lazy girl

Με την λήξη της σχολικής χρονιάς και την έναρξη των καλοκαιρινών διακοπών, οι γονείς προσπαθούν να βρουν τρόπους για να εξουδετερώσουν την πλήξη που μπορεί να αισθάνονται τα παιδιά. Μπορεί να αισθάνονται ακόμη και ότι είναι ανεπαρκείς γονείς. Και έτσι πολλοί πιέζονται να λύσουν αυτό το “πρόβλημα” αμέσως. Συνήθως ανταποκρίνονται στην πλήξη των παιδιών παρέχοντας τεχνολογική ψυχαγωγία ή δομημένες δραστηριότητες. Αλλά αυτό είναι πραγματικά αντιπαραγωγικό. Τα παιδιά πρέπει να συναντήσουν και να ασχοληθούν με τις πρώτες ύλες από τις οποίες αποτελείται η ζωή: τον αδόμητο χρόνο.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι δομημένες δραστηριότητες που περιλαμβάνουν τη μουσική, τον αθλητισμό ή την εκπαίδευση είναι επωφελείς για τη σωματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Όμως, τα παιδιά χρειάζονται χρόνο και με τον εαυτό τους για να απομακρυνθούν από τον “βομβαρδισμό” του εξωτερικού κόσμου, να ονειρευτούν, να ακολουθήσουν τις δικές τους σκέψεις και συναισθήματα και να ανακαλύψουν προσωπικά ενδιαφέροντα και κλίσεις. Δεν έχει σημασία αν το παιδί δεν έχει προφανή προσωπικά ενδιαφέροντα ή χόμπι που μπορεί να ακολουθήσει ανεξάρτητα. Μια μελέτη έχει δείξει ότι, κάνοντας ακόμη και κάποια εύκολη δραστηριότητα… το περιπλανώμενο μυαλό είναι πιο πιθανό να βρει φανταστικές ιδέες και λύσεις σε προβλήματα. Η δημιουργική φαντασία και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων είναι σημαντικές δεξιότητες ζωής, οπότε είναι καλό για τα παιδιά να έχουν αυτές τις στιγμές «πλήξης» και να ψάχνουν να βρουν τρόπους για να διασκεδάσουν. Εκτός αυτών, αποκτούν την ικανότητα να ηρεμούν κατά βούληση χωρίς τη συνεχή ανάγκη να είναι εν κινήσει ή να διασκεδάζουν.

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις μας ως ενήλικες, ακόμη και ως έφηβοι, είναι να μάθουμε να διαχειριζόμαστε καλά τον χρόνο μας. Επομένως, είναι σημαντικό για τα παιδιά να έχουν την εμπειρία να αποφασίζουν μόνα τους πώς να χρησιμοποιούν περιόδους μη δομημένου χρόνου και να τα βοηθήσετε να δουν αυτές τις στιγμές ως ευκαιρίες και όχι ως ελλείμματα. Αλλά πώς διαχειριζόμαστε το «βαριεστημένο» παιδί και πώς μπορούμε να του διδάξουμε να αγκαλιάσει αυτές τις στιγμές του ελεύθερου χρόνου;

Πρώτα από όλα, σύνδεση.

Όταν ένα παιδί σας παραπονιέται ότι βαριέται μπορεί στην πραγματικότητα να θέλει να περάσετε χρόνο μαζί του. Δώστε προτεραιότητα στη σύνδεση και τις σχέσεις περισσότερο από τις ανεξάρτητες δραστηριότητες.

Εφοδιάστέ τα με υλικά για να δουλέψουν.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να ασχοληθούν -ακόμη και μια ώρα- με νερό ή άμμο. Μπορείτε να βάλετε σε μία λεκάνη νερό και να ρίξετε μέσα παιχνίδια κ.α. Μια άλλη υπέροχη επιλογή είναι ένα ηχητικό βιβλίο. Το παιδί θα γοητευτεί, και σε αντίθεση με τις οπτικές οθόνες, διεγείρεται η φαντασία και ενθαρρύνεται η αγάπη για τα βιβλία και τις ιστορίες. Εάν δεν μπορεί να καθίσει ακίνητο, δώστε μαρκαδόρους και χαρτί για να σχεδιάσει αυτό που ακούει από την ιστορία. Επίσης, απλά πράγματα όπως κουτιά από χαρτόνι μπορούν να γίνουν διαστημόπλοια, μικρά σπίτια ή αχυρώνας ζώων για το δημιουργικό παιδί. Για μεγαλύτερα παιδιά, ακόμη και σανίδες από ξύλο μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και παιχνιδιού.

Υποστηρίξτε την ανάπτυξη των εσωτερικών τους πόρων περισσότερο από τους υλικούς.

Ικανότητες όπως η περιέργεια, η επιμονή, το παιχνίδι, το ενδιαφέρον και η εμπιστοσύνη, τους επιτρέπουν να εξερευνήσουν, να δημιουργήσουν και να αναπτύξουν δυνάμεις εφευρετικότητας, παρατήρησης και συγκέντρωσης. Καλλιεργήστε λοιπόν αυτές τις ικανότητες κατά τη διάρκεια οργανωμένων δραστηριοτήτων, όπως στο μουσείο ή στο πάρκο και στη συνέχεια, δείξτε τους πώς να συνεχίσουν να τις εφαρμόζουν και στο σπίτι.

Γίνετε σωστό πρότυπο.

Δείτε & κάτι άλλο που μπορεί να σας ενδιαφέρει!

fruits for children

Όσο περισσότερο μπορείτε να καθυστερήσετε την εισαγωγή smartphone και άλλων συσκευών στο παιδί τόσο το καλύτερο. Διαμορφώστε μόνοι σας υγιείς στάσεις απέναντι στην τεχνολογία λειτουργώντας ως παράδειγμα.

Διδάξτε τους την αξία της επιμονής.

Εάν κάτι δεν λειτουργεί όπως θα ήθελαν, ενθαρρύνετέ τα να συνεχίσουν να προσπαθούν και δώστε τους ένα χέρι βοήθειας εάν είναι απαραίτητο. Αυτή είναι μια άλλη δεξιότητα ζωής που θα τα ωφελεί σε όλες τις αναζητήσεις τους.

Ενθάρρυνση.

Μπορεί να είναι πιο εύκολο να τα βοηθήσετε από το να τα ενθαρρύνετε να σκεφτούν μόνα τους γιατί κάτι τέτοιο πολλές φορές απαιτεί χρόνο και υπομονή από πλευράς σας. Είναι καλύτερο όμως να τα ενθαρρύνετε να σκεφτούν και να γράψουν μία λίστα μόνα τους. Δώστε επιπλέον ώθηση με φράσεις όπως: “Ανυπομονώ να δω τι αποφάσισες να κάνεις σήμερα!”.

Δώστε ανατροφοδότηση.

Εάν καταφέρνουν να γεμίζουν το χρόνο τους, αναγνωρίστε τις προσπάθειες και τη δημιουργικότητά τους. Ρωτήστε τα με ερωτήσεις ανοιχτού τύπου σχετικά με τις δραστηριότητές τους με φράσεις όπως: ”Πες μου περισσότερα για αυτόν τον πύργο που έχτισες!” ή “Αυτό το παιχνίδι φαίνεται ωραίο, πώς παίζεται;”

Φυσικά, οι καλοκαιρινές διακοπές για τα παιδιά έχουν αρκετά μεγάλη διάρκεια και εύκολες επιλογές όπως η τηλεόραση ή το tablet θα είναι λογικές κάποιες φορές. Αλλά την επόμενη φορά που το παιδί σας παραπονιέται για πλήξη, θυμηθείτε ότι η πλήξη δίνει στα παιδιά μια εσωτερική ησυχία που τα βοηθά στη φαντασία, στη δημιουργικότητα και στην αυτογνωσία. Οι δημιουργικές δραστηριότητες μπορούν να διεγείρουν δεξιότητες που θα το εφοδιάσουν για όλη του τη ζωή. Και σίγουρα αξίζει λίγη επιπλέον προσπάθεια.

  1. Suedfeld P., (1975) The Benefits of Boredom: Sensory Deprivation Reconsidered: The effects of a monotonous environment are not always negative; sometimes sensory deprivation has high utility. American Scientist 60-69
  2. Sigman, A. (2007) Remotely Controlled: How Television Is Damaging Our Lives, Vermilion, London
  3. Suedfeld, P., Borrie, R.A. Health and Therapeutic Applications of Chamber and Flotation Restricted Environmental Stimulation Therapy (REST), Psychology and Health, 1999; 14, 545–66
  4. Lilly, J.C. Mental Effects of Reduction of Ordinary Levels of Physical Stimuli on Intact, Healthy Persons, Psychiatry Research, 1956, Report 5, American Psychiatric Assn.