Ξαφνικά δεν θέλει να πάει νηπιαγωγείο: Τι να κάνετε

Είναι η εποχή που ετοιμάζεστε σιγά-σιγά για την έναρξη του νηπιαγωγείου. Και ενώ το παιδί έδειχνε ενθουσιασμό μέχρι το καλοκαίρι για το νέο του ξεκίνημα, τώρα δηλώνει απροθυμία στην ιδέα να αρχίσει το σχολείο. Εξετάζετε με ψυχραιμία πού οφείλεται η άρνησή του και αντιμετωπίζετε την κατάσταση μεθοδικά, έξυπνα και κυρίως… τρυφερά και καθησυχαστικά.

Συνήθεις λόγοι που το παιδί δεν θέλει να πάει νηπιαγωγείο, ξαφνικά

Φόβος για το άγνωστο

Ειδικά αν το παιδί δεν έχει πάει προηγουμένως στον παιδικό ή βρεφονηπιακό σταθμό και το νηπιαγωγείο θα είναι η πρώτη επαφή του με σχολικό περιβάλλον, η αγωνία του μπορεί να είναι μεγαλύτερη και να αναρωτιέται χίλια δύο για τη νέα του άγνωστη  εμπειρία:

• Πώς θα είναι εκεί που θα πάει;
• Πώς θα είναι η τάξη;
• Θα υπάρχουν νέοι κανόνες;
• Ποια παιδιά θα βρίσκονται εκεί;
• Θα γίνουν φίλοι;
• Ποια θα είναι η δασκάλα ή ο δάσκαλος;
• Θα περνάει καλά;

Ακόμα και η πιο μικρή λεπτομέρεια μπορεί να είναι τεράστια πρόκληση στο μυαλό ενός 4χρονου.

Άγχος αποχωρισμού από τους γονείς

Αν δεν υπήρχε η ενδιάμεση προπαρασκευαστική φάση του βρεφονηπιακού ή παιδικού σταθμού, το παιδί καλείται να αποχωριστεί για πρώτη φορά τους γονείς του. Είναι λογικό, λοιπόν, για ένα 4χρονο να νιώσει αγωνία που θα περάσει ώρες μακριά από το σπίτι του.

Νοσταλγία για το σπίτι

Τα παιδιά συχνά εξιδανικεύουν την παραμονή στο σπίτι, ειδικά αν μέχρι πρότινος περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας με κάποιον γονιό ή παππού/γιαγιά σε ένα χαρούμενο οικογενειακό περιβάλλον. Όσο πλησιάζει η πρώτη μέρα στο σχολείο, μπορεί το παιδί να σκέφτεται ότι θα του λείπουν οι γονείς και οι φροντιστές και το παιχνίδι στο σπίτι.

Είναι ντροπαλό

Ένα «κλειστό» παιδί ή χωρίς εμπειρία στην αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά, ζορίζεται να δεχθεί με χαρά ότι στο νηπιαγωγείο θα κάνει καινούργιους φίλους με τους οποίους θα παίζει, θα μοιράζονται τον ίδιο χώρο, τα ίδια παιχνίδια κ.λπ. Ακόμα και το να συστηθεί στους νέους του συμμαθητές μπορεί να του φαίνεται «βουνό», αν είναι υπερβολικά εσωστρεφές.

Αγωνία για την ξαφνική ανεξαρτησία του

Το νηπιαγωγείο απαιτεί μεγαλύτερη αυτονομία από το σπίτι:

• Το παιδί θα τρώει μόνο του
• Θα πηγαίνει στην τουαλέτα μόνο του
• Θα ντύνεται και θα ξεντύνεται μόνο του
• Θα οργανώνει τα προσωπικά του αντικείμενα

Οι γονείς πράττουν σωστά εξηγώντας στο παιδί τον βαθμό αυτονομίας που θα χρειαστεί να αναπτύξει στο νηπιαγωγείο, όμως δεν είναι όλα τα 4χρονα έτοιμα να πάρουν την ευθύνη του εαυτού τους. Ειδικά αν παιδί ήταν υπερπροστατευμένο στο σπίτι, μπορεί να δυσκολευτεί σε ένα περιβάλλον όπου απαιτείται μεγαλύτερη ανεξαρτησία.

Άλλες αιτίες που το παιδί αρνείται να ξεκινήσει νηπιαγωγείο

Αλλαγές στις σταθερές της ζωής του ή πολλές αλλαγές μαζί

Μπορεί η άρνηση του παιδιού για το νηπιαγωγείο να μην οφείλεται στο ίδιο το σχολείο αλλά είτε σε πολλές αλλαγές που συμβαίνουν ταυτόχρονα στην οικογενειακή ζωή σας είτε σε μία σημαντική αλλαγή που συμπίπτει με το διάστημα που θα ξεκινήσει το παιδί νηπιαγωγείο. Αν οι νέες συνιστάμενες στο σπίτι σας αγχώνουν το παιδί και προστεθεί σε αυτά και η σχετική η αγωνία του σχολείου, εύκολα το παιδί θα απορρίψει οποιαδήποτε έξτρα πηγή στρες, δηλαδή το νέο σχολείο.

• Ο ερχομός ενός νέου μωρού στην οικογένεια
• Ένα καινούργιο σπίτι το οποίο το παιδί  θέλει χρόνο να για να νιώσει σπίτι του Μία μετακόμιση σε άλλη γειτονιά ή περιοχή ή και νομό
• Ένα διαζύγιο…

…είναι παράγοντες που μπορούν να αγχώσουν το παιδί εν όψει του νηπιαγωγείου.

Αρνητικές εμπειρίες από τον παιδικό σταθμό

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Ανάπτυξη & Φροντίδα Νηπίων

Το μωρό μου θέλει συνέχεια αγκαλιά: Tι να κάνω;

Μερικές φορές η απροθυμία του παιδιού να πάει στο νηπιαγωγείο οφείλεται σε συγκεκριμένα γεγονότα που συνέβησαν στο προηγούμενο σχολείο:

• Τσακωμοί με άλλα παιδιά
• Αυστηρό εκπαιδευτικό προσωπικό
• Δυσάρεστες εμπειρίες στο φαγητό ή την ώρα του ύπνου.

Θέματα υγείας ή σωματικές δυσκολίες

Στην περίπτωση που το παιδί αντιμετωπίζει σωματικούς περιορισμούς ή ζητήματα με την υγεία του, αυτά μπορεί να το κάνουν αρνητικό απέναντι στην προοπτική του σχολείου, από φόβο μήπως το εμποδίσουν στη σχολική του ζωή.

Για παράδειγμα:

• Κινητικές δυσκολίες που δυσχεραίνουν το παιχνίδι με συνομηλίκους
• Προβλήματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης (ευαισθησία σε ήχους, επαφή, φως)
• Προβλήματα με τροφικές αλλεργίες

Μήπως… δεν θέλουν οι γονείς να πάει νηπιαγωγείο το παιδί;

Πολύ συχνά, οι γονείς νιώθουν άγχος και αγωνία για την έναρξη του νηπιαγωγείου και το παιδί αντιλαμβάνεται αμέσως αυτό το στρες. Δεν ξεχνάμε ότι τα παιδιά έχουν πάντα καλά «ραντάρ» και καταλαβαίνουν ακόμα και αυτά που πιστεύουμε πως δεν «πιάνουν οι κεραίες τους». Μπορεί, λοιπόν, η άρνηση του παιδιού να πηγάζει από τον δισταγμό των ίδιων των γονιών που άθελά τους τ μετέδωσαν στο παιδί. Γιατί αν οι γoνείς βλέπουν το νηπιαγωγείο ως κάτι αγχωτικό, πώς θα το δει το παιδί ως κάτι συναρπαστικό;

Τι λέμε και τι δεν λέμε στο παιδί, όταν δεν θέλει να ξεκινήσει νηπιαγωγείο

Τι να αποφύγουμε

Η πιο προφανής αντίδραση είναι να ρωτήσουμε το παιδί «γιατί δεν θες να πας;» και να το κινητοποιήσουμε με φράσεις όπως: «μα θα είναι πολύ ωραία στο νηπιαγωγείο» «θα κάνεις πολλούς φίλους», «θα είναι και τα φιλαράκια σου από τον παιδικό», «θα κάνετε τέλεια πράγματα στην τάξη» κ.λπ. Όμως στην πραγματικότητα, αυτή η προσέγγιση δεν βοηθάει. Πολύ απλά γιατί ο εγκέφαλος του παιδιού δεν είναι προγραμματισμένος εκείνη τη στιγμή να σκεφτεί λογικά. Καθώς τον έχει κατακλύσει το συναίσθημα, δεν μπορεί να ασχοληθεί με τα λογικά επιχειρήματα που του παραθέτουμε.

Αν του εξηγήσουμε με τη λογική όλους τους λόγους για τους οποίους δεν θα έπρεπε να νιώθει έτσι αλλά «αλλιώς» για το νηπιαγωγείο, χωρίς να του δείξουμε πρώτα ότι το ακούμε και το καταλαβαίνουμε, είναι σαν να αγνοούμε ή να απορρίπτουμε τα συναισθήματά του. Δεν μπορούμε να πείσουμε το παιδί ότι θα έπρεπε να θέλει να πάει στο σχολείο.

H βοηθητική προσέγγιση  

1. Δείχνουμε ότι το καταλαβαίνουμε

Επικυρώνουμε τα συναισθήματα του παιδιού και του δείχνουμε ότι κατανοούμε τη θέση του και τη δεχόμαστε, χωρίς αυτό να σημαίνει πως συμφωνούμε μαζί του. Του δείχνουμε πως δεν πειράζει να νιώθει άρνηση για το νηπιαγωγείο και έτσι κερδίζουμε την εμπιστοσύνη του και το κάνουμε ενδεχομένως να μας «ανοιχτεί» για τους λόγους της απροθυμίας του. Ο τόνος που θα γίνει αυτή η κουβέντα έχει επίσης μεγάλη σημασία. Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε μια ήρεμη και συμπονετική χροιά φωνής που αποπνέει κατανόηση και τρυφερότητα.

Ξεκινάμε τον διάλογο με φράσεις που δείχνουν ενσυναίσθηση, όπως:

• «Καταλαβαίνω ότι δεν θες να πας στο νηπιαγωγείο»
• «Αναρωτιέμαι αν σε φοβίζει το ότι δεν ξέρεις τίποτα για το νηπιαγωγείο»
• «Ξέρω ότι σε αγχώνει πως θα είσαι σε ένα άγνωστο περιβάλλον με παιδιά που δεν γνωρίζεις»
• «Είναι λογικό να θες να μείνεις σπίτι να παίξεις, αντί να είσαι στην τάξη, όλοι το ίδιο θα ήθελαν»
• «Ίσως να σκέφτεσαι ότι είναι άδικο που το μωρό θα μείνει στο σπίτι με τη μαμά και εσύ θα είσαι στο σχολείο».

2. Επικαλούμαστε τους κανόνες της ίδιας της ζωής  

Εξηγούμε ότι μερικές φορές πρέπει να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε ή δεν έχουμε όρεξη να κάνουμε, γιατί έτσι είναι η ζωή. Έχει και υποχρεώσεις.

Εμψυχώνουμε το παιδί λέγοντας ότι δεν είναι κακό να φοβόμαστε, ο φόβος μας κάνει πιο γενναίους και έτοιμους να βρούμε τη δύναμη να ξεπεράσουμε τη δειλία μας.

Του ανοίγουμε μια αισιόδοξη προοπτική, λέγοντας ότι καμιά φορά αυτό που μας αγχώνει είναι και αυτό που μπορεί να μας κάνει πολύ χαρούμενους, χωρίς να το περιμένουμε. Και αυτή είναι πάντα μια υπέροχη έκπληξη!

Καθησυχάζουμε το άγχος του αποχωρισμού, τονίζοντας ότι ακόμα και αν για λίγες ώρες οι γονείς δεν είναι κοντά του, είναι πάντα μα πάντα δίπλα του και το λατρεύουν.

3. Αξιοποιούμε οποιαδήποτε διαθέσιμη βοήθεια

Από παιδοψυχολόγους, εκπαιδευτικούς, σχολικούς συμβούλους και από το προσωπικό του νέου σχολείου, όπου θα φοιτήσει το παιδί μας. Δεν ξεχνάμε ότι οι ειδικοί έχουν  διαχειριστεί πολλά περιστατικά παιδιών με ξαφνική άρνηση να πάνε στο νηπιαγωγείο, οπότε η καθοδήγησή τους είναι πολύτιμη.

Κι αν τίποτα από όλα αυτά «δεν πιάνει»;

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ενσυναίσθηση δεν σημαίνει υποχώρηση.  Σεβόμαστε το ότι το παιδί αρνείται να πάει στο νηπιαγωγείο, αλλά δεν δεχόμαστε να μην πάει τις πρώτες μέρες μέρες, μέχρι να  συνηθίσει στην ιδέα του σχολείου και να εγκλιματιστεί. Του καθιστούμε σαφές ότι θα ξεκινήσει κανονικά τη νέα σχολική χρονιά και πως η προσαρμογή του θα γίνει παράλληλα με το σχολείο. Το ενθαρρύνουμε, το εμπνέουμε και το στηρίζουμε και ξεκινάμε μαζί του το νέο άγνωστο αλλά πολλά υποσχόμενο κεφάλαιο του προνηπίου.