Ντροπαλό παιδί: Πώς ενθαρρύνουμε την κοινωνικοποίησή του;

Υπάρχουν παιδιά που δεν νιώθουν ιδιαίτερα άνετα όταν βρίσκονται με άλλους ανθρώπους, συνομήλικους ή μεγαλύτερους, ακόμα και αν τους γνωρίζουν, είναι αμήχανα ή χωρίς αυτοπεποίθηση και διστακτικά να μιλήσουν και να επικοινωνήσουν. Πώς μπορούν λοιπόν οι γονείς να καλλιεργήσουν κοινωνικές δεξιότητες σε ένα συνεσταλμένο παιδί;

«Τι θα ΄λεγες να κοιτάς στα μάτια τον Γιώργο, όταν του λες «καλημέρα;»

Ενθαρρύνουμε την οπτική επικοινωνία που δίνει αυτοπεποίθηση στο παιδί και του μαθαίνει να εξασκείται στην επαφή με τρίτους. Όταν μιλάει σε άλλους ανθρώπους, του μαθαίνουμε να κοιτά στα μάτια τον συνομιλητή του, ώστε να τον ακούει καλύτερα και να νιώθει και η άλλη πλευρά ότι την παρακολουθούν. Μπορούμε να του δείξουμε αυτήν την καλή συνήθεια, κάνοντας εξάσκηση εμείς οι γονείς, μιλώντας μεταξύ μας με βλεμματική επαφή, ενώ παράλληλα εξηγούμε στο παιδί τη σημασία της. Αν παρ’ όλα αυτά, το παιδί επιθυμεί να έχει χαμηλωμένο το βλέμμα κατά τις κοινωνικές συναναστροφές, δεν το πιέζουμε να κάνει το αντίθετο. Του δίνουμε τον χρόνο να εξασκηθεί στην οπτική επικοινωνία με τους δικούς του ρυθμούς.

Ξεκινάμε εμείς το socializing

Ως γονείς, είμαστε πρότυπο για τη συμπεριφορά των παιδιών και τα βοηθούμε να ακολουθήσουν υγιείς κοινωνικές συμπεριφορές τώρα και στο μέλλον. Δίνουμε, λοιπόν, το καλό παράδειγμα στην κοινωνικοποίηση, αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία για «κουβεντούλα»: χαιρετάμε τον γείτονα, ρωτάμε την κυρία στο ταμείο την τιμή για ένα προϊόν, σχολιάζουμε με τον κύριο στον δρόμο πόσο απότομα άλλαξε ο καιρός κ.λπ.  Αν δεν είμαστε εκ φύσεως υπερβολικά κοινωνικοί γονείς, δεν χρειάζεται να φτάσουμε στην αντίπερα όχθη και να γίνουμε ειδικοί στις δημόσιες σχέσεις γιατί αυτό θα δώσει λανθασμένο μήνυμα στο παιδί για την ιδιοσυγκρασία μας. Ακολουθούμε απλώς μία φυσιολογικά κοινωνική ζωή που δίνει το μήνυμα πως είναι καλό να συγχρωτιζόμαστε με άλλους ανθρώπους.

Όμως… το βλέμμα μας δεν είναι στην οθόνη

Αν την ώρα που βρισκόμαστε σε κοινωνικές περιστάσεις, ασχολούμαστε ταυτόχρονα με το κινητό μας, το παιδί καταλαβαίνει ότι είναι αποδεκτό να καταφεύγουμε στην οθόνη,  για να αποφύγουμε το να μιλήσουμε σε άλλους ανθρώπους. Όμως αυτή η αντίληψη δεν  ευνοεί τις υγιείς κοινωνικές σχέσεις.

«Ψάξε, παιδί μου τα σημάδια»

Τα  παιδιά που ανταποκρίνονται ένθερμα στη φιλική διάθεση των άλλων, έχουν καλύτερες πιθανότητες για υγιή κοινωνικοποίηση, σύμφωνα με τους ειδικούς*. Μαθαίνουμε στο παιδί να αναζητά τις κατάλληλες «ενδείξεις» από τους άλλους ανθρώπους: ένα χαμόγελο, ένα νεύμα, ένα κομπλιμέντο, όλα όσα επιστρατεύουν συνήθως οι άνθρωποι για να ξεκινήσουν επικοινωνία.

Νικάμε τη συστολή καλλιεργώντας τον ενθουσιασμό

Όταν το παιδί βρίσκεται σε ένα ενδιαφέρον περιβάλλον, αποκτά πιο εύκολα οικειότητα με άτομα που απαρτίζουν τον περίγυρο. Ενισχύουμε λοιπόν την κοινωνικοποίηση του παιδιού, βρίσκοντας την κλίση του. Του αρέσει ένα συγκεκριμένο σπορ; Μία δραστηριότητα; Το φέρνουμε στο περιβάλλον αυτό, όπου και θα μπορεί να ασχοληθεί με κάτι που το «γεμίζει» και να κάνει παράλληλα μαθήματα κοινωνικότητας.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Διατροφή για Παιδιά

Διατροφή για παιδιά αθλητές: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Δυο-δυο και όχι όλοι μαζί

Μέχρι το παιδί να νιώσει άνετα να βρεθεί σε μεγάλη παρέα, ξεκινάμε από τη μικρή. Το φέρνουμε σε επαφή με 1 ή 2 φίλους με τους οποίους νιώθει και περνάει καλά και αφήνουμε το playdate να εξελιχθεί φυσικά, πριν περάσουμε στην επόμενη «πίστα», του πιο μεγάλου κύκλου φίλων.

Του γνωρίζουμε τον περίγυρο, πριν καν τον γνωρίσει! 

Εάν πρόκειται, για παράδειγμα, να βρεθούμε σε μία οικογενειακή περίσταση, ένα τραπέζι για φαγητό, ένα γάμο κ.λπ., μπορούμε να φτιάξουμε ένα αυτοσχέδιο άλμπουμ με φωτογραφίες των παρευρισκομένων, λέγοντας στο παιδί δυο λόγια γι’ αυτούς: π.χ. αυτή είναι η θεία Μαρία που μας πήρε τηλέφωνο τις προάλλες και σου έδωσε χαιρετίσματα ή αυτός εδώ ο κύριος είναι ένας πολύ αγαπημένος μας ξάδελφος που ζει μακριά. Έχοντας μιλήσει ήδη στο παιδί για τα πρόσωπα αυτά, το πιθανότερο είναι πως του εξάπτουμε την περιέργεια και όταν θα τα συναντήσει από κοντά, θα θέλει και το ίδιο να τους κάνει ερωτήσεις, ανοίγοντας μαζί τους διάλογο.

Μπράβο, παιδί μου!

Η επιβράβευση λειτουργεί πάντα ενθαρρυντικά. Δεν ξεχνάμε να δώσουμε τα εύσημα στο παιδί, κάθε φορά που καταπολεμά τη συστολή του και κάνει έστω και ένα «βρεφικό βήμα» στην κοινωνικοποίησή του.

Προσοχή στα παρακάτω σημεία

• Ανάμεσα στο «κλειστό παιδί» και στο «είμαι η ψυχή της παρέας» υπάρχει και μία ενδιάμεση κατηγορία και τα περισσότερα παιδιά εντάσσονται σε αυτή. Επίσης το ίδιο το παιδί είναι φυσιολογικό να εναλλάσσεται ανάμεσα σε πιο κλειστές και πιο κοινωνικές φάσεις, ανάλογα με τη διάθεσή του, τα δεδομένα και τις ανάγκες της στιγμής. Σκεφτείτε έναν μουσικό: θα χρειαστεί να παίξει και σόλο αλλά και μαζί με άλλους, στο πλαίσιο μιας ορχήστρα.
• Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι ένα ντροπαλό και συνεσταλμένο παιδί κάνει τα πάντα σιωπηρά και αθόρυβα. Πολλά από τα πιο κλειστά παιδιά έχουν ζωηρή φαντασία και πάθος για τις τέχνες, τα γράμματα και τις επιστήμες και μάλιστα ορισμένα ακολουθούν και πολύ εξωστρεφή επαγγέλματα που σχετίζονται με το θέαμα και την προβολή: ηθοποιοί, τραγουδιστές, δημοσιογράφοι κ.λπ.
• Δεν πιέζουμε την κοινωνικοποίηση του παιδιού αλλά του επιτρέπουμε να την κατακτήσει στον δικό του ρυθμό.
• Αποφεύγουμε να το χαρακτηρίζουμε «ντροπαλό» γιατί δεν θέλουμε να οικειοποιηθεί την ταυτότητα του ντροπαλού και να αρχίσει να φέρεται σαν ντροπαλό παιδί ενώ στην πραγματικότητα μπορεί απλώς να θέλει τον χρόνο του να ανοιχτεί στους ανθρώπους.

Τέλος, αν βλέπουμε ανησυχητικά σημάδια στην κοινωνικοποίηση του παιδιού είναι σημαντικό να μοιραστούμε τις σκέψεις μας με τους παιδαγωγούς στο σχολείο και να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό στην παιδική ψυχολογία. Το σημαντικότερο όλων, είναι να αποδεχόμαστε, να εμψυχώνουμε και να στηρίζουμε το συνεσταλμένο παιδί και να του δίνουμε χώρο να αναπτύξει τις ικανότητες στην επικοινωνία του, στο μέτρο και τον βαθμό που μπορεί και επιθυμεί.

* Anxious solitary children at recess: naturalistic observation of sequential peer exclusion, victimization, and acceptance processes, The University of North Carolina at Greensboro (UNCG), Heidi Gazelle.