Η προσοχή είναι μια εγκεφαλική λειτουργία που  επιτρέπει στο παιδί  να συγκεντρώνεται όταν χρειάζεται, όπως στο σχολείο, στην τάξη, στο σπίτι, στο παιχνίδι και να βάζει  σε δεύτερη μοίρα τα άλλα εξωτερικά ερεθίσματα. Η ικανότητα ενός παιδιού να συγκεντρώνει την  προσοχή του, δηλαδή το να  προσέχει σε μια δραστηριότητα, να συνεργάζεται με τους συμμαθητές του, να ακούει αυτά που του λένε  οι δασκάλοι του, να οργανώνει τις εργασίες του και να μπορεί να μην αποσπάται  από τα συνήθη  ερεθίσματα του περιβάλλοντος, έχει μεγάλη  σημασία για τη μάθησή του, τη γλωσσική του ανάπτυξη αλλά και την κοινωνικότητα του.Υπάρχουν όμως παιδιά  που δυσκολεύονται να συγκεντρώσουν την προσοχή τους. Η διάσπαση προσοχής είναι συχνό φαινόμενο, που μπορεί να οφείλεται σε ψυχολογικούς ή σε βιολογικούς λόγους (ιδιοσυγκρασία του παιδιού).

 

Η τεράστια σημασία της λειτουργίας της προσοχής επισημάνθηκε ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα (Freud, 1911), και  μαζί  με τη λειτουργία της μνήμης  παίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική ανάπτυξη του  παιδιού. Η προσχολική ηλικία αποτελεί μια σημαντική περίοδο για να αναπτυχθούν στο παιδί βασικές θεμελιώδεις κοινωνικές δεξιότητες. Μετά τα 3 ή 4 έτη ηλικίας  περιμένουμε από ένα παιδί να μπορεί να συγκεντρώνεται ουσιαστικά. Ένα μεγάλο ποσοστό όμως των παιδιών σε αυτή την  ηλικία εμφανίζει ακόμα προβλήματα  στη συγκέντρωση προσοχής, γεγονός που ανησυχεί γονείς και νηπιαγωγούς. Πολλές φορές μιλάνε για το παιδί που δεν συγκεντρώνεται, δεν ακούει ή ονειροπολεί. Είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό  τόσο στους γονείς όσο και στους νηπιαγωγούς το τι ακριβώς συμβαίνει, γιατί οι εκδηλώσεις αυτές μπορεί να συγχέονται με αντιδραστικές συμπεριφορές του παιδιού ή με ανυπάκουη συμπεριφορά ή με ΔΕΠΥ(Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητα). Συνήθως όμως τα προβλήματα αυτά όταν δεν είναι παθολογικά και είναι απλώς εκδηλώσεις της φυσιολογικής ανάπτυξης, υποχωρούν όπως δείχνουν οι μελέτες μετά από μία περίοδο μερικών μηνών (Campell, 1995).  Τα νήπια άλλωστε σε  αυτή την ηλικία προσπαθούν να αυτονομηθούν, να διερευνήσουν το περιβάλλον τους και πολλές φορές παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις στη συμπεριφορά τους,  στην ικανότητά τους να ρυθμίσουν  την προσοχή τους, τις παρορμήσεις τους, τις δραστηριότητές τους. Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσοχή να μην θεωρηθεί παθολογική η φυσιολογική συμπεριφορά των παιδιών της προσχολικής ηλικίας, όπως  τονίζουν οι  ψυχοθεραπευτές παιδιών Bennett et al., (1998).

Η εικόνα της διάσπασης προσοχής επιδεινώνεται από την επικριτική στάση των γονιών, την αρνητική γονεϊκή διαπαιδαγώγηση, όπως για παράδειγμα αυστηρές τιμωρίες ή η δυσκολία  να θέσουν όρια στη συμπεριφορά του παιδιού τους. Επίσης οι οικογενειακές αντιξοότητες, όπως οικονομικά προβλήματα, η ψυχολογία της μητέρας όπως η κατάθλιψη, αλλά και μεταβατικές περίοδοι για το παιδί  όπως η είσοδός  του  στο σχολείο, μπορούν να επιδεινώσουν το πρόβλημα.

Δύσκολες συμπεριφορές  του παιδιού σας

Ο ψυχαναλυτής Salomonsson (2017) τονίζει ότι όταν ένα παιδί κατακλύζεται από συναισθήματα που δεν μπορεί να τα διαχειριστεί τότε δεν μπορεί να έχει καλό έλεγχο και στην κινητικότητα του, στις παρορμήσεις του και η προσοχή του διασπάται εύκολα. Γίνεται τότε επιτακτική η ανάγκη να διαπιστωθεί πότε και γιατί συμβαίνει αυτό.

Οι δυσκολίες βέβαια  που συνήθως παρουσιάζονται στα παιδιά με διάσπαση προσοχής είναι: απροσεξία, ατυχήματα, παρορμητικότητα, υπερκινητικότητα και προπάντων δυσκολία στη συγκέντρωση  προσοχής  τόσο στο παιχνίδι όσο στα μαθήματα. Στα αγόρια είναι μεγαλύτερο το  ποσοστό από ότι στα κορίτσια.

Κύρια χαρακτηριστικά ενός παιδιού με διάσπαση προσοχής

  • Πολλές φορές δείχνει σαν να μην ακούει.
  • Μιλάει περισσότερο απ’ όσο πρέπει και διακόπτει συχνά τους άλλους.
  • Δυσκολεύεται συχνά στην οργάνωση δραστηριοτήτων.
  • Αποσπάται πολύ εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα, όπως θορύβους.
  • Δυσκολεύεται να παίξει συγκεντρωμένο και συχνά διακόπτει το παιχνίδι ενώ δεν μπορεί να τηρήσει τους κανόνες στο ομαδικό παιχνίδι ή στις αθλητικές δραστηριότητες.
  • Χάνει πολύ συχνά δικά του αντικείμενα και πράγματα όπως βιβλία, παιχνίδια, μολύβια.
  • Δεν προσέχει τις λεπτομέρειες και συχνά κάνει πολλά λάθη στα μαθήματά  του.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

messy play

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

Δραστηριότητες για Παιδιά
Messy Play: Τι Είναι και Πως Παίζεται

Η διάσπαση  προσοχής μπορεί να δυσκολεύει ένα παιδί να ενσωματωθεί μέσα  στις ομάδες των συνομηλίκων του και αυτό θα είναι ένα πρόβλημα για να τον καλούν αργότερα για παιχνίδι στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο  τα παιδιά της ηλικίας του.

 

Συχνά ερωτήματα των γονιών:

Τι  να κάνω το παιδί μου είναι πολύ έξυπνο αλλά δεν μπορεί να συγκεντρωθεί;

Η κόρη μου συνέχεια με διακόπτει  όταν μιλάω.

Ο γιος μου δεν προσέχει και όταν το ρωτάνε δεν ακούει καν την ερώτηση.

Συμβουλές για τους γονείς.

  • Προσπαθήστε να είστε κοντά στο παιδί σας με κατανόηση και να δείχνετε υπομονή όταν παρά τις προσπάθειές του καθυστερεί να διεκπεραιώσει τις υποχρεώσεις του.
  • Δημιουργήστε καθημερινές ρουτίνες, όπως το πρόγραμμα πότε να διαβάζει, του ύπνου, του φαγητού, των δραστηριοτήτων του και να τις τηρείτε με σταθερότητα.
  • Τονίστε τα θετικά στοιχεία και τονώστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας. Επιβραβεύστε το όταν χρειαστεί.
  • Γράψτε μαζί με το παιδί σας τους πιο σημαντικούς κανόνες και αναρτήστε τους σε ένα χαρτόνι για να τους βλέπει και να τους θυμάται. Να τους υπενθυμίζετε όταν δεν τους τηρεί.
  • Απομακρύνετε τις πηγές διάσπασης από την καθημερινότητα, όπως είναι το διαδίκτυο ή πολλές ώρες στην τηλεόραση ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Μπορεί όμως το παιδί να παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια ή να βλέπει τηλεόραση για συγκεκριμένες ώρες και μέρες.
  • Προσπαθήστε να αποφεύγετε εντάσεις και στρεσογόνες καταστάσεις μέσα στην οικογένεια, όπως εντάσεις και επιθετικότητα γιατί δυσκολεύει το παιδί σας να είναι ήρεμο και συγκεντρωμένο.
  • Απαραίτητο για να πετύχετε αυτούς τους στόχους είναι και η συνεργασία με το σχολείο .
  • Αν η συμπεριφορά αυτή του παιδιού σας δεν υποχωρεί με το πέρασμα του χρόνου, τότε χρειάζεται να διευκρινιστεί τι ακριβώς συμβαίνει με τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας.
Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., επιστημονικούς συνεργάτες) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της Frezyland by Frezyderm. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

Βιβλιογραφία

  1. Bennett , K.J., Brown, K.S., Boyle, M., Racine, Y., & Offord, D. R. (1998). Implications for targeted interventions to prevent conduct disorder. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 39.
  2. Campell, S. B.(1995).Behavior problems in preschool children: A review of recent research. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 36.
  3. Freud, S.(1911). Formulations on the two principles of mental functions. S.E., 12: 218-226.
  4. Salomonsson, B., 2017. Interpreting the inner world of ADHD children: Psychoanalytic perspectives. International journal of qualitative studies on health and well-being, 12(sup1), p.1298269.