τη δική του ικανότητα να ηρεμεί για να υποστηρίξει το παιδί που τώρα μαθαίνει. Καθώς ο ενήλικος ηρεμεί, το παιδί συχνά ακολουθεί.

Ακολουθούν μερικές προτάσεις για την ενθάρρυνση της αυτορρύθμισης στα μικρά παιδιά. Όπως πάντα, η ικανότητα ενός παιδιού να κάνει τα παρακάτω, εξαρτάται από την ατομική του ανάπτυξη, οπότε εμπιστευθείτε τις γνώσεις σας για το παιδί σας για να αποφασίσετε τι είναι χρήσιμο.

• Επικεντρωθείτε στην αναπνοή. Μπορείτε να ενθαρρύνετε το παιδί να «εισπνεύσει σαν να μυρίζει ένα λουλούδι» και να «εκπνεύσει σαν να φυσά τα κεριά των γενεθλίων του».
• Διδάξτε στο παιδί την τεχνική της χελώνας. Δείξτε του μια κούκλα-χελώνα ή μια εικόνα μιας χελώνας και εξηγήστε του ότι όταν η χελώνα χρειάζεται ασφάλεια και ηρεμία, μπαίνει στο καβούκι της. Δείξτε στο παιδί πώς να σηκώνει τα χέρια του και να αγκαλιάζει το κεφάλι του, ή ακόμα και να μαζεύει τα πόδια του για να μοιάζει με χελώνα στο καβούκι της. Παίξτε με τις εναλλακτικές! Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να επιλέξει να χρησιμοποιεί μια κουβέρτα που θα τοποθετήσει στο κεφάλι του για να έχει περισσότερη ιδιωτικότητα και ησυχία.
• Παρέχετε αισθητηριακά ερεθίσματα. Δώστε στο παιδί μαλακά παιχνίδια, μπαλάκια αντιστρες για να πιέζει, νερό για να πιτσιλίσει, εύπλαστα υλικά για να αγγίξει, πιέσει, χτυπήσει.
• χαλαρώστε μαζί με το παιδί, αντί να περιμένετε να ηρεμήσει μόνο του. Σιγουρευτείτε ότι μπορείτε να προβάλλετε τρόπους που ηρεμείτε τον εαυτό σας και προσφέρετε ασφάλεια. Μετά ελάτε στο ύψος του παιδιού και δουλέψτε μαζί τρόπους που μπορείτε να εντοπίσετε και να διαχειριστείτε τα συναισθήματά του.
• Προσφέρετε την αγκαλιά σας ή το απαλό σας, κατευναστικό άγγιγμα, αντί να μιλάτε μόνο. Οι πράξεις είναι συνήθως πιο αποτελεσματικές όταν είμαστε με μικρά παιδιά. Αν το παιδί δεν είναι έτοιμο ή δεν θέλει να το αγγίξετε, καλύτερα να μην το πιέσετε να το δεχτεί, καθώς αυτό μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα.
• Δημιουργήστε ένα μέρος στο σπίτι όπου μπορεί το παιδί να πηγαίνει για να χαλαρώσει όταν το θέλει. Αυτό το μέρος μπορεί να έχει μαξιλάρια και αντικείμενα που του προσφέρουν αισθητηριακές εμπειρίες. Συχνά τα παιδιά επιλέγουν τρόπους όπου αυτά τα μέρη ηρεμίας, προσφέρουν κάποιου είδους ιδιωτικότητα. Είναι καλυμμένα, είναι στο μέγεθός τους, ώστε να μη «χωράει» κάποιο ενήλικο άτομο, κ.λπ. Να θυμάστε ότι τα παιδιά θα χρησιμοποιήσουν τον χώρο αυτό, αν πριν έχουν βοηθήσει στη δημιουργία του.

Να θυμάστε ότι η εκμάθηση των «εργαλείων» αυτορρύθμισης είναι μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει αρκετό διάστημα και χρειάζεται χώρος για λάθη. Δεν μπορεί να συνδυαστεί με συνέπειες και τιμωρίες, ούτε και ανταμοιβές. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στον δρόμο προς την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων. Διδάσκετε στα παιδιά την πολύ σημαντική ικανότητα του αυτοελέγχου και της συναισθηματικής ρύθμισης η οποία θα τα ωφελήσει για όλη την ενήλικη ζωή τους.

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.